Ρεπορτάζ: Παναγιώτης Αντωνογιαννάκης
Τις δυνατότητες της έρευνας, όταν είναι υπό δημόσιο έλεγχο και με στόχο το όφελος της κοινωνίας αναδεικνύει η εμβληματική πρωτοβουλία της γραμματείας Έρευνας και Καινοτομίας του υπουργείου Παιδείας και του υπουργείου Υγείας, με τη λειτουργία του Δικτύου των Μονάδων Ιατρικής Ακριβείας για τον καρκίνο.
Πρόκειται για την ιατρική του μέλλοντος, όπως χαρακτηρίζουν πολλοί, καθώς ανοίγει τον δρόμο στη Μοριακή Ιατρική και στην ορθολογική διαχείριση των καρκίνων και άλλων νοσημάτων όπως καρδιολογικών, κάνοντας παράλληλα προσβάσιμα σε όλους τους πολίτες, μέσω του Δημόσιου Συστήματος Υγείας τα οφέλη της εξατομικευμένης περίθαλψης με νέες μεθόδους ανάλυσης και θεραπείας.
Συγκεκριμένα, οι Μονάδες Ιατρικής Ακριβείας παρέχουν στους ασθενείς με καρκίνο τη δυνατότητα διενέργειας γενετικών εξετάσεων με τεχνολογίες αλληλούχισης νέας γενιάς για τη διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου προσαρμοσμένες στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά συγκεκριμένων ασθενών που διαπιστώνονται με τη βοήθεια προηγμένης τεχνολογίας γονιδιακών μοριακών ελέγχων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι γονιδιακοί μοριακοί έλεγχοι είναι ακριβές εξετάσεις που μέχρι σήμερα δεν τις κάλυπτε το ΕΣΥ και πλέον μέσω της δια-λειτουργικότητας των συστημάτων με τον Ατομικό Ηλεκτρονικό Φάκελο Υγείας (ΑΗΦΑ), καθώς και με την Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση της ΗΔΙΚΑ, εκτελούνται δωρεάν με επιστημονικά τεκμηριωμένο τρόπο.
Πλέον, στις Μονάδες Ιατρικής Ακριβείας οι ασθενείς που διαγιγνώσκονται με καρκίνο μαζί με τους ειδικούς ογκολόγους γιατρούς που συνταγογραφούν, έχουν τη δυνατότητα με τις συγκεκριμένες εξετάσεις, να βρουν το μοριακό προφίλ του συγκεκριμένου καρκίνου και στοχευμένα να τον καταπολεμήσουν.
Η «εξέλιξη αυτή μπορεί να βοηθήσει πολύ στο κομμάτι διαχείρισης του ασθενούς αλλά και στον εξορθολογισμό του τρόπου με τον οποίο διάφοροι τύποι καρκίνου παρουσιάζονται στην ελληνική επικράτεια μέσα από τη συλλογή δεδομένων για τη μοριακή ποικιλότητα των νεοπλασιών που αφορούν τον ελληνικό πληθυσμό, βοηθώντας παράλληλα, μελλοντικά στην αξιοποίηση νέων δεδομένων αλληλούχισης και σάρωσης νέων μεταλλάξεων, τονίζει ο Αριστοτέλης Χατζηιωάννου, ερευνητής στο Ινστιτούτο Χημικής Βιολογίας του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών που μετέχει στις Μονάδες Ιατρικής Ακριβείας.
«Η διαδικασία αυτή μπορεί να συμβάλει ακόμα και στον εξορθολογισμό της ιατρικής δαπάνης» σημείωσε, τονίζοντας ότι «είναι πολύ σημαντικό ότι η επιστήμη και το Σύστημα Υγείας δίνουν τη δυνατότητα στην πολιτεία, που έχει το βάρος της χρηματοδότησης όλων των θεραπειών, να έχει την εικόνα των επιδημιολογικών κινδύνων μέσα από τη συλλογή των αντικειμενικών δεδομένων σε σχέση με τη μοριακή ποικιλότητα των νεοπλασιών που αφορούν τον ελληνικό πληθυσμό».
Όπως εξήγησε ο κ. Χατζηιωάννου: «Είναι άλλο πράγμα η ποικιλότητα που βλέπεις στους καρκίνους του μαστού και άλλη αυτή στους καρκίνους παχέος εντέρου. Αυτή τη στιγμή έχουμε περίπου 200 τύπους διαφορετικών καρκίνων σε ιστούς, οι οποίοι ως μοριακοί υπότυποι είναι πολλοί περισσότεροι αν αναλογιστούμε ότι ανά τύπο υπάρχουν 5 με 10 υπότυποι, ανέφερε, τονίζοντας ότι με τις Μ.Ι.Α. προκρίνονται συγκεκριμένου τύπου στοχευμένοι έλεγχοι υποτύπων που συσχετίζονται με συγκεκριμένες μεταλλάξεις».
«Υπάρχουν μεταλλάξεις στο γονίδιο υποδοχές EDF, που είναι ένας πολύ συγκεκριμένος προγνωστικός δείκτης που σχετίζεται με συγκεκριμένους τύπους καρκίνου και μάλιστα με την επιθετικότητά τους» υπογράμμισε, προσθέτοντας ότι με τον ίδιο τρόπο στοχεύονται μόρια που είναι γνωστό το είδος των μεταλλάξεων που φέρουν».
«Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε μια διαδικασία η οποία προφανώς θα ιεραρχήσει και θα προτεραιοποιήσει την κάλυψη συγκεκριμένων φορτίων μεταλλάξεων και μηχανισμών, απ' όπου μετά την ολοκλήρωση της λεγόμενης αλληλουχίας νέας γενιάς που κάνει το όλο γονιδίωμα, θα έχουμε πολύ περισσότερο νέου τύπου πληροφορία για τον χαρακτηρισμό της νοσηρότητας του καρκίνου», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Σημειώνεται ότι οι δωρεάν εξετάσεις γίνονται κατόπιν συνταγογράφησης του θεράποντος γιατρού μέσω της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης είτε στα Δημόσια Νοσοκομεία είτε στα ερευνητικά ιδρύματα που είναι ενταγμένα στο Δίκτυο των τεσσάρων Μονάδων Ιατρικής Ακριβείας, που βρίσκονται στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και το Ηράκλειο. Συγκεκριμένα, στην Αθήνα στο Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών Ακαδημίας Αθηνών, στο Ερευνητικό Κέντρο Αλ. Φλέμινγκ, στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, στο Εργαστήριο Παθολογικής Ανατομικής του ΕΚΠΑ, στη Θεσσαλονίκη στο Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών του ΕΚΕΤΑ και στο Ηράκλειο Κρήτης στο Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του ΙΤΕ.
Επίσης, ανάλογο δίκτυο που ενώνει προς όφελος της κοινωνίας την ιατρική με την έρευνα είναι το Εθνικό Δίκτυο Ιατρικής Ακριβείας στην Καρδιολογία και στην Πρόληψη του Νεανικού Αιφνιδίου Θανάτου.
Οι στόχοι του δικτύου περιλαμβάνουν την έρευνα στην πρόληψη του νεανικού αιφνίδιου θανάτου και την αύξηση της αποτελεσματικότητας των στοχευμένων παρεμβάσεων από το σύστημα υγείας χρησιμοποιώντας τις πρόσφατες εξελίξεις στη γονιδιωματική ανάλυση και στην πολυ-παραμετρική προσέγγιση των νοσημάτων.
Ο γραμματέας του υπ. Υγείας Γιώργος Γιαννόπουλος μιλώντας στην πρώτη δημόσια εκδήλωση του Εθνικού Δικτύου Ιατρικής Ακριβείας στην Καρδιολογία και στην Πρόληψη του Νεανικού Αιφνιδίου Θανάτου που έγινε τον Απρίλιο, στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, τόνισε ότι «η υποστήριξη του υπουργείου Υγείας στο Δίκτυο Ιατρικής Ακριβείας για τον Καρκίνο και στο Δίκτυο Ιατρικής Ακριβείας στην καρδιολογία και την πρόληψη νεανικού αιφνίδιου θανάτου, υποδεικνύουν την πρόθεσή του, να είναι ενεργά παρών στη νέα εποχή για την ιατρική και στα νέα πρότυπα ιατρικής πρακτικής».
«Πρόκειται για την είσοδο σε μία εποχή που καταλαβαίνουμε καλύτερα την υγεία και τη νόσο, ανέφερε χαρακτηριστικά, δηλώνοντας ότι το υπουργείο Υγείας έχει τη διάθεση να συμβάλει στην εμπέδωση κάθε πρωτοβουλίας που οι ασθενείς, οι ερευνητές και οι επαγγελματίες υγείας, στηριγμένοι πάνω στις εξελίξεις της τεχνολογίας, θα νιώθουν πιο κοντά ο ένας στον άλλον και πιο δυνατοί απέναντι στην αρρώστια» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Από την πλευρά του, ο αναπληρωτής γραμματέας Έρευνας και Καινοτομίας του υπουργείου Παιδείας καθηγητής Κώστας Φωτάκης υπογράμμισε ότι «η πολιτεία με τις εμβληματικές πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει πρωτοστατεί με τη δημιουργία των Δικτύων Ακριβείας, συντονίζει και προάγει δράσεις που καθιστούν τη χώρα από απλό παρατηρητή σε συνδιαμορφωτή των εξελίξεων στον διεθνή χώρο».
Σύμφωνα με τον υπουργό, «το Εθνικό Δίκτυο Ακριβείας στην καρδιολογία και στην πρόληψη του αιφνιδίου θανάτου βρίσκεται στον πυρήνα της ερευνητικής πολιτικής που υλοποιείται τα τελευταία τρεισήμισι χρόνια, η οποία φιλοδοξεί να απαντήσει σε κάποιες από τις συνέπειες που προκάλεσε η πολύχρονη κρίση και ταυτόχρονα να ανοίξει προοπτικές για το μέλλον».
