Ιδιαιτέρως θετικό αντίκτυπο είχε η παρέμβαση της Ελλάδας διά του υπουργού Υγείας Ανδρέα Ξανθού στη συζήτηση στο Συμβούλιο Υπουργών Υγείας της Ε.Ε. για την ευρωπαϊκή πολιτική φαρμάκου. Ο Έλληνας υπουργός ανέδειξε την αίτηση απόσυρσης φαρμάκου από τη Roche ως «σοβαρό πολιτικό ζήτημα που αφορά την ευχερή πρόσβαση Ευρωπαίων ασθενών σε καινοτόμα και ακριβά φάρμακα».
Κύμα συμπαράστασης στην Ελλάδα
Ενδεικτικό της απήχησης αυτής της πρωτοβουλίας να τεθεί το θέμα σε επίπεδο υπουργών Υγείας ήταν η ρητή αναφορά συμπαράστασης και αλληλεγγύης προς την Ελλάδα από πολλές χώρες, όπως η Ιταλία, η Ισπανία, η Γαλλία, η Πορτογαλία, η Μάλτα, η Κύπρος, η Ιρλανδία, η Ουγγαρία, αλλά και από τον επίτροπο Υγείας της Ε.Ε. Βαϊτένις Αντριουκάιτις. Ο τελευταίος επεσήμανε την ευαισθησία του θέματος της ισότιμης πρόσβασης σε κοινωνικά δίκαιες τιμές των καινοτόμων φαρμάκων και δήλωσε ότι χρειάζονται «ρήτρες» συνεχούς διαθεσιμότητας των φαρμάκων στην αγορά κάθε χώρας από τη στιγμή της έγκρισης, αδειοδότησης και τιμολόγησής τους».
Υποστήριξη από Αριστερά και Σοσιαλιστές
Μπαράζ συναντήσεων είχε ο υπουργός με Έλληνες ευρωβουλευτές, αλλά και με την πρόεδρο της Ευρωομάδας της Αριστεράς Γκάμπι Τσίμερ και τη συντονίστρια της ομάδας των Σοσιαλιστών στην Επιτροπή του ΕΚ που καλύπτει θέματα Υγείας Μίριαμ Ντάλι.
Συγκεκριμένα ο Ανδρέας Ξανθός συναντήθηκε με τον αντιπρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου Δ. Παπαδημούλη και τους ευρωβουλευτές Στ. Κούλογλου, Μ. Κεφαλογιάννη, Σ. Σακοράφα, Κ. Χρυσόγονο, Γ. Γραμματικάκη, Κ. Παπαδάκη, Ν. Ανδρουλάκη και Ν. Μαριά. Ο υπουργός επανέλαβε τη θέση της Αριστοτέλους ότι «η πρόσβαση των ασθενών της χώρας στα καινοτόμα φάρμακα είναι ένα πολιτικό και όχι ένα επιχειρηματικό ζήτημα. Οι ευρωβουλευτές ζήτησαν από τον υπουργό συστηματική επικοινωνία και συνεργασία για την ανάδειξη σε επίπεδο Ε.Ε. θεμάτων του υπουργείου Υγείας.
Στη συνέχεια ο Αν. Ξανθός συναντήθηκε με την Γκάμπι Τσίμερ. Κατά τη διάρκεια της συνάντησής τους στάθηκε ιδιαίτερα στην πρόσβαση των ανασφάλιστων στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, γεγονός που και η κ. Τσίμερ αναγνώρισε ως μια πολύ σημαντική παρέμβαση κοινωνικής πολιτικής για την Ελλάδα. Ζήτησε δε συστηματική ενημέρωση για τα θέματα αυτά και δεσμεύτηκε ότι θα αναλάβει πρωτοβουλίες ευρύτερων πολιτικών συνεργασιών με επίκεντρο την φαρμακευτική πολιτική στην Ευρώπη.
Τέλος, ο υπουργός συναντήθηκε με τη Μίριαμ Ντάλι, στην οποία επεσήμανε ότι «είναι πολύ κρίσιμο για μικρές χώρες» να «υπάρχει πρόσβαση στη φαρμακευτική καινοτομία μέσω διακρατικών συνεργασιών» τύπου «Βαλέτα». Συμφώνησαν ότι, αν αυτή η συνεργασία προχωρήσει γρήγορα και αποτελεσματικά, θα αλλάξει τελείως το τοπίο στον τομέα του φαρμάκου στην Ευρώπη. Η κ. Ντάλι πρότεινε να ενταθεί η πίεση στην Κομισιόν για τη λήψη πιο δραστικών μέτρων. Δεσμεύτηκε επίσης ότι θα αξιοποιήσει τον κοινοβουλευτικό έλεγχο και θα καταθέσει σχετική ερώτηση στον επίτροπο Υγείας της Ε.Ε.
Πολιτικό ζήτημα η πρόσβαση στο φάρμακο
Με αφορμή την αίτηση της ελβετικής φαρμακευτικής εταιρείας Roche να αποσυρθεί αντικαρκινικό φάρμακό της από τη θετική λίστα αποζημιούμενων φαρμάκων, εξαιτίας της επιβολής επιπρόσθετου rebate, ο Ανδρέας Ξανθός προειδοποίησε ότι είναι υπαρκτός ο «κίνδυνος δημιουργίας συνθηκών επισφάλειας για την παρουσία και άλλων, ανάλογων φαρμάκων στην ελληνική αγορά».
Κατά την παρέμβασή του στο συμβούλιο υπουργών επεσήμανε ότι η συμπεριφορά της συγκεκριμένης εταιρείας συνιστά ένα «σοβαρό, ευρύτερο πολιτικό ζήτημα: την ανισότητα των Ευρωπαίων πολιτών στην πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες εξαιτίας "επιθετικών" εταιρικών στρατηγικών της φαρμακοβιομηχανίας.
Αν επιτρέψουμε την ευόδωση τέτοιων εκβιαστικών κινήσεων», οι οποίες «με απροκάλυπτο τρόπο βάζουν τα εταιρικά κέρδη πάνω από τις φαρμακευτικές ανάγκες των ανθρώπων και των εθνικών κρατών, όχι μόνο διακινδυνεύουμε το μείζον κοινωνικό δικαίωμα της ευχερούς πρόσβασης όλων των ασθενών στα αναγκαία φάρμακα, αλλά υπονομεύουμε και τον πολιτικό μας ρόλο ως εγγυητές της καθολικότητας και της ισότητας στην Υγεία» υπογράμμισε.
Απαγορευτικές τιμές και για εύρωστες χώρες
Ο Ανδρέας Ξανθός υπενθύμισε ότι το θέμα των εμποδίων στην πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες δεν είναι καινούργιο και πως από τον Ιούνιο του 2016, στα συμπεράσματα του συμβουλίου υπουργών, αναγνωρίστηκε ότι υπάρχουν «τιμές απαγορευτικές ακόμη και για οικονομικά εύρωστες χώρες, με αδιαφανή κόστη έρευνας και ανάπτυξης και αυθαίρετα διαμορφωμένες».
Μίλησε για την αναγκαιότητα «πολιτικής απάντησης» σε όλα αυτά, που είναι η «ενδυνάμωση πρωτοβουλιών διακρατικής συνεργασίας, όπως εκείνη των οκτώ χωρών της «Βαλέτα». «Φαίνεται ότι πλησιάζουμε στον στόχο της πρώτης πολυμερούς διαπραγμάτευσης προσιτών τιμών αποζημίωσης στα καινοτόμα φάρμακα» σημείωσε. Επεσήμανε δε ότι η επιτυχία του εγχειρήματος θα είναι μια «παρακαταθήκη ενισχυμένης διαπραγματευτικής ισχύος των μεμονωμένων κρατών - μελών απέναντι στις μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες».
Δεν μπορεί να εξαρτώμαστε από το μπίζνες πλαν πολυεθνικών
Ο υπουργός διατύπωσε προτάσεις και συγκεκριμένα να συνεχιστεί η συζήτηση για τον πυρήνα του προβλήματος λέγοντας ότι η κυκλοφορία νέων φαρμάκων «δεν μπορεί να εξαρτάται σε καμία χώρα της Ευρώπης από το μπίζνες πλαν κάθε πολυεθνικής, αλλά πρέπει να υπόκειται σε γενικούς κανόνες και δεσμεύσεις με την εγγύηση της Κομισιόν».
Τόνισε ότι οι υπάρχουσες μορφές διακρατικής συνεργασίας για «δίκαιες» τιμές αποζημίωσης χρειάζονται πολιτική στήριξη και πως χρειάζεται να «ανανεώσουμε την πολιτική μας βούληση για συνέργειες». Τέλος, πρότεινε να ενταθεί η προσπάθεια δομημένου διαλόγου με την τεχνική υποστήριξη της Κομισιόν ανάμεσα σε κράτη, φαρμακοβιομηχανία και συλλόγους ασθενών.
