[α]γνωστοι προορισμοί
Κεφάλαιο ΙΙ
Κέλυφος /
Η πολιτική της ύπαρξης
26.6 - 24.7.2018
Επιμέλεια + concept: δρ Κώστας Πράπογλου
Με αφετηρία το πρώτο κεφάλαιο της έκθεσης [α]γνωστοι προορισμοί, που πραγματοποιήθηκε στην πρώην οικία Ζαρίφη του 1924 στην Κυψέλη (Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2017), ο επιμελητής δρ Κώστας Πράπογλου ενεργοποιεί με το δεύτερο κεφάλαιο της έκθεσης ένα από τα σημαντικότερα ιστορικά κτήρια της περιοχής, που η πορεία του χαράκτηκε παράλληλα με αυτήν των γειτονικών της οικοδομημάτων, μεταξύ των οποίων και η οικία Ζαρίφη.
Το 15ο Λύκειο Κυψέλης είναι ένα εκλεκτικιστικό οικοδόμημα στη συμβολή των οδών Κυψέλης 46 και Παξών, που χτίστηκε στις αρχές του 20ού αιώνα και ανήκε στην ιδιοκτησία του εθνικού συλλόγου των Ιταλών του εξωτερικού στην Αθήνα. Ιδρύθηκε ως Ιταλική Σχολή Καλογραιών του τάγματος του Αγίου Δομίνικου με την έγκριση του καθολικού αρχιεπισκόπου της Αθήνας Λουδοβίκου Πετί (1912-1926). Το όνομα του αρχιτέκτονα του κτηρίου παραμένει άγνωστο, πιθανότατα ήταν Ιταλός (Buaccaleone), όμως θα μπορούσε να είναι και έργο του Αλέξανδρου Νικολούδη καθώς φέρει παράλληλα art nouveau αρχιτεκτονικά στοιχεία με το Σαρόγλειο Μέγαρο της οδού Ρηγίλλης.
Το 1940 η σχολή κλείνει με την έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου. Το 1941 επαναλειτουργεί από τις ίδιες καλόγριες μόνο ως δημοτικό σχολείο με την συγκατάθεση των Γερμανών, οι οποίοι λέγεται πως τότε συνέδεσαν το κτήριο μέσω υπόγειας σήραγγας (τούνελ) με τη Σχολή Ευελπίδων. Το 1943 η σχολή κλείνει οριστικά και διαμορφώνεται σε νοσοκομείο των γερμανικών κατοχικών δυνάμεων. Οι καλόγριες διώκονται και φυλακίζονται, ενώ κάποιες καταφέρνουν να διαφύγουν στην Ιταλία.
Στις 24 Μαρτίου 1945 μετατρέπεται σε Γενικό Νοσοκομείο της Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας (ΓΝΕΒΑ). Το 1970 μετονομάζεται σε 251 ΓΝΑ και στις αρχές του 1976 μεταφέρεται στην Κατεχάκη (Γουδή). Τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου πρωτολειτουργεί εκεί το 15ο Γυμνάσιο Αρρένων. To 1981 μετονομάστηκε σε 60ό Γυμνάσιο και Λύκειο, ενώ σήμερα στεγάζει το 15ο Λύκειο Κυψέλης.
Η διαπραγμάτευση εννοιών ιστορικής συνείδησης και μετάβασης, σύμφωνα με τις κοινωνικο-πολιτισμικές και οικονομικές συνθήκες που διαχειρίστηκε το πρώτο κεφάλαιο της έκθεσης, βρίσκει τον απόηχό της στο κτήριο της οδού Κυψέλης και Παξών, που έλαβε μια διαφορετική μεταχείριση λόγω του μοναδικού χαρακτήρα αλλά και του μεγέθους του. Παίζοντας με μια εναλλασσόμενη ροή μεταξύ του ιδιωτικού (οικοτροφείο) και δημόσιου (νοσοκομείο, λύκειο) στοιχείου, οι εκάστοτε συγκυρίες τροποποιούσαν τους εσωτερικούς χώρους ανάλογα με την τρέχουσα πολιτική επικαιρότητα αλλά και τις λειτουργικές ανάγκες.
Ανιχνεύοντας την υπόσταση του κτηρίου και την αρχική του χρηστικότητα, ο θεατής του σήμερα θα αποκωδικοποιήσει μια εξέλιξη που αντανακλά τη ρευστότητα της ιστορίας του τόπου, η οποία καλπάζει ανεξέλεγκτα μέσα από την εναλλαγή πολλαπλών πραγματικοτήτων.
Η εγγραφή του περάσματος ενός αιώνα πάνω στο σώμα του κτηρίου μετασχηματίζει το υπάρχον πολυεπίπεδο εννοιολογικό πλαίσιο, χωρίς όμως να μεταλλάσσει την εξωτερική εικόνα και μορφή του. Παραμένει και υψώνεται αγέρωχα ως κέλυφος μιας αφήγησης που με δάνειο παραχωρεί τους κόλπους της στη λεηλασία του χρόνου, της ανθρώπινης κινητικότητας και πράξης. Η ανάδυση μιας χωροταξικής παρεμβολής ή διαταραχής συνδέεται κατ’ ουσίαν με την ανθρώπινη βούληση, χαράσσει μια νοητική και οντολογική διαδικασία που προεκτάσεις της συντάσσουν την πολιτική της ύπαρξης, την πολιτική του είμαι, του υπάρχω, του κυβερνώ, του χτίζω και του καταστρέφω.
Ο επιμελητής της έκθεσης δρ Κώστας Πράπογλου καλεί 21 σύγχρονους εικαστικούς τριών γενεών να ανακαλύψουν μέσω του πολυμεσικού λεξιλογίου τους τον δικό τους μίτο. Θα διαβούν στα χνάρια μιας μυθολογίας άμεσα εξαρτώμενης από τον τόπο (site-specific) και θα ανταποκριθούν στις νοηματικές παραμέτρους αυτού (context-defined και site-responsive), αντανακλώντας την αναθεώρηση αξιών και εκείνων των πολυδιάστατων συναισθηματικών πεδίων που συνυπάρχουν και συνδέονται μεταξύ τους.
Η έκθεση Κέλυφος / Η πολιτική της ύπαρξης είναι ένα ταξίδι μέσα από την αυτοπροσωπογραφία της ίδιας της ζωής αλλά και της ιστορίας, μια τεκμηρίωση του αγώνα για επιβίωση και εξέλιξη.
Συμμετέχοντες εικαστικοί: Κατερίνα Αποστολίδου, Αικατερίνη Γεγησιάν, Κλειώ Γκιζελή, Απόλλωνας Γλύκας, Μπέττυ Ζέρβα, Ελένη Ζούνη, Γιάννης Θεοδωρόπουλος, Γιάννης Κονταράτος, Ελένη Λύρα, Δέσποινα Μεϊμάρογλου, Γιώργος Χ. Παλαμάρης, Ρένα Παπασπύρου, Ανδρέας Σάββα, Δημήτρης Σκουρογιάννης, Μαριάννα Στραπατσάκη, Ράνια Σχορετσανίτη, Νίκος Τρανός, Παύλος Τσάκωνας, Μαρία Ανδρομάχη Χατζηνικολάου, Ευάγγελος Χατζής, Μαίρη Χρηστέα.
Επικοινωνία:
Επιμελητής: Κώστας Πράπογλου, τηλ. 6934279264, email: [email protected]
Εγκαίνια έκθεσης: 26 Ιουνίου, 17.00 - 21.00
Διάρκεια έκθεσης: 26 Ιουνίου - 24 Ιουλίου 2018
Ώρες - ημέρες λειτουργίας: Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή: 14.00 - 20.00. Σάββατο: 12.00 - 20.00. Κυριακή - Δευτέρα: Κλειστά.
Διεύθυνση: 15ο Λύκειο Κυψέλης, Κυψέλης 46 και Παξών, Κυψέλη, 113 62, Αθήνα
