Για πρώτη φορά, έπειτα από έξι χρόνια Μνημονίων, στη δημόσια Υγεία φαίνεται πώς κάτι αλλάζει. Θέλετε γιατί το 2016 ήταν η χρονιά των ανασφάλιστων, που για πρώτη φορά είδαν της πόρτες του ΕΣΥ ανοιχτές, θέλετε γιατί έγιναν αθρόες προσλήψεις, θέλετε γιατί είχαμε γεννητούρια στο Νοσοκομείο της Σαντορίνης που παρέμενε κλειστό για πέντε χρόνια; Όπως κι αν έχει, η Υγεία των Ξανθού και Πολάκη είναι διαφορετική από αυτή του Άδωνι Γεωργιάδη. Προσθέτει και δεν αφαιρεί. Αξιοποιεί και δεν αχρηστεύει προς όφελος ιδιωτών.
Στην ίδια κατεύθυνση είναι και οι πρωτοβουλίες που υλοποιήθηκαν και συνεχίζουν να υλοποιούνται για τον εξορθολογισμό των δαπανών, την ίδια στιγμή που, αντί να μπαίνουν λουκέτα στο όνομα της εξυγίανσης, άνοιξαν κλινικές και ΜΕΘ. Βέβαια, δεν είναι όλα τέλεια. Δεν θα μπορούσαν ακόμη κι αν δεν υπήρχε η λιτότητα. Συνεπώς, το μεγάλο σύστημα για μια ολοκληρωμένη Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας παραμένει το μεγάλο επίδικο.
Χιλιάδες προσλήψεις και ενίσχυση του ΕΣΥ
“Πέσαμε από την Ακρόπολη και βρήκαμε πορτοφόλι” ήταν τα λόγια συγγενή νοσοκόμας που προσλήφθηκε στο δημόσιο νοσοκομείο της Ικαρίας. Αντίδραση που είναι ενδεικτική της αίσθησης που εδραίωσαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις, κάνοντας την πρόσληψη να μοιάζει με το πλέον απίθανο γεγονός. Την ίδια στιγμή, ήταν απόδειξη ότι ενισχύονται περιοχές της χώρας με αυξημένες ανάγκες και όχι προσωρινά.
Το παράδειγμα της Ικαρίας ήταν μόνο ένα από τα πολλά. Για πρώτη φορά, όμως, έπειτα από έξι χρόνια «παγώματος», η νυν πολιτική ηγεσία προχώρησε σε ενίσχυση του Δημόσιου Συστήματος Υγείας με προσλήψεις μόνιμου προσωπικού, που έφτασαν τις 6.400.
Ειδικότερα, ολοκληρώθηκαν οι προκηρύξεις για 950 νοσηλευτές και λοιπό προσωπικό και για 760 γιατρούς στα δημόσια νοσοκομεία της χώρας και ήδη έχουν αναλάβει υπηρεσία περίπου 900 εργαζόμενοι. Παράλληλα, στο ΕΣΥ τοποθετούνται άμεσα 700 εργαζόμενοι, ακόμη 2.000 μέσω ΑΣΕΠ, καθώς και 2.000 γιατροί.
Σε πλήρη ισχύ βρίσκεται και το πρόγραμμα πρόσληψης 4.000 εργαζομένων (μη ιατρικό προσωπικό) με ετήσιες συμβάσεις μέσω ΟΑΕΔ, που θα αναλάβουν υπηρεσία μέσα στο πρώτο δίμηνο του 2017 και η απασχόλησή τους θα είναι πλήρης.
Επιπλέον, έχουν ήδη προσληφθεί πάνω από 1.300 επικουρικοί γιατροί με συμβάσεις από ένα έως τρία χρόνια, ενώ παρατάθηκε και η θητεία 884 γιατρών. Επίσης, προσλήφθηκαν 585 επικουρικοί εργαζόμενοι (νοσηλευτές και λοιπό προσωπικό) και παρατάθηκε η θητεία περίπου 600, ενώ και στο ΕΚΑΒ διορίστηκαν 186 εργαζόμενοι. Διορίστηκαν περισσότεροι από 200 μόνιμοι γιατροί ΕΣΥ από παλιές κρίσεις του 2009-2010 και 1.000 διοικητικοί υπάλληλοι σε νοσοκομεία και Υγειονομικές Περιφέρειες από τον διαγωνισμό του ΑΣΕΠ του 1998.
Επίσης, συμβάσεις συνάφθηκαν με 50 γιατρούς και 200 νοσηλευτές μέσω ΚΕΕΛΠΝΟ για τη στελέχωση των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ). Ο αριθμός των κλειστών κρεβατιών έχει ήδη μειωθεί από 200 σε 150, ενώ ειδικότερα όσον αφορά το λεκανοπέδιο Αττικής, από 65 σε 33.
Υγεία για όλους
Ξεχωριστή σημασία δόθηκε στην αντιμετώπιση των αναγκών των προσφύγων. Με χρηματοδότηση από ευρωπαϊκά ταμεία (AMIF) έγιναν 850 προσλήψεις γιατρών και λοιπού προσωπικού στους χώρους φιλοξενίας και σε γειτονικές δημόσιες δομές, ενώ υπογράφηκαν και 140 συμβάσεις για ενίσχυση των δομών του ΕΣΥ στα νησιά του Αιγαίου με χρηματοδότηση από το ISF. Οι τελευταίες έχουν λήξει και έχει υποβληθεί στην Ε.Ε. αίτημα νέας χρηματοδότησης προκειμένου να επαναπροκηρυχθούν 165 θέσεις.
Νομοσχέδιο για ανασφάλιστους: Ουσιαστικό και ιδεολογικό βήμα
Η αποδέσμευση της εργασίας από την ασφάλιση και η κατοχύρωση του δικαιώματος να έχει πρόσβαση ο καθένας στις δημόσιες δομές Υγείας, ανεξάρτητα από το αν εργάζεται ή όχι, ήταν ένα ουσιαστικό και ιδεολογικό βήμα που κατάφερε να κάνει η κυβέρνηση. Για πρώτη φορά θεσπίστηκε το δικαίωμα ελεύθερης πρόσβασης σε όλες τις δημόσιες δομές Υγείας για την παροχή νοσηλευτικής και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης σε ανασφάλιστους και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Ένα μέτρο που αφορά 2,5 εκατομμύρια ανασφάλιστων πολιτών, αλλά και όσους δεν έχουν νομιμοποιητικά έγγραφα διαμονής, αλλά χρήζουν άμεσης υγειονομικής περίθαλψης ως μέλη ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. Μάλιστα, το 1/3 από αυτούς τους πολίτες, που βρίσκεται σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, δικαιούται να παίρνει φάρμακα με μηδενική συμμετοχή από τα ιδιωτικά φαρμακεία και μάλιστα χωρίς να πρέπει να καταβάλλει την εισφορά του 1 ευρώ υπέρ του ΕΟΠΥΥ.
Ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός έχει πολλάκις δηλώσει δημοσίως ότι οι παρεμβάσεις της πολιτικής ηγεσίας έχουν «σαφές κοινωνικό πρόσημο υπέρ των αδυνάτων» και όσο αυτές υλοποιούνται καταγράφονται και σε στοιχεία. Στη συζήτηση για τον προϋπολογισμό στη Βουλή ενημέρωσε ότι με το πρόγραμμα υγειονομικής κάλυψης των ανασφάλιστων έχουν γίνει συνταγογραφήσεις σε 274.000 ανασφάλιστους πολίτες. Παρουσιάζοντας τα στοιχεία, ο υπουργός σημείωσε ότι 82.000 πολίτες έχουν πάρει φάρμακα με μηδενική συμμετοχή και 190.000 έχουν κάνει εργαστηριακές εξετάσεις.
Περπατά παράλληλα με την τεχνολογία
Την ίδια ώρα, επιχειρείται από το υπουργείο να γίνονται δράσεις που θα συμβαδίζουν με την -ψηφιακή- εποχή. Σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται δράσεις όπως η ολοκλήρωση του υγειονομικού χάρτη (Άτλαντας Υγείας) και η έναρξη της πιλοτικής εφαρμογής του Ατομικού Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας. Ξεκίνησε η εφαρμογή ηλεκτρονικών ραντεβού των ΠΕΔΥ, που αντικαθιστά τις τηλεφωνικές κλήσεις στα πενταψήφια νούμερα ιδιωτικών εταιρειών, που κόστιζαν στους ασφαλισμένους δεκάδες εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο. Ολοκληρώθηκε επίσης και το σύστημα ΒΙ που διασυνδέει τα πληροφοριακά συστήματα των νοσοκομείων του ΕΣΥ.
Η ψηφιακή μαστογραφία παύει να πηγαίνει με το πορτοφόλι
Στα αξιοσημείωτα ακόμη είναι ότι παύει η ψηφιακή μαστογραφία να είναι εξέταση για λίγες. Από το 2016 η ψηφιακή μαστογραφία αποζημιώνεται από τον ΕΟΠΥΥ. Είναι μια βασική, «υποχρεωτική» προληπτική εξέταση για κάθε γυναίκα που φτάνει στο τεσσαρακοστό έτος της ηλικίας της.
Ο ΕΟΠΥΥ καλύπτει πλέον πολύ περισσότερες ιατρικές πράξεις και εξετάσεις, όπως ο προγεννητικός γονιδιακός έλεγχος για κυστική ίνωση, η αξονική στεφανιογραφία, το κολπικό υπερηχογράφημα κ.ά.
Επιπλέον, κοστολογούνται οι ιατρικές εξετάσεις με στόχο τη μείωση της επιβάρυνσης των ασθενών για εργαστηριακό έλεγχο.
Ήρθε η λίστα για να φύγει το φακελάκι
Το μενού των αλλαγών είχε και παρέμβαση προς ενίσχυση της διαφάνειας. Ειδικότερα, υπογράφηκε η Υπουργική Απόφαση (Υ.Α.) για τη θέσπιση λίστας χειρουργείων, με στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας, την ισότητα και τη μείωση των χρόνων αναμονής στις χειρουργικές επεμβάσεις που πραγματοποιούνται στα δημόσια νοσοκομεία της χώρας. Στην ίδια κατεύθυνση, υπογράφηκε και Υ.Α. για την ίδρυση γραφείων προστασίας δικαιωμάτων ασθενών, τα οποία θα λειτουργούν σε όλα τα δημόσια νοσοκομεία της χώρας.
Σε πρώτο πλάνο το σχέδιο για την ΠΦΥ
Όλα τα παραπάνω είναι μερικά απ’ όσα έχουν γίνει μέχρι τώρα. Μένουν όμως να γίνουν πολλά ακόμη. Υπάρχει πολιτική προτεραιότητα να προχωρήσει το νέο σχέδιο για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, που έχει σαφή κοινωνικό χαρακτήρα. Οικογενειακός γιατρός, λειτουργοί στα σχολεία και σε πλείστους άλλους κοινωνικούς χώρους και ενίσχυση της πρόληψης είναι μόνο μερικά από τα στοιχεία που συνθέτουν το ανθρωποκεντρικό μοντέλο μιας ιατρικής υπηρεσίας στις γειτονιές μας.
Το νέο σύστημα Πρωτοβάθμιας Υγείας βασίζεται στις αποκεντρωμένες δημόσιες δομές (Τοπικές Μονάδες Υγείας) οι οποίες, με πυρήνα τον οικογενειακό γιατρό και τη διεπιστημονική ομάδα Υγείας, μπορούν να προσφέρουν ευχερή πρόσβαση, ολιστική φροντίδα, τομεοποιημένες υπηρεσίες με κοινοτικό προσανατολισμό, πρόληψη και αγωγή Υγείας, δικτύωση με δομές ψυχικής Υγείας, με δομές αντιμετώπισης των εξαρτήσεων ή κοινωνικές δομές.
Το νέο αυτό δίκτυο υπηρεσιών ΠΦΥ -το οποίο στην αρχική του φάση θα χρηματοδοτηθεί από ευρωπαϊκούς πόρους- περιλαμβάνει την ανάπτυξη 240 Τοπικών Μονάδων Υγείας σε 62 αστικές περιοχές και περισσότερες από 3.000 προσλήψεις (γενικών γιατρών, παιδιάτρων, νοσηλευτών, κοινωνικών λειτουργών και επισκεπτών Υγείας).
