Τη «ρετσινιά» που κόλλησε η ΕΛΜΕ Λέσβου σε κάθε εκπαιδευτικό του νησιού με το ψήφισμά της όπου προκρίνει τον μειωτικό όρο «λαθρομετανάστης» για αυτόν που περνάει παράνομα τα σύνορα μιας χώρας παρακάμπτοντας τις νόμιμες διαδικασίες , θέλει να ξεπλύνει ένας εκπαιδευτικός του νησιού , που με ανοιχτή επιστολή του τονίζει ότι «ο καθημερινός αγώνας των εκπαιδευτικών της Λέσβου για ένταξη και ισότιμη συμμετοχή στην εκπαίδευση, όχι μόνο των παιδιών προσφύγων-μεταναστών αλλά και κάθε ευάλωτου παιδιού της τοπικής κοινωνίας που χρειάζεται εξειδικευμένη στήριξη, είναι αδιάκοπος".
"Και ο αγώνας αυτός δεν κρύβεται, δεν είναι λαθραίος! Δεν είναι δυνατόν να εκπροσωπείται ούτε να ακυρώνεται από την αφελή όσο και επικίνδυνη προκλητικότητα τεσσάρων ανθρώπων που βρέθηκαν στο Δ.Σ. της ΕΛΜΕ Λέσβου χωρίς να διαθέτουν ίχνος εκπαιδευτικής ευθύνης και ευαισθησίας. Η ΕΛΜΕ Λέσβου λοιπόν, που συμπυκνώνει όλον αυτό τον καθημερινό αγώνα και μόχθο όλων μας, δεν είναι λαθραία!»
Ακολουθεί η επιστολή-τοποθέτηση του εκπαιδευτικού Διονύση Παύλου, ό οποίος έχει εργαστεί επί πολλά χρόνια με πρόσφυγες μαθητές:
Είναι γεγονός ότι κάποιες λέξεις και όροι, ιδιαίτερα αυτοί που είναι μειωτικοί, παίρνουν το ιδιαίτερο νόημά τους όχι από την ετυμολογία τους αλλά από το ιστορικό, κοινωνικό και πολιτισμικό περιβάλλον όπου αναπτύχθηκαν και απέκτησαν την τρέχουσα σημασία τους. Για παράδειγμα ο όρος «χωριάτης» ή «βλάχος» δε σημαίνει μόνο τον προερχόμενο από αγροτική περιοχή ή τον κτηνοτρόφο ή αυτόν που έχει ρουμάνικη-βλάχικη καταγωγή, αλλά είναι ένας απαξιωτικός όρος προς τους επαρχιώτες που μετανάστευαν στην Αθήνα κατά τις δεκαετίες του 1960-70 στα πλαίσια της αστυφιλίας.
Ο όρος λοιπόν «λαθρομετανάστης» στην παρούσα συγκυρία είναι ο όρος που χρησιμοποιεί συστηματικά η Ακροδεξιά και η Χρυσή Αυγή, για να προσβάλλει και να απαξιώσει. Συνεπώς καλά κάνει ο Άρειος Πάγος και αποτρέπει την χρήση του στην τρέχουσα εκπαιδευτική πρακτική. Άλλωστε η καταγωγή του όρου αυτού ανάγεται στους Έλληνες μετανάστες των αρχών του 20ου αιώνα προς την Αμερική και την Αυστραλία οι οποίοι πολλές φορές λόγω έλλειψης χρημάτων επιβιβάζονταν στα πλοία κρυφά και χωρίς εισιτήριο. Για να τους χαρακτηρίσουν λοιπόν ως λαθρεπιβάτες-μετανάστες τους ονόμαζαν «λαθρομετανάστες» απαξιώνοντάς τους.
Αν αναζητήσουμε μια τυπική ορολογία, η οποία να περιγράφει την κατάσταση των ευάλωτων αυτών ανθρώπων που ζητούν άσυλο στην Ελλάδα, τότε πρέπει να την εστιάσουμε σε εκείνους που είναι εκτοπισμένοι βίαια από την πατρίδα τους και ζητούν την προστασία των διεθνών συνθηκών που έχει υπογράψει η Ελλάδα μαζί με όλα τα κράτη του πλανήτη στα πλαίσια του ΟΗΕ. Θα τους χαρακτηρίζαμε λοιπόν περιγραφικά σαν « βίαια εκτοπισμένους, αιτούντες άσυλο υπό διεθνή προστασία». Όσο για το νομικό καθεστώς που διέπει την κατάστασή τους, είναι αυτονόητο ότι στην περίπτωση μεγάλης και βίαιης μετακίνησης πληθυσμού ενεργοποιείται το Διεθνές Δίκαιο που έχει καταρτιστεί ακριβώς για την προστασία τους και υπερτερεί κάθε άλλου τοπικού δικαίου. Όλα αυτά συμπυκνώνονται στην ορολογία «παράτυποι μετανάστες» που έχει καθιερωθεί από όλους τους διεθνείς οργανισμούς και που στο παρακάτω link υπάρχει ένα φυλλάδιο που εξηγεί αναλυτικά την αναγκαιότητα της χρήσης της: http://picum.org/Documents/WordsMatter/Leaflet_Greek_FINAL_March2017.pdf
Επειδή όλη αυτή η ορολογία μοιάζει δύσχρηστη, στην καθομιλουμένη καθιερώθηκε ο όρος «πρόσφυγες-μετανάστες» όπου το μεν «μετανάστες» αποτυπώνει την βίαιη μαζική μετακίνησή τους το δε «πρόσφυγες» το καθεστώς προστασίας στο οποίο προσφεύγουν και επιθυμούν να περιληφθούν ζητώντας άσυλο.
Δεν νομίζω ωστόσο ότι τα μέλη του Δ.Σ. της ΕΛΜΕ Λέσβου που ψήφισαν την επίμαχη απόφαση επιθυμούν διακαώς να εντρυφήσουν σε φιλολογικές έρευνες και λεξιλογικές ακροβασίες. Τότε για ποιον λόγο αποφάσισαν, ενάντια στην αποτροπή του Αρείου Πάγου, να προτείνουν την χρήση του όρου «λαθρομετανάστης» στην εκπαιδευτική πρακτική; Η απάντηση είναι απλή: για να προκαλέσουν!
Πόσο άκαιρη, άστοχη και επικίνδυνη είναι όμως αυτή η πρόκληση! Τη στιγμή που κορυφώνεται η πολύ σημαντική αλλά και δύσκολη προσπάθεια ένταξης των παιδιών προσφύγων-μεταναστών στην ελληνική εκπαίδευση, τα τέσσερα μέλη του Δ.Σ. της ΕΛΜΕ Λέσβου χαρακτηρίζουν τα παιδιά αυτά λαθραία! Αναρωτιέμαι γιατί, αν είχαν φιλολογικές απορίες, δεν έγραφαν ένα άρθρο με την υπογραφή τους για να πάρουν τις προσωπικές τους απαντήσεις. Γιατί κρύβονται πίσω από την ΕΛΜΕ Λέσβου που εκπροσωπεί όλους τους εκπαιδευτικούς του νησιού;
Ωστόσο ο καθημερινός αγώνας των εκπαιδευτικών της Λέσβου για ένταξη και ισότιμη συμμετοχή στην εκπαίδευση, όχι μόνο των παιδιών προσφύγων-μεταναστών αλλά και κάθε ευάλωτου παιδιού της τοπικής κοινωνίας που χρειάζεται εξειδικευμένη στήριξη, είναι αδιάκοπος. Και ο αγώνας αυτός δεν κρύβεται, δεν είναι λαθραίος! Δεν είναι δυνατόν να εκπροσωπείται ούτε να ακυρώνεται από την αφελή όσο και επικίνδυνη προκλητικότητα τεσσάρων ανθρώπων που βρέθηκαν στο Δ.Σ. της ΕΛΜΕ Λέσβου χωρίς να διαθέτουν ίχνος εκπαιδευτικής ευθύνης και ευαισθησίας. Η ΕΛΜΕ Λέσβου λοιπόν, που συμπυκνώνει όλον αυτό τον καθημερινό αγώνα και μόχθο όλων μας, δεν είναι λαθραία!
Διονύσης Παύλου
Εκπαιδευτικός στη Λέσβο
πηγή ΕΡΑ ΑΙΓΑΙΟΥ
