Live τώρα    
18°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
15.1°C19.8°C
3 BF 56%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Σποραδικές νεφώσεις
16 °C
14.7°C17.0°C
1 BF 75%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.8°C17.1°C
3 BF 66%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
14.8°C17.5°C
1 BF 58%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
14 °C
13.9°C16.9°C
0 BF 62%
Κλιματική κρίση / Κλιματική κρίση: Το κλιματικό κίνημα που γιγαντώνεται φέρνει αποτελέσματα
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Κλιματική κρίση / Κλιματική κρίση: Το κλιματικό κίνημα που γιγαντώνεται φέρνει αποτελέσματα

“Θέλω να πανικοβληθείτε”. Με αυτήν τη φράση η έφηβη Γκρέτα Τούνμπεργκ από τη Σουηδία απευθύνεται εδώ και ένα χρόνο στους ισχυρότερους ηγέτες στην Ευρώπη και παγκοσμίως κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για την κλιματική κρίση και την περιβαλλοντική καταστροφή που επέρχεται. Μαζί της έχουν συστρατευθεί εκατομμύρια μαθητές απ’ όλον τον κόσμο, οι οποίοι ολόκληρη την περασμένη σχολική χρονιά έβγαιναν τακτικά στους δρόμους για να διαδηλώσουν με σκοπό να επηρεάσουν τις πολιτικές των κυβερνήσεων για το κλίμα.

Αυτήν την εβδομάδα οι κινητοποιήσεις των μαθητών κορυφώνονται με αφορμή τη Σύνοδο Κορυφής του ΟΗΕ για το Κλίμα που λαμβάνει χώρα στις 23 Σεπτεμβρίου στη Ν. Υόρκη. Το ποτάμι του παγκόσμιου μαθητικού κινήματος για το περιβάλλον δεν θα μπορούσε να μην παρασύρει και τους Έλληνες μαθητές, αν και η ανάγκη μαζικότερης κινητοποίησης στη χώρα είναι προφανής.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Ήταν 20 Αυγούστου 2018 όταν η 15χρονη τότε Γκρέτα αποφάσισε να μην παρουσιαστεί στην τάξη της την πρώτη μέρα της νέας σχολικής χρονιάς. Η “κοπάνα” αυτή ήταν διαφορετική.

Σε συνέχεια του πρωτοφανούς κύματος καύσωνα και πυρκαγιών που χτύπησε τη Σουηδία το περασμένο καλοκαίρι, το πιο θερμό καλοκαίρι σε διάστημα 262 ετών, η Γκρέτα αποφάσισε να προβεί σε καθημερινή καθιστική διαμαρτυρία μπροστά από το σουηδικό Κοινοβούλιο στη Στοκχόλμη. Το αίτημά της ενόψει των εθνικών εκλογών της 9ης Σεπτεμβρίου ήταν η σουηδική κυβέρνηση να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για τη μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα στη βάση της Συμφωνίας των Παρισίων. “Αφού εσείς οι ενήλικοι δεν δίνετε δεκάρα για το μέλλον μου, δεν θα δώσω ούτε εγώ” αναγραφόταν στα φυλλάδια που μοίραζε, ενώ το πλακάτ που κρατούσε έγραφε: “Σχολική απεργία για το κλίμα”.

Η Γκρέτα δεν έμεινε μόνη για πολύ. Πολύ γρήγορα την ανακάλυψαν τα σουηδικά αλλά και τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, ενώ σύντομα μαζεύτηκαν γύρω της δεκάδες μαθητές. Τον Σεπτέμβριο η Γκρέτα θέτει σε εφαρμογή ένα σχέδιο τακτικών αποχών από το σχολείο κάθε Παρασκευή προκειμένου να συνεχίσει τη διαμαρτυρία της. Μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα καλεί και άλλους μαθητές να κάνουν το ίδιο στα σχολεία τους και μέχρι το Νοέμβριο περισσότεροι από 17.000 μαθητές και 24 χώρες συμμετέχουν στην καμπάνια της “Παρασκευές για το Μέλλον” (Fridays For Future).

Από τότε και στο εξής η Γκρέτα μεταμορφώθηκε από μια έφηβη με σύνδρομο Άσπεργκερ σε μια εμβληματική μορφή του περιβαλλοντικού κινήματος, η οποία έδινε ομιλίες στις σημαντικότερες εκδηλώσεις υψηλού επιπέδου στην Ευρώπη και όχι μόνο. Από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ και από τη Συνδιάσκεψη για το Κλίμα στην Πολωνία στο Αμερικανικό Καπιτώλιο, η 16χρονη Σουηδή έχει “ταρακουνήσει” ένα μεγάλο μέρος του πολιτικού κόσμου.

Το “μικρόβιο” της Γκρέτας εξαπλώθηκε σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, αλλά η Γερμανία είναι σίγουρα από αυτές που επηρεάζονται περισσότερο. Περισσότερες από 700 απεργίες μαθητών καταγράφονται μεταξύ Νοεμβρίου και Ιουνίου. Ο αντίκτυπος των διαδηλώσεων φαίνεται και στο αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, αφού το κόμμα των Πρασίνων βγαίνει δεύτερο κόμμα μετά τους Χριστιανοδημοκράτες, ξεπερνώντας για πρώτη φορά τους Σοσιαλιστές.

Στο Βέλγιο, επίσης, οι μαθητές βγαίνουν μαζικά στους δρόμους κάθε Πέμπτη με τη σύμφωνη γνώμη των καθηγητών και των γονέων. Συνολικά στις ευρωεκλογές του Μαΐου οι Πράσινοι διπλασιάζουν τις έδρες τους στο Ευρωκοινοβούλιο, με δυναμική παρουσία, εκτός από τη Γερμανία και το Βέλγιο, στη Φινλανδία, τη Δανία, την Ιρλανδία, τη Γαλλία και την Ολλανδία.

Ορόσημο στην πορεία της Γκρέτας αποτέλεσε αναμφισβήτητα η παγκόσμια κινητοποίηση στις 15 Μαρτίου, οπότε σύμφωνα με στοιχεία της πλατφόρμας Fridays For Future κατεγράφησαν περισσότερες από 2.600 δράσεις σε 135 χώρες και 2.391 πόλεις. Ο κόσμος που συμμετείχε ξεπέρασε τα δύο εκατομμύρια.

Η τεράστια αυτή κινητοποίηση φαίνεται πως θα ξεπεραστεί από τα γεγονότα αυτής της εβδομάδας, αρχής γενομένης από τη μαθητική διαδήλωση της Παρασκευής που πραγματοποιήθηκε ταυτόχρονα σε χιλιάδες πόλεις του κόσμου, συμπεριλαμβανομένων της Αθήνας και άλλων μεγάλων ελληνικών πόλεων. Την επόμενη Παρασκευή, 27 Σεπτεμβρίου, οι διαδηλώσεις θα επαναληφθούν με ακόμα μεγαλύτερη δυναμικότητα, αφού οι μαθητές καλούν να τους υποστηριξουν οι καθηγητές και οι γονείς.

Στην Ελλάδα νομοθετούμε σαν να μην υπάρχει κλιματική κρίση

Όσο κι αν η συμμετοχή στις δράσεις για το κλίμα όλο και ενδυναμώνεται στην Ελλάδα, είναι αλήθεια ότι δεν φτάνει σε μαζικότητα άλλες ευρωπαϊκές -και όχι μόνο- χώρες. Αυτό αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον αν σκεφτεί κανείς ότι στο παρελθόν το μαθητικό κίνημα στην Ελλάδα είχε αρκετά δυναμική παρουσία. Έλλειψη κατανόησης από τους γονείς και τους καθηγητές, αδιαφορία από τα μέσα ενημέρωσης ή ακόμα και μια αντίληψη ότι τα ελληνικά σχολεία έχουν πολύ σοβαρότερα προβλήματα για να ασχοληθούν με το περιβάλλον ίσως αποτελούν κάποιες από τις αιτίες της ελληνικής καθυστέρησης.

“Οι διαδηλώσεις των μαθητών στην Ελλάδα για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης μπορεί να μην είχαν μέχρι αυτή τη στιγμή τη μαζικότητα που θα περίμενε κανείς σε σύγκριση με το εξωτερικό, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υποστηρίζονται από γονείς και καθηγητές και εδώ στην Ελλάδα. Το ζήτημα της κλιματικής κρίσης στην Ελλάδα, αν και με καθυστέρηση, βρίσκει τον δρόμο του στη θεματική των ΜΜΕ, ωστόσο η ουσιαστική συζήτηση δεν αποτελεί προτεραιότητα στον δημόσιο διάλογο και δεν βρίσκεται ψηλά στην πολιτική ατζέντα των κομμάτων” σχολιάζει στην “Α” ο Κώστας Γριμάνης, υπεύθυνος Εκστρατείας για την Κλιματική Δικαιοσύνη από το ελληνικό τμημα της Greenpeace, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αποτελούν οι πρόσφατες ευρωεκλογές, όπου η κλιματική κρίση ήταν καθοριστικός παράγοντας διαμόρφωσης των αποτελεσμάτων, ενώ στην Ελλάδα απουσίαζε πλήρως από τις προεκλογικές εξαγγελίες των κομμάτων.

“Προσωπική μου εκτίμηση είναι, κρίνοντας και από το αναπτυξιακό νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή, ότι το μήνυμα δεν έχει φτάσει στην πολιτική ηγεσία της χώρας. Εξακολουθούμε να νομοθετούμε σαν να μην υπάρχει κλιματική κρίση και ανάγκη για άμεση ευθυγράμμιση των πολιτικών μας με τις υποδείξεις της επιστήμης”, επισημαίνει ο Κ. Γριμάνης.

Την άποψη ότι σιγά - σιγά δημιουργείται και στην Ελλάδα ένα πλαίσιο που θα υποστηρίξει και θα ενδυναμώσει τέτοιου είδους κινητοποιήσεις των μαθητών εκφράζει η Ελένη Δερβένη, μαθήτρια Γ’ Λυκείου στη Γερμανική Σχολή που συμμετέχει στο Fridays For Future Greece. Σε αυτό περιλαμβάνονται και πρωτοβουλίες για την ευαισθητοποίηση και την ενεργοποίηση ενηλίκων, επιστημόνων, γονιών και καθηγητών, οι οποίοι μέχρι τώρα αποτελούσαν μια πολύ μικρή μειοψηφία στις κινητοποιήσεις.

Η μικρή συμμετοχή στις δράσεις για το κλίμα συνδεόταν για πολλούς και με το γεγονός ότι ξεκίνησαν από μαθητές ιδιωτικών σχολείων και θεωρήθηκε ότι είναι πολυτέλεια των προνομιούχων. “Οι γονείς μου είχαν κάποιου είδους περιβαλλοντικές ανησυχίες. Άλλοι μεγάλωσαν σε περιβάλλον πιο συντηρητικό, αυτό δεν σχετίζεται με το σχολείο απαραίτητα” λέει η Ελένη σημειώνοντας πως “πρέπει να καταλάβουμε ότι, εάν δεν αντιμετωπιστεί η κλιματική κρίση, η φτώχεια και τα κοινωνικά προβλήματα θα χειροτερέψουν”.

“Το να ισχυριζόμαστε ακόμα και τώρα, σήμερα, ότι τα δικά μας προβλήματα είναι υπεράνω όλων των υπολοίπων είναι μια λογική που επιτέλους πρέπει να την ξεπεράσουμε και ο λόγος είναι σαφής: αν δεν κάνουμε κάτι άμεσα ως πολίτες, ως πολιτικοί, ως κοινωνία, δεν θα έχουμε καν το προνόμιο να κάνουμε αυτή τη συζήτηση, γιατί η δική μας αδράνεια, η δική μας άγνοια, αδιαφορία ή απραξία θα έχει συντελέσει τις επόμενες δεκαετίες στο να παραβιάζονται βασικά μας δικαιώματα” συμφωνεί και ο Κ. Γριμάνης.

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι οι Έλληνες μαθητές δεν έχουν περιοριστεί σε αντιδράσεις, αλλά έχουν προχωρήσει (μεταξύ άλλων δράσεων που μπορεί κανείς να βρει στη σελίδα τους στο Facebook με το όνομα Fridays For Future Greece) στη σύνταξη μιας πανελλαδικής διακήρυξης με συγκεκριμένα αιτήματα, την οποία θα καταθέσουν στην Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής.

“Ήδη αυτό έχει αρχίσει να συμβαίνει σε χώρες όπως στη Μεγάλη Βρετανία, που κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την κλιματική κρίση μετά από αίτημα της κοινωνίας και τις μαζικές διαδηλώσεις. Στη Γερμανία το κοινωνικό αίτημα για απάντηση στην κλιματική κρίση πλέον ξεκάθαρα διαμορφώνει πολιτικούς συσχετισμούς. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζεται να ανακοινώσει στόχο μηδενικού άνθρακα το αργότερο έως το 2050.

Όλες αυτές είναι θετικές εξελίξεις. Δεν είναι τέλειες ούτε χωρίς σοβαρά κενά, ωστόσο θα ήταν αδιανόητες μέχρι πριν από δύο χρόνια. Νομίζω πως είναι ένα σαφέστατο σημάδι ότι το κλιματικό κίνημα που γιγαντώνεται φέρνει αποτελέσματα. Αν μη τι άλλο τώρα ακριβώς χρειάζεται ακόμα περισσότερη ενίσχυση. Από όλους μας. Δεν υπάρχει και άλλη λύση. Χωρίς υπερβολή, απειλείται η ίδια μας η επιβίωση αυτήν τη στιγμή” επισημαίνει ο εκπρόσωπος της Greenpeace, παραθέτοντας μάλιστα τα βασικά αιτήματα που αφορούν τη χώρα μας:

* Κοινωνικά δίκαιη ενεργειακή μετάβαση που να στοχεύει στην πλήρη απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και μηδενικό ισοζύγιο άνθρακα τη δεκαετία του 2040.

* Ακύρωση όλων των συμβάσεων εξόρυξης υδρογονανθράκων της χώρας.

* Δημοκρατική ενεργειακή μετάβαση σε ΑΠΕ.

* Προώθηση του μεσογειακού τρόπου διατροφής.

Δυναμική παρουσία της νεολαίας στη Ν. Υόρκη

Εκτός από τη Συνδιάσκεψη για το Κλίμα στην έδρα του ΟΗΕ στη Ν. Υόρκη, πραγματοποιείται για πρώτη φορά φέτος και η Σύνοδος Κορυφής της Νεολαίας για το Κλίμα. Η 16χρονη Γκρέτα έφτασε στην Αμερική με πλοίο μηδενικών εκπομπών άνθρακα μετά από 140 ημέρες ταξιδιού, ενώ 500 ακόμη νέοι από όλον τον κόσμο έλαβαν μέρος στην σύνοδο των νέων για το κλίμα που πραγματοποιήθηκε χθες.

Ο Αλέξανδρος Νικολάου από την Κύπρο και ο Σταμάτης Ψαρουδάκης από την Ελλάδα ήταν ανάμεσα στους εκατό νέους από όλον τον κόσμο, πρωταθλητές της δράσης κατά της κλιματικής κρίσης που επελέγησαν για να ταξιδέψουν στη Ν. Υόρκη με την υποστήριξη του ΟΗΕ.

Ολόκληρη την εβδομάδα στη Ν. Υόρκη θα πραγματοποιούνται παράλληλες εκδηλώσεις για το κλίμα, ενώ στις 27 Σεπτεμβρίου πρόκειται να πραγματοποιηθεί μια ακόμα μαζική κινητοποίηση που θα εξαπλωθεί σε όλον τον κόσμο. Αύριο θα λάβει χώρα η ειδική σύνοδος για το κλίμα στον ΟΗΕ με τη συμμετοχή περίπου 100 ηγετών κρατών, ανάμεσά στους οποίους ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL