Διασφάλιση της διαφάνειας και του αδιάβλητου των εκλογών, καθώς και του δικαιώματος του εκλέγεσθαι για τους απόδημους Έλληνες, ζήτησε ο Γιώργος Κατρούγκαλος κατά την έναρξη της επεξεργασίας του νομοσχεδίου για τη διευκόλυνση της ψήφου των αποδήμων. Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ καταλόγισε στον υπουργό Εσωτερικών Τάκη Θεοδωρικάκο «μείζονα προχειρότητα στη νομοθέτηση» ζητώντας αλλαγές σε βασικά σημεία του νομοσχεδίου, καθώς καταγράφονται ακόμα και αντισυνταγματικότητες. Παράλληλα, επέκρινε τη ρητορική της Ν.Δ. έναντι του ΣΥΡΙΖΑ παρατηρώντας ότι δεν συνάδει με την προσπάθεια εξασφάλισης της μέγιστης δυνατής συναίνεσης στο νομοσχέδιο.
Ο Γ. Κατρούγκαλος τόνισε ότι «θέλουμε οι απόδημοι να έχουν φωνή, ψήφο και δικαίωμα του εκλέγεσθαι» ζητώντας διαχωρισμό του ψηφοδελτίου Επικρατείας ώστε να διασφαλιστεί ότι οι απόδημοι θα έχουν δική τους εκπροσώπηση στη Βουλή. Θύμισε ότι, παρά τη μακρόχρονη κυβερνητική θητεία της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, δεν ήρθε ποτέ νομοσχέδιο για τη διευκόλυνση της ψήφου των απόδημων και ποτέ πριν τον ΣΥΡΙΖΑ δεν συστάθηκε νομοπαρασκευαστική επιτροπή. Επισήμανε ακόμα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι που έθεσε το ζήτημα των απόδημων στην πρόσφατη συνταγματική αναθεώρηση.
Ο Γ. Κατρούγκαλος υπογράμμισε ότι στο νομοσχέδιο δεν προβλέπεται επιτροπή που να εξετάζει αν όσοι απόδημοι εγγραφούν στους ειδικούς καταλόγους έχουν τις απαιτούμενες προϋποθέσεις κι επέκρινε το εύρος των διατάξεων εξουσιοδότησης του υπουργού Εσωτερικών να λάβει αποφάσεις για το ζήτημα. Τόνισε επίσης ότι η πρόβλεψη για αναθεώρηση των εκλογικών καταλόγων ανά δεκαετία, όχι μόνο μετατρέπει σε σαρανταπενταετία την προϋπόθεση της τριανταπενταετούς αποδημίας ως ανώτατο όριο για τη διευκόλυνση, αλλά αδικεί και όσους θελήσουν να υποβάλουν αίτηση για ένταξη στους ειδικούς καταλόγους στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα.
Άσχετες διατάξεις
Παρά την έκκληση του Τ. Θεοδωρικάκου το νομοσχέδιο για την ψήφο των απόδημων να ψηφιστεί από το σύνολο των βουλευτών, αυτό δεν φαίνεται ότι θα συμβεί, καθώς το ΜέΡΑ25 ξεκαθάρισε ότι θα το καταψηφίσει επί της αρχής. Όμως και τα άλλα κόμματα, παρά την πρόθεσή τους να ψηφίσουν το νομοσχέδιο επί της αρχής, διατύπωσαν κριτική σε σειρά διατάξεών του, αλλά και στην επιλογή του υπουργείου Εσωτερικών να ενσωματώσει στο νομοσχέδιο και άσχετες διατάξεις εκλογικής νομοθεσίας.
Κριτική ΚΙΝ.ΑΛΛ.
Η Ευαγγελία Λιακούλη από το ΚΙΝ.ΑΛΛ. επέκρινε κι αυτή την ασάφεια σχετικά με τη διαδικασία εγγραφής των απόδημων Ελλήνων στους ειδικούς καταλόγους, ενώ επέμεινε στην αυτόνομη εκπροσώπηση των αποδήμων στη Βουλή μέσω ξεχωριστής εκλογικής περιφέρειας, αλλά και στην επιστολική ψήφο για τους απόδημους. Ακόμα, σε αντιστοιχία με παρόμοια κριτική της Ν.Δ. και της Ελληνικής Λύσης, η Ευ. Λιακούλη επιτέθηκε στον ΣΥΡΙΖΑ για τις θέσεις του.
ΚΚΕ: Επανέλεγχος των καταλόγων
Ο Γιάννης Γκιόκας από το ΚΚΕ υπογράμμισε ότι η πρόταση του ΚΚΕ, που σε μεγάλο βαθμό αποδέχθηκαν τα άλλα κόμματα, είχε ως στόχο και να διευκολύνει τους απόδημους και να αποτρέψει την αλλοίωση του εκλογικού σώματος λόγω της δυνατότητας απεριόριστου αριθμού πολιτών να εγγραφούν στους εκλογικούς καταλόγους εξαιτίας της ισχύος του αναχρονιστικού «δικαίου του αίματος». Ζήτησε επανέλεγχο των κριτηρίων για την εγγραφή των αποδήμων στους ειδικούς καταλόγους μετά από ένα χρονικό διάστημα και διαγραφή όσων δεν πληρούν πλέον τα κριτήρια, καθώς και διακομματικό έλεγχο της διαδικασίας.
ΜέΡΑ25: Κατά επί της αρχής
Η Φωτεινή Μπακαδήμα από το ΜέΡΑ25 επισήμανε ότι το κόμμα της θα καταψηφίσει το νομοσχέδιο επί της αρχής, καθώς δεν προβλέπει τη δυνατότητα των αποδήμων να ψηφίζουν με σταυρό προτίμησης, παρά μόνο με λίστα. Υποστήριξε ότι η πρόβλεψη αυτή δημιουργεί μία κατηγορία πολιτών με μειωμένα εκλογικά δικαιώματα, ενώ διαφώνησε με οποιαδήποτε συνάρτηση του εκλογικού δικαιώματος με οικονομικά κριτήρια. Η Φ. Μπακαδήμα επέκρινε και την αύξηση των εδρών Επικρατείας με στέρηση εδρών από άλλες Περιφέρειες υποστηρίζοντας ότι αποτελεί «αποζημίωση» για να βάλουν τα κόμματα αποδήμους στα ψηφοδέλτιά τους.
Επικρίσεις Ελληνικής Λύσης
Ο Αντώνης Μυλωνάκης από την Ελληνική Λύση επέκρινε τη δυνατότητα των αποδήμων να ψηφίζουν μόνο με λίστα κι όχι με σταυρό προτίμησης, ενώ υποστήριξε την επιστολική ψήφο.
Επιθετικός ο Τ. Θεοδωρικάκος κατά ΣΥΡΙΖΑ
Ο Τ. Θεοδωρικάκος επικαλέστηκε τα εξωτερικά προβλήματα της χώρας ζητώντας ευρεία στήριξη στο νομοσχέδιο, γιατί «οι Έλληνες είμαστε πολύ λίγοι για να είμαστε διχασμένοι». Ο Τ. Θεοδωρικάκος όμως έκανε ειδική αναφορά στον ΣΥΡΙΖΑ ζητώντας του να ψηφίσει το νομοσχέδιο και «να ξεφύγει από επιχειρήματα, τα οποία δεν είναι ισχυρά και βάσιμα». Μάλιστα, ο Τ. Θεοδωρικάκος ισχυρίστηκε ότι «το νομοσχέδιο είναι, απολύτως, αυτό που χρειάζεται για να ψηφιστεί από το σύνολο των βουλευτών του Κοινοβουλίου» και ζήτησε να κατατεθούν «ιδέες, οι οποίες αποδεδειγμένα μπορούν να λειτουργήσουν» και όχι «προσχηματικές ιδέες».
Διακομματικό έλεγχο της διαδικασίας ζητούν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ
«Να προβλεφθεί ένα ανεξάρτητο όργανο ως κεντρική επιτροπή εκλογών για την ψήφο των αποδήμων», αλλά και συχνή αναθεώρηση των ειδικών εκλογικών καταλόγων, ζήτησε η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Θεοδώρα Τζάκρη. «Έχουμε μια πρωτόγνωρη διαδικασία, άρα νομίζω ότι είναι και για την ίδια την κυβέρνηση σωστό να δεχθεί να υπάρχει αυτή η διακομματική εποπτεία» στην εκλογική διαδικασία για τους απόδημους, επισήμανε και η κοινοβουλευτική εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου.
«Η πρωτοβουλία για τη διευκόλυνση της άσκησης αυτού του δικαιώματος ανήκει στον ΣΥΡΙΖΑ. Και στο πλαίσιο της συνταγματικής αναθεώρησης, αλλά και με την πρόταση νομοθετικής πρωτοβουλίας» τόνισε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Παπαηλιού επικρίνοντας την προσπάθεια της Ν.Δ. και μερίδας των ΜΜΕ να δώσουν διαφορετική εντύπωση.
