Αύριο οι πολιτικοί αρχηγοί συναντώνται με τον πρωθυπουργό για το θέμα της ψήφου των αποδήμων. Πρόκειται για ζήτημα που, παρότι είναι εκ πρώτης όψεως απλό και τεχνικό, στην πραγματικότητα είναι κεφαλαιώδους πολιτικής σημασίας καθώς αφορά την ίδια τη συγκρότηση του εκλογικού σώματος.
Είναι διαφορετικό το σημερινό εκλογικό σώμα ως έχει, θα είναι διαφορετικό το εκλογικό σώμα με την προσθήκη άλλων τριακοσίων ή τετρακοσίων χιλιάδων πραγματικών εκλογέων και τελείως άλλο ένα εκλογικό σώμα στο οποίο θα μπορούν να συμπεριληφθούν δικαιωματικά άλλα δυο ή τρία εκατομμύρια ψηφοφόροι του εξωτερικού με κάποιον, έστω και μακρινό δεσμό αίματος. Ουδείς γνωρίζει το δυνητικό μέγεθος του εκλογικού σώματος. Αντιστοίχως, η γνώμη και ψήφος των Ελλήνων που κατοικούν εδώ και υφίστανται τις συνέπειες της ψήφου τους μπορεί, εάν το εκλογικό σώμα διογκωθεί υπέρμετρα, να μην καθορίζει την πορεία της χώρας.
Ο λόγος που η Ν.Δ. επένδυσε προεκλογικά στο θέμα αυτό δεν έχει να κάνει με κάποια ευαισθησία για τους απόδημους, άλλωστε κυβέρνησε επί δεκαετίες χωρίς να το αγγίξει. Η Ν.Δ. θεωρεί ότι η επιστολική ψήφος των αποδήμων ακόμα και δεύτερης και τρίτης γενιάς, ιδίως η προερχόμενη από τις ΗΠΑ και την Αυστραλία, μπορεί να της εξασφαλίσει μια μόνιμη εκλογική πρωτοκαθεδρία. Πιστεύουν ότι οι κοινότητες των Ελλήνων του εξωτερικού είναι άνθρωποι πιο συντηρητικοί και με συναισθηματική και νοσταλγική προσέγγιση της Ελλάδας και ως εκ τούτου θα στηρίξουν την Ν.Δ. η οποία όπως είδαμε και με τις Πρέσπες προεκλογικά μπορεί να γίνει όσο πατριδοκάπηλη χρειαστεί. Όσο για συντηρητική, ήδη οι μισοί διαμορφωτές γνώμης της Δεξιάς θα έκαναν τον Τραμπ να κοκκινίσει. Στη Ν.Δ. πιστεύουν επίσης ότι στο ίδιο πλαίσιο θα μπορέσουν να εκμεταλλευθούν και την Εκκλησία, αφού σε πολλές περιπτώσεις είναι αυτή που διατηρεί τους πιο άμεσους και ισχυρούς δεσμούς με τους απόδημους. Ιδανικά πιστεύουν ότι θα δημιουργηθούν στο εξωτερικό "κομματάρχες", οι οποίοι θα διεκπεραιώνουν και θα κατευθύνουν καταλλήλως τις επιστολικές ψήφους ανθρώπων οι οποίοι δεν θα έχουν καμία απολύτως ενασχόληση με τα ελληνικά θέματα και την κατάσταση στην Ελλάδα. Η Ν.Δ. δεν ενδιαφέρεται για τον κόσμο που έφυγε στα χρόνια της κρίσης, δεν περιμένει άλλωστε ψήφους από αυτό το κομμάτι. Ενδιαφέρεται για τους παλαιούς μετανάστες, τα παιδιά τους, τα εγγόνια τους και τα δισέγγονά τους. Και ελπίζει σε μια μόνιμη εκλογική πρωτοκαθεδρία.
Η Ν.Δ. έθετε προεκλογικά και σε ακροατήρια στο εξωτερικό το ζήτημα των αποδήμων με ένταση και σε έκταση που οι ίδιοι οι απόδημοι δεν είχαν διανοηθεί να το θέσουν. Σήμερα, και όταν απευθύνεται στο εσωτερικό της χώρας, όταν τίθεται μπροστά στην επισήμανση ότι μπορεί να αλλοιώνεται το αποτέλεσμα των εκλογών, εμφανίζεται καθησυχαστική. Οι θέσεις που έχει διατυπώσει πάντως το ίδιο το Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού (ΣΑΕ), το πλέον αρμόδιο, συνταγματικά κατοχυρωμένο όργανο για τους απόδημους, προκρίνουν τη δημιουργία εκλογικών περιφερειών αποδήμων έτσι ώστε οι απόδημοι να εκλέγουν τους δικούς τους εκπροσώπους. Η θέση του ΣΑΕ είναι δηλαδή σχεδόν ταυτόσημη με την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος παραμένει προς το παρόν το μόνο κόμμα που έχει καταθέσει πρόταση νόμου για την ψήφο των αποδήμων.
Το κρίσιμο θέμα το οποίο επιλύει με την πρότασή του ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το πώς προσμετράται η ψήφος των αποδήμων. Προτείνεται ένα "κλειστό σύστημα", δηλαδή η συγκρότηση εκλογικής περιφέρειας Επικρατείας αποδήμων για την εκλογή 3 - 12 βουλευτών, ανάλογα με το πόσοι θα εγγραφούν στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εξωτερικού. Προβλέπει επίσης την αυτοπρόσωπη συμμετοχή στις εκλογές, σε ειδικά εκλογικά τμήματα εξωτερικού, και απορρίπτει την επιστολική ψήφο καθώς δεν εγγυάται το αδιάβλητο. Η αυτοπρόσωπη μετάβαση στα εκλογικά τμήματα εξωτερικού είναι ένα πρόβλημα για τους ψηφοφόρους εξωτερικού. Ανάλογο όμως πρόβλημα έχει και ένας ψηφοφόρος που δουλεύει π.χ. τουριστική σεζόν στο Λασίθι και ψηφίζει στα Γρεβενά.
Η ιδέα της "κλειστής εκπροσώπησης" προτείνεται ως βέλτιστη λύση για τις χώρες με μεγάλο και πρακτικά άγνωστο αριθμό αποδήμων όπως η Ελλάδα. Αντίστοιχα συστήματα εφαρμόζονται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες Στη Γαλλία εκλέγονται 12 γερουσιαστές σε σύνολο 348 για να εκπροσωπούν του Γάλλους πολίτες που μένουν στο εξωτερικό. Στην Ιταλία εκλέγονται 12 βουλευτές σε σύνολο 630, ενώ στην Πορτογαλία 4 εκπρόσωποι σε Κοινοβούλιο 230 βουλευτών.
Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ είναι σύμφωνη με το πόρισμα της διακομματικής επιτροπής που, επίσης επί ΣΥΡΙΖΑ, για πρώτη φορά συγκροτήθηκε για την ψήφο των αποδήμων, αλλά και με τη σχετική γνωμοδότηση της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ), με συντάκτη μάλιστα της εν λόγω Έκθεσης τον σημερινό υπουργό Επικρατείας κ. Γεραπετρίτη.
Το ΚΚΕ, αντιλαμβανόμενο τη σημασία του θέματος και με προβληματισμούς κοντινούς με τον ΣΥΡΙΖΑ, έθεσε τρεις προϋποθέσεις, δηλαδή τη διατήρηση οικογενειακών και οικονομικών δεσμών με τη χώρα, την απουσία επί εύλογο χρονικό διάστημα, π.χ. 30 χρόνια, και την αυτοπρόσωπη και όχι επιστολική ψήφο.
Ο κ. Γεραπετρίτης, ως κυβέρνηση σήμερα, είναι αντιληπτό γιατί αλλάζει θέση. Αντιθέτως, η αλλαγή στάσης του ΚΙΝ.ΑΛΛ., την οποία μάλιστα παραδέχεται ευθαρσώς, είναι εντυπωσιακή. Ο Αν. Λοβέρδος παραδέχθηκε στη Βουλή ότι αναθεωρεί τη στάση του το 2009 και προσεγγίζει τη Ν.Δ. δεχόμενο και την επιστολική ψήφο και την προσμέτρηση στο συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα επικαλούμενο την ισοτιμία της ψήφου. Μια ισοτιμία της ψήφου η οποία δεν φαίνεται να απασχολεί το ΚΙΝΑΛ όταν συμφωνεί με τη Ν.Δ. για το μπόνους στον εκλογικό νόμο. Το ΚΙΝΑΛ ενδεχομένως να ελπίζει σε κάποιες λίγες χιλιάδες ψήφων στη Γερμανία, απομεινάρια του κραταιού ΠΑΣΟΚ το 1980, πριν από 40 χρόνια. Στην πραγματικότητα πάντως, γίνεται ουρά της Δεξιάς σε ένα θέμα μακροπρόθεσμης πολιτικής κυριαρχίας. Διαλέγει δηλαδή και πάλι το συντηρητικό στρατόπεδο και όχι την προοπτική προοδευτικών πολιτικών λύσεων για τη χώρα, όπως κάνει και στον εκλογικό νόμο.
