Του Μιλτιάδη Κλάπα*
Η Ευρώπη σήμερα διχάζεται από δύο αντικρουόμενες πολιτικές επιλογές. Η πρώτη προωθεί έντονα την ατζέντα της Ακροδεξιάς, αντιμετωπίζει το προσφυγικό / μεταναστευτικό φαινόμενο ως εισβολή και αναδιπλώνεται στον συντηρητισμό και στην ξενοφοβία. Εκφράζεται, πέραν των άλλων, μέσω των πολιτικών του αποκλεισμού και των διακρίσεων και στην εκπαίδευση. Η δεύτερη επιλογή θέτει ως βασικό διακύβευμά της τον σεβασμό στο ευρωπαϊκό κεκτημένο, στις ανθρωπιστικές αξίες πάνω στις οποίες συγκροτήθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση, και στην αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών - μελών, αποτελώντας έτσι ένα μέτωπο ενάντια στον ρατσισμό, στην ξενοφοβία και, εν τέλει, στον φασισμό.
Η χώρα μας έχει ήδη απαντήσει σε αυτό το δίλημμα. Πρώτα από όλα, έχει απαντήσει ο ελληνικός λαός με την αλληλεγγύη που έδειξε και δείχνει κατά την υποδοχή των προσφύγων σε μια κρίσιμη οικονομική και πολιτική συγκυρία για τη χώρα. Έχει απαντήσει, επίσης, έμπρακτα και η ελληνική Πολιτεία σεβόμενη τις διεθνείς συμβάσεις (Σύμβαση της Γενεύης) μέσα από ένα ευρύ φάσμα δράσεων και νομοθετημάτων. Με δεδομένα τα παραπάνω, το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής στήριξε με όσες δυνάμεις διέθετε την πολιτική του υπουργείου Παιδείας για την ένταξη των προσφυγόπουλων στη δημόσια εκπαίδευση. Γιατί;
Κατ’ αρχάς, η πρόσβαση στην εκπαίδευση είναι αναφαίρετο και αδιαμφισβήτητο ανθρώπινο δικαίωμα και πρέπει να διασφαλίζεται με κάθε δυνατό τρόπο και μέσο. Αλλά και σε επίπεδο μεταναστευτικής πολιτικής, η εκπαίδευση αποτελεί ένα από τα βασικότερα και ισχυρότερα εχέγγυα για την ομαλή ένταξη των προσφύγων στην κοινωνία. Η κατάκτηση της γλώσσας, άλλωστε, αποτελεί τη βάση για την περαιτέρω εξέλιξη των παιδιών και δημιουργεί συνθήκες κατάλληλες για να καλλιεργηθεί επί της ουσίας η αλληλεπίδραση μεταξύ της κοινωνίας υποδοχής και του νέου πληθυσμού. Επομένως, η εκπαίδευση αποτελεί θεμέλιο μιας κοινωνίας ανοιχτής, ποικιλόμορφης, και διαλεκτικής· μιας κοινωνίας διαπολιτισμικής, έτσι όπως την οραματίζεται η κυβέρνηση της Αριστεράς.
Η πρόσβαση στην εκπαίδευση ήρθε, επίσης, και ως φυσική συνέχεια των πρωτοβουλιών μη τυπικής εκπαίδευσης μέσα στα κέντρα φιλοξενίας, με την τελευταία να αποκτά πλέον προστιθέμενη αξία, καθώς δρα ενισχυτικά για τα παιδιά στην παρακολούθηση του δημόσιου σχολείου. Η εκπαίδευση των προσφυγόπουλων στον σχεδιασμό του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής αποτελεί το πρώτο σημαντικό βήμα προς τη σταδιακή κοινωνική ένταξη των προσφύγων στην ελληνική κοινωνία. Αυτό αποτυπώνεται, άλλωστε, στην Εθνική Στρατηγική για την Ένταξη που προετοίμασε το υπουργείο και η οποία εγκρίθηκε τον περασμένο Ιούλιο από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Κοινωνικής Πολιτικής.
Δεν σταματάμε όμως εδώ. Επόμενο βήμα για εμάς αποτελεί η ένταξη στην εκπαίδευση και των ενηλίκων καθώς και των παιδιών 15-18 ετών που δεν υπάγονται στην υποχρεωτική τυπική εκπαίδευση. Έχουμε ήδη σχεδιάσει, σε συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας, ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα γλωσσομάθειας για αιτούντες άσυλο, μετανάστες και πρόσφυγες. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα μεγάλης πολιτικής αξίας, η υλοποίηση του οποίου έχει δυστυχώς καθυστερήσει σημαντικά λόγω γραφειοκρατικών αγκυλώσεων. Επιπλέον, το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής προχωρά στην ενεργοποίηση του εθνικού μηχανισμού για την ένταξη μεταναστών και προσφύγων. Έχουμε ήδη ετοιμάσει μια ολοκληρωμένη παρέμβαση ένταξης για αναγνωρισμένους πρόσφυγες, διάρκειας έξι μηνών, με στόχο τη σταδιακή και ομαλή ενσωμάτωσή τους στην ελληνική κοινωνία και Πολιτεία. Στο πλαίσιό της θα παρέχονται, μεταξύ άλλων, μαθήματα γλώσσας και επαγγελματική κατάρτιση, ενώ αναμένεται να επωφεληθούν 10.000 αναγνωρισμένοι πρόσφυγες στη διάρκεια ενός έτους.
Για εμάς η εκπαίδευση των προσφύγων είναι προπάντων καταλύτης για την αμοιβαία κατανόηση και αποδοχή καθώς και την κοινωνική συνοχή. Το όραμά μας είναι μια Ελλάδα της αλληλεγγύης και της ευθύνης. Αυτή η Ελλάδα είναι η απάντηση στην ξενοφοβία και στον ρατσισμό.
* Ο Μιλτιάδης Κλάπας είναι Γενικός Γραμματέας Μεταναστευτικής Πολιτικής
