Σε δύο επίπεδα αναμένεται να κριθεί η ψήφος των αποδήμων στην αυριανή σύσκεψη στο υπουργείο Εσωτερικών. Το ένα είναι το συνταγματικό επίπεδο και το άλλο το πολιτικό, υπό την έννοια των θέσεων των κομμάτων. Στο δεύτερο επίπεδο η κυβέρνηση έχει ήδη υποχρεωθεί σε μεγάλες υποχωρήσεις προκειμένου να επιτύχει τον μείζονα στόχο της, που είναι η προσμέτρηση των ψήφων των ομογενών στις ψήφους των εντός της επικράτειας εκλογέων. Επισημαίνεται ότι, για να δοθεί η ψήφος στους εκτός επικράτειας εκλογείς, ο νόμος πρέπει να ψηφιστεί από 200 βουλευτές και ο ΣΥΡΙΖΑ (86 βουλευτές) με το ΚΚΕ (15 βουλευτές) συγκεντρώνουν 101 ψήφους.
Έτσι η συζήτηση στη διακομματική επιτροπή προσδιορίζεται από τη θέση που διατυπώνουν ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΚΕ, καθώς η Ν.Δ., το ΠΑΣΟΚ, η Ελληνική Λύση και το ΜέΡΑ25 είχαν δημιουργήσει ένα μπλοκ.
Ήδη η επιστολική ψήφος, που πρότειναν η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ, είναι εκτός ατζέντας συζήτησης, καθώς δεν την αποδέχεται ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ ούτε το ΚΚΕ ούτε το ΜέΡΑ25. Αυτή η εξέλιξη αντικειμενικά αποκλείει πολλούς εκλογείς που δεν θα μπορούν ή δεν θα θελήσουν να μεταβούν στα περίπου 150 προξενεία που διατηρεί η Ελλάδα σε όλο τον κόσμο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πολιτικός στόχος του ΣΥΡΙΖΑ είναι να μην υπάρξει αλλοίωση του εκλογικού σώματος. Στην Ελλάδα δεν ισχύει το «δίκαιο του εδάφους», δηλαδή να θεωρείται Έλληνας μόνο όποιος γεννιέται στη χώρα μας, αλλά το «δίκαιο του αίματος», δηλαδή αποδίδεται ιθαγένεια σε όποιον αποδείξει με απλή διαπιστωτική πράξη ότι έχει ελληνική καταγωγή σε βάθος γενεών. Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να εγγραφούν στους εκλογικούς καταλόγους εκατομμύρια πρόσωπα με ελληνική ιθαγένεια.
Η διεθνής εμπειρία ως προς την ψήφο των εκτός της επικράτειας εκλογέων έχει δύο μορφές: από τη μία είναι τα «κλειστά» συστήματα, όπως ισχύουν σε Γαλλία, Ιταλία, Πορτογαλία, που δεν προσμετρούν τους εκτός επικράτειας εκλογείς. Από την άλλη είναι συστήματα που θέτουν προϋποθέσεις στο δικαίωμα ψήφου.
Εν προκειμένω η συζήτηση των όρων περιορίζει τον αριθμό όσων θα μπορούν να ψηφίσουν. Όλα τα κόμματα φέρονται να έχουν αποδεχθεί ως προϋπόθεση την ύπαρξη ενεργού ΑΦΜ.
Δεν θα ψηφίζουν οι...
Το δεύτερο πεδίο όρων αφορά το χρονικό όριο απουσίας. Το ΚΚΕ προτείνει τα 30 χρόνια, με διάθεση να πέσει στα 25 χρόνια. Το ΜέΡΑ25 προτείνει τα 8 έτη. Επισημαίνεται ότι το χρονικό όριο απουσίας «φωτογραφίζει» σε ποιους θα δοθεί δικαίωμα ψήφου, καθώς είναι ιστορικά γνωστές οι ροές μετανάστευσης από την Ελλάδα προς χώρες του εξωτερικού. Για παράδειγμα, η πρόταση του ΜέΡΑ25 σημαίνει ότι δικαίωμα ψήφου θα αποκτήσουν όσοι έφυγαν στο εξωτερικό τα χρόνια της κρίσης. Η πρόταση δε για 30 χρόνια απουσίας σημαίνει ότι μεγάλο μέρος των Ελλήνων που ζουν στις ΗΠΑ δεν θα μπορέσουν να ψηφίσουν.
Το τελευταίο αποτελεί πλήγμα για την κυβέρνηση, καθώς ο πρωθυπουργός υποσχέθηκε ψήφο στους ομογενείς κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στη Νέα Υόρκη. Μάλιστα, είναι γνωστό ότι ο υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδιος για τον απόδημο ελληνισμό Αντώνης Διαματάρης, όπως έχει ομολογήσει σε συνομιλητές του, έχει σχεδόν ως αποκλειστικό έργο την ψήφο των αποδήμων και κυρίως των Ελληνοαμερικανών.
