Του Γιάννη Ανδρουλιδάκη
Την Τετάρτη 16 Οκτωβρίου, στην αίθουσα του Εφετείου στην Αθήνα όπου διεξάγεται η δίκη της Χρυσής Αυγής, υπήρξε ένα πρωτόγνωρο θέαμα. Οι θέσεις του κοινού που προορίζονταν για τους υποστηρικτές της ναζιστικής οργάνωσης, σταθερά άδειες όλα αυτά τα χρόνια, είχαν για πρώτη φορά γεμίσει. Τρεις ντουζίνες άνθρωποι, επιδεικτικά ανομοιόμορφα ντυμένοι, ώστε να «διαψευστεί» και η περιβόητη κατηγορία περί στρατιωτικής οργάνωσης (τόσο πολύ όμως, ώστε να δυσκολεύεσαι να τους κοιτάξεις χωρίς να τυφλωθείς από την πολυχρωμία) και υπερβολικά ήσυχοι -ιδιαίτερα συγκρινόμενοι με τα συνήθη προκλητικά και επιθετικά κοινά της Χρυσής Αυγής σε άλλες δίκες-, συνόδευαν το πάλαι ποτέ χρυσό παιδί του ελληνικού ναζισμού Ηλία Κασιδιάρη, ο οποίος είχε προσέλθει για να απολογηθεί. Η Χρυσή Αυγή προσπάθησε να δημιουργήσει μία μέρα της δίκης η οποία θα έκλεινε με θετικές εντυπώσεις για αυτήν. Όχι μόνο γιατί ο Κασιδιάρης -θεωρεί η ίδια η ναζιστική συμμορία- ήταν μία από τις ελάχιστες ευκαιρίες της να πετύχει κάτι τέτοιο, αλλά κυρίως γιατί ήξερε ότι δύο μέρες μετά ακολουθούσε μία από τις δυσκολότερες μέρες αυτής της δίκης. Τότε προοριζόταν να απολογηθεί ο Νίκος Μίχος, πάλαι ποτέ πυρηνάρχης και «βουλευτής» της Χ.Α. στην Εύβοια, ο οποίος από την αποχώρησή του από την οργάνωση και μετά, το 2017, δεν έκρυβε ότι ήταν διατεθειμένος να εκθέσει πρόσωπα και πράγματα. Οι ναζιστές λοιπόν ετοίμασαν μια παρτίδα σκάκι γι’ αυτή την εβδομάδα και, όπως ήταν αναμενόμενο, την έχασαν.
Ο δεκάρικος του Κασιδιάρη
Η απολογία του Κασιδιάρη μπορεί να υπήρξε ικανοποιητική για τους τριάντα χρυσαυγίτες που την παρακολούθησαν. Ο τελευταίος ευνοούμενος του Μιχαλολιάκου είχε τον απαραίτητο στόμφο στις τοποθετήσεις του, βρήκε μερικά δίλεπτα κατά τα οποία κατόρθωσε να εκφωνήσει έναν σύντομο δεκάρικο, έκανε και το κομμάτι του αρνούμενος να απαντήσει σε ερωτήσεις του αναπληρωτή εισαγγελέα Σ. Κωσταρέλλου (γιατί «είναι μέρος της συνωμοσίας Ντογιάκου»), αλλά και ερωτήσεις για την αγάπη του για τον ναζισμό όπως εκφράζεται στα κείμενα και τα τατουάζ του (επικαλούμενος μάλιστα το «ατομικό δικαίωμα στην ελεύθερη έκφραση»).
Ως εδώ μπορεί να κάνεις υπερήφανο έναν πεισμένο χρυσαυγίτη απ’ αυτούς τους τελευταίους που έμειναν. Για οποιονδήποτε άλλον θα χρειαζόταν κάτι περισσότερο από τις σαχλαμάρες που σκαρφίστηκε ο Κασιδιάρης για να δικαιολογήσει την πολιτεία τη δική του και της Χρυσής Αυγής μέχρι σήμερα. Επιχειρήματα όπως ότι όταν έλεγε «εμείς σηκώνουμε και χέρι καμιά φορά», το έλεγε για να εξηγήσει ότι δεν είναι σωστό και ότι όταν ανέφερε σε ομιλία του στην Κρήτη «τώρα τα πράγματα είναι πιο εύκολα για εμάς γιατί έχουμε και άδεια οπλοφορίας», το έκανε για να παρακινήσει τους Κρητικούς να βγάλουν κι αυτοί και να σταματήσουν να οπλοφορούν παράνομα μόνο τον οίκτο μπορούν να προκαλέσουν - αν υποθέσουμε ότι περισσεύει οίκτος για έναν σεσημασμένο ναζιστή που οργάνωνε δολοφόνους.
Στο τέλος, η αγωνιώδης αναφορά του ότι ακόμα κι αν μέλη, υποστηρικτές ή βουλευτές (!) της Χρυσής Αυγής έχουν τελέσει εγκλήματα αυτό δεν μπορεί να αφορά όλη την οργάνωση, με προφανή στόχο να παρακαλέσει το δικαστήριο να αφήσει τη Χ.Α. να έχει πρόσβαση στην κρατική χρηματοδότηση (αλλά και να πάρει αποστάσεις από τον Γ. Λαγό), γκρέμισε σαν σπιτάκι από σπίρτα την προσπάθειά του να επιδείξει παλικαροσύνη έστω στους δικούς του που μαζεύτηκαν να τον ακούσουν.
Σχέσεις υποταγής
Την απολογία του Κασιδιάρη την ξέχασε ακόμα και ο ίδιος δύο μέρες μετά, όταν ο Ν. Μίχος έκανε φύλλο και φτερό την υπερασπιστική γραμμή της Χρυσής Αυγής σε κάθε της σημείο. Μίλησε ανοιχτά για την οργανωτική της δομή, διέψευσε τον ισχυρισμό ότι δεν υπάρχουν μέλη και περιέγραψε την ιεραρχία της χαρακτηρίζοντάς την αρχηγικό κόμμα («οικογενειακό» πρόσθεσε σε δύο περιπτώσεις) και με κυριαρχία του «πολιτικού συμβουλίου», το οποίο διόριζε κατά βούληση ο αρχηγός έναντι οποιασδήποτε άλλης δομής. Η σχέση που όλοι όφειλαν στον αρχηγό, είπε ο πάλαι ποτέ «εκδορέας» στη χρυσαυγίτικη αργκό, ήταν αυτή της «υποταγής». Τα οικονομικά της οργάνωσης επίσης είχαν αδιαφανή διαχείριση, είπε ο Μίχος, δείχνοντας ξανά τον φίρερ.
Τρίτο και καθοριστικό χτύπημα εναντίον του Μιχαλολιάκου, η διάψευση του ισχυρισμού ότι τα ηγετικά κλιμάκια της Χ.Α. είχαν μια θολή εικόνα για το τι είχε συμβεί το ξημέρωμα της 18ης Σεπτεμβρίου στο Κερατσίνι. Ο παλιός «βουλευτής» ήταν σαφής ότι το ίδιο βράδυ τα ηγετικά κλιμάκια της Χ.Α. μιλούσαν ασταμάτητα στο τηλέφωνο για να ελέγξουν εξαρχής την κατάσταση, ιδιαίτερα δε στο ότι, όπως του μετέφερε το ίδιο βράδυ ο Λαγός, «ο αρχηγός ήταν έξω φρενών με τον ηλίθιο». Ενδιαφέρον στοιχείο ότι ο κωδικός «ηλίθιος», που αφορά βέβαια τον Γ. Ρουπακιά, υπονοεί αν μη τι άλλο μια ορισμένη οικειότητα με τον δολοφόνο. Τα στελέχη της Χ.Α. δεν ψάχνουν να βρουν ποιος είναι αυτός που έκανε τη δολοφονία, τον ξέρουν καλά.
Οι υπόλοιπες αιχμές του Μίχου αφορούσαν όλη την οργάνωση και ιδιαίτερα το καμάρι των τραμπούκων της, τον Γ. Λαγό. Σε πολλές περιπτώσεις εξήγησε ότι η συμπεριφορά των Τοπικών ήταν ευθέως ανάλογη εκείνου που ήταν υπεύθυνος γι’ αυτές, προσθέτοντας ότι «στην Εύβοια δεν άνοιξε ποτέ ρουθούνι» και αφήνοντας να σκεφτεί κανείς τι έγινε στη Νίκαια, όπου ο Λαγός έκανε κουμάντο. Για να μην αφήσει αμφιβολίες, πέραν της δολοφονίας Φύσσα, αναφέρθηκε και στην επίθεση στους Αιγύπτιους αλιεργάτες, για την οποία δήλωσε «σοκαρισμένος όταν έμαθα ότι μπαίναμε σε σπίτια και χτυπούσαμε κόσμο».
Εμφανώς ανώτερης ευφυίας από τον μέσο χρυσαυγίτη κατηγορούμενο, ο Μίχος βρήκε κάποια μικρά μονοπάτια για να εξαιρέσει τον εαυτό του από εγκληματικές δράσεις της Χ.Α. (χωρίς βέβαια να γίνεται πάντα πιστευτός), ενώ επέμεινε στο γεγονός ότι μετά τον Σεπτέμβριο του 2013 ζητούσε επίμονα διαγραφές για «να καθαρίσει η οργάνωση», αλλά εισέπραττε αναβλητικότητα και εξαπάτηση από τον Γ. Λαγό. Δεν παρέλειψε να αποδεχθεί ορισμένες πλημμεληματικού χαρακτήρα κατηγορίες, όπως αυτή της παράνομης κατοχής ενός όπλου.
Παραλίγο ρινγκ
Η απολογία Μίχου μοιάζει να είναι η χαριστική βολή για τη Χ.Α. σε μια δίκη που είχε πάει ήδη πολύ πιο άσχημα από όσο φαντάζονταν οι δικηγόροι της. Οι οποίοι, με την ευκαιρία, δεν φάνηκε να εκτιμούν ιδιαίτερα αυτή τη χάρη. Τουλάχιστον έτσι φάνηκε από τον εκνευρισμό που έδειξαν όταν σηκώθηκαν να δείρουν τον συνήγορο του Μίχου, με φράσεις όπως «βγες έξω, ρε κότα, να δεις», «γελοίε Καραγκιόζη» και διάφορα ανάλογα. Η πεντάλεπτη απειλή να μετατραπεί η δικαστική αίθουσα σε ρινγκ προκάλεσε το πηγαίο χειροκρότημα του κοινού που γέμισε τις θέσεις που προορίζονταν για τους αντιφασίστες. Κάπου μέσα τους όλοι ήξεραν ότι αυτό που πραγματικά χειροκροτούσαν σ’ αυτή την εικόνα διάλυσης ήταν το τέλος του επτάχρονου εφιάλτη της οργανωμένης παρουσίας ναζιστών στην ελληνική κοινωνία.
