«Η Υγεία είναι πρωτίστως ένα πολιτικό ζήτημα» υπογράμμισε ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός κατά την τοποθέτησή του στην εκδήλωση για τα 100 χρόνια από την ίδρυση του υπουργείου, που πραγματοποιήθηκε χθες στο Μέγαρο Μουσικής.
«Εμπεριέχει ιδεολογία, αξιακά πρότυπα, κοινωνικές προτεραιότητες, συγκρούσεις με οργανωμένα συμφέροντα, κοινωνικές συμμαχίες, πολιτικές επιλογές, ισορροπίες, ρήξεις, αλλά και συμβιβασμούς» συμπλήρωσε. Στην περίοδο της «επούλωσης των πληγών» της οικονομικής κρίσης «είναι αναγκαίο να αναδείξουμε και να ανασηματοδοτήσουμε αυτό το πρόταγμα Ισότητας στην πολιτική Υγείας» επεσήμανε ο Αν. Ξανθός. «Σήμερα», είπε χαρακτηριστικά, «το πολιτικό αίτημα είναι η καθολικότητα, η ισότητα και η αποτελεσματικότητα στη φροντίδα μέσω ενός δημόσιου συστήματος Υγείας με επίκεντρο την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας».
Στοίχημα η άρση της λιτότητας
«Μεγάλο στοίχημα» χαρακτήρισε ο υπουργός τη σταδιακή άρση των εμποδίων της λιτότητας «στη μεταμνημονιακή περίοδο», προκειμένου να καλύπτονται οι υγειονομικές ανάγκες «όλων των ανθρώπων, χωρίς διακρίσεις που έχουν σχέση με την εργασία, την ασφάλιση, το εισόδημα ή τον τόπο διαμονής». Υπογραμμίζοντας τις κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της Υγείας, αναφέρθηκε στον πρώην υπουργό Υγείας Σπύρο Δοξιάδη, που είχε γράψει ότι «…οι μεγαλύτεροι εχθροί για την υγεία δεν είναι τα μικρόβια, οι ιοί και ο καρκίνος, αλλά η φτώχεια, η άγνοια και η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο».
«Ακατανόητη» απόφαση της ΔΗ.ΣΥ.
Στην εκδήλωση προσκλήθηκαν όλοι οι διατελέσαντες υπουργοί, αναπληρωτές υπουργοί και υφυπουργοί Υγείας της τελευταίας τριακονταετίας, ενώ ζητήθηκε και από τον Παρασκευά Αυγερινό, πρώην υπουργό που εισηγήθηκε τον νόμο για την ίδρυση του ΕΣΥ το 1983, να μιλήσει για την «εμβληματική και κορυφαία μεταρρύθμιση της μεταπολίτευσης», όπως ανέφερε ο Αν. Ξανθός.
«Δυστυχώς», σημείωσε, «με μια ακατανόητη πολιτική απόφαση της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, αποτράπηκε και η παρέμβαση του κ. Αυγερινού και η παρουσία των άλλων προσκεκλημένων στελεχών αυτού του πολιτικού φορέα», μια κίνηση που «υπονομεύει κάθε προσπάθεια αναζήτησης συναινέσεων στον πολύ ζωτικό για την κοινωνία χώρο της Υγείας».
Νέο βιώσιμο και δίκαιο κοινωνικό κράτος
«Δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για το νέο βιώσιμο και δίκαιο κοινωνικό κράτος» δήλωσε από το βήμα της εκδήλωσης ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης. Δίνοντας σαφές πολιτικό στίγμα, σημείωσε ότι «δεν περιοριζόμαστε στην επούλωση των πληγών, αλλά επιδιώκουμε την ανασυγκρότησή του σε νέες αξιακές και λειτουργικές βάσεις» αντιλαμβανόμενοι το κοινωνικό κράτος “ως προϋπόθεση και πολλαπλασιαστή της ανάπτυξης».
Παρατηρώντας τις ιστορικές εξελίξεις του περασμένου αιώνα, ο Γ. Δραγασάκης διαπίστωσε ότι «η έναρξη και η εξέλιξη του συστήματος υγείας ήταν πάντα σε συνάρτηση με διεθνείς τάσεις» και «συνετελείτο μέσα από συγκρούσεις, αντιπαραθέσεις και κοινωνικούς αγώνες. Συγκρούσεις και αντιπαραθέσεις που είχαν ως επίδικό τους την αναγνώριση και την εδραίωση της δημόσιας υγείας ως κοινωνικού αγαθού, καθώς και τη χρηματοδότηση και τη θεσμική ολοκλήρωση του συστήματος παροχής υπηρεσιών υγείας».
Επιπλέον, όπως σημείωσε, «οι πιο σημαντικές καμπές στην εξέλιξη του συστήματος υγείας και του κοινωνικού κράτους» συνδέονται «με καταστάσεις κρίσης, έκρηξης των αναγκών, οικονομικής στενότητας, αλλά και κοινωνικής ανάτασης και διεκδίκησης ενός καλύτερου μέλλοντος».
Καταλύτης ο πόλεμος και η προσφυγιά
Το 1917 ιδρύθηκε το υπουργείο Περιθάλψεως, εν τω μέσω αλλεπάλληλων πολεμικών συγκρούσεων, εδαφικών προσαρτήσεων και αύξησης του πληθυσμού. Για πρώτη φορά δημιουργείται δημόσιος θεσμός που συγκεντρώνει αρμοδιότητες σχετικές με τη διαχείριση ζητημάτων φροντίδας και περίθαλψης, με ιδιαίτερη έμφαση στην αντιμετώπιση των μεγάλων υγειονομικών και προνοιακών αναγκών που ανέκυψαν από την προσφυγική κρίση, η οποία κορυφώθηκε το 1922 με τη Μικρασιατική Καταστροφή. Ο Σπυρίδων Σίμος υπήρξε ο πρώτος στην ιστορία υπουργός Υγείας, επί πρωθυπουργίας Ελευθέριου Βενιζέλου, ενώ την ίδια περίοδο γενικός διευθυντής διετέλεσε ο Νίκος Καζαντζάκης.
