Της Αριστέας Πρωτονοταρίου
Δικαίωμα! Έχω το δικαίωμα! Μου αναγνωρίζουν το δικαίωμα! Είναι δικαίωμά μου!
Υπάρχουν τόσοι πολλοί τρόποι να αναφερθεί κάποιος στα δικαιώματά του. Πολλοί τρόποι να σκεφτεί. Πολλοί τρόποι να επεξεργαστεί. Λίγοι, όμως, να εκφραστεί.
Εκεί, λοιπόν, όπου η φωνή στερεύει, βρέθηκε ένας τρόπος παιδιά εφηβικής ηλικίας να κάνουν τη φωνή τους να ακουστεί διεκδικώντας το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης (άρθ. 13 της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού).
Η δημοσιογραφική ομάδα του Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού, αποτελούμενη από παιδιά πρόσφυγες, μετανάστες και Έλληνες, έχει πλέον τη δική της εφηβική εφημερίδα με τίτλο Αποδημητικά Πουλιά και το δικό της ιντερνετικό ραδιόφωνο με τίτλο Ράδιο Πικραλίδα.
Εκεί λοιπόν, έφηβοι από το Αφγανιστάν, τη Συρία, την Ελλάδα, το Πακιστάν, το Ιράν, το Κουρδιστάν, συναντώνται, ανταλλάσσουν απόψεις, εμπειρίες, σκέψεις και παραδόσεις. Ο ένας αποδέχεται τον άλλον με τα μοναδικά προσωπικά του χαρακτηριστικά και όλοι μαζί ξεπερνούν εμπόδια και προβληματικές καταστάσεις με σκοπό να πουν ένα μεγάλο «στοπ» στην καταπάτηση των δικαιωμάτων τους.
Όλα ξεκίνησαν από μια ομάδα Αφγανών κοριτσιών, που έμεναν στη δομή φιλοξενίας προσφύγων του Σχιστού, στην Αθήνα. Κορίτσια μιας κοινωνίας συντηρητικής, οπού η άποψή τους έμενε πάντα στο παρασκήνιο. Η κοινότητα στο Σχιστό ήταν διστακτική καθώς έβλεπε τα πρώτα βήματα της ομάδας αυτής να πραγματοποιούνται. Με την έκδοση του πρώτου φύλλου της εφημερίδας, τον Απρίλιο του 2017, τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν προς το καλύτερο όταν μεγαλύτεροι σε ηλικία διαμένοντες στη δομή του Σχιστού έδιναν συγχαρητήρια και επαινούσαν αυτό το νέο εγχείρημα των παιδιών.
Το πρώτο σημείο επαφής με τον ελληνικό λαό είχε γίνει! Η ομάδα άρχισε να μεγαλώνει. Αγόρια δήλωναν το ενδιαφέρον τους να λάβουν μέρος και να στηρίξουν την πρωτοβουλία που με τόσο κόπο και σθένος είχαν ξεκινήσει τα κορίτσια.
Πάνω από 100 έφηβα αγόρια και κορίτσια έχουν περάσει από την ομάδα. Πολλά έφυγαν για να αναζητήσουν ένα καλύτερο μέλλον σε κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Ήρθαν όμως άλλα, τα οποία, ακολουθώντας τα όνειρά τους, θα κάνουν και αυτά το πέρασμά τους από την ομάδα και, με τις τσέπες γεμάτες νέες γνώσεις και εμπειρίες, θα πετάξουν μακριά.
Πλέον τα Σάββατα όλων των συμμετεχόντων είναι αφιερωμένα στη δημοσιογραφική αυτή ομάδα. Από τις 10.00 μέχρι τις 14.00, πολλές φορές και περισσότερο, τα παιδιά, μαζί με τη δημοσιογράφο και συντονίστρια της ομάδας και με τη βοήθεια των διερμηνέων, συζητούν για το τρέχον ή το επόμενο φύλλο της εφημερίδας, για τη θεματολογία, το φωτογραφικό υλικό και τα σχέδια τα οποία θα το πλαισιώσουν. Αποφασίζουν την θεματολογία των εκπομπών του ιντερνετικού ραδιοφώνου. Προγραμματίζουν ποιοι ρεπόρτερ θα καλύψουν θέματα που έχουν προκύψει, αλλά και ποιοι θα κάνουν τις διάφορες συνεντεύξεις. Με τη βοήθεια των ταμπλετών και των υπολογιστών, στους οποίους έχει εγκατασταθεί το αντίστοιχο ξενόγλωσσο πληκτρολόγιο, ερευνούν, καταγράφουν και δημιουργούν.
Ακόμη η ομάδα παρευρίσκεται σε διάφορες εκδηλώσεις και ημερίδες, σε φεστιβάλ και συνέδρια, σε σχολεία και πανεπιστήμια, αλλά και σε Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, για να παρουσιάσει το έργο της και όλα αυτά που κατορθώνει μέρα με τη μέρα με σκοπό να δείξει πως κανένας άνθρωπος και κανένα παιδί δεν πρέπει να τα παρατάει. Ακόμη κι αν ζει σε σκηνή που βάζει νερά από την καταρρακτώδη βροχή, ακόμη κι αν περιμένει σε ουρά για να πάει στην τουαλέτα, ακόμη κι αν κοιμάται σε έναν χώρο με άλλους δέκα αγνώστους.
Μέσα από την ομάδα, εκτός από το δικαίωμα της Διεθνούς Σύμβασης στην Ελευθερία Έκφρασης, οι νέοι δημοσιογράφοι διεκδικούν το δικαίωμα στην ελευθερία της γνώμης (άρθρο 12), στην ελευθερία της σκέψης (άρθρο 14) και στην ελευθερία συνάντησης και ομαδικής συνεργασίας (άρθρο 15), απαλλαγμένοι από κάθε είδους φόβο και περιφρόνησης, έχοντας τους γονείς, τους συγγενείς και τους φίλους τους στο πλευρό τους.
Εξάλλου τα κείμενα των παιδιών τα λένε όλα:
* «Όταν η βροχή σταματάει, όλοι προσπαθούν να βρουν έναν τρόπο να απαλλαγούν από όλο αυτό το χάος που επικρατεί. Έξω και γύρω από τη σκηνή υπάρχει μόνο νερό και λάσπη. Είναι δύσκολο ακόμα και να περπατήσεις, αλλά όλοι βιάζονται να τις φτιάξουν ξανά» (Μαντινά Ζαφαρί, «Θλιμμένη Βροχή», Αποδημητικά Πουλιά #1).
* «Είμαστε πρόσφυγες, το ξέρουμε αυτό, αλλά είμαστε και άνθρωποι. Είχαμε μια καλή ζωή, υπό μια έννοια, αλλά εξαιτίας του πολέμου, της αιματοχυσίας και της βίας, αναγκαστήκαμε να εγκαταλείψουμε τα σπίτια μας. Ξεφύγαμε από την προκατάληψη και την ανασφάλεια» (Ζοχρέ Γασεμί & Φατιμέ Σενταγάτ, «Ζώντας σε ένα στρατόπεδο μέρα με τη μέρα», Αποδημητικά Πουλιά #1).
*«Αν η χώρα μας ήταν ασφαλής, δεν θα αλλάζαμε ποτέ την πατρίδα μας με την Ευρώπη, με καμία άλλη χώρα. Ποτέ δεν θα αφήναμε τα σπίτια μας. Αν η χώρα μας ήταν ασφαλής, δεν θα αφήναμε κανέναν να μας προσβάλει, να μας κοροϊδέψει και να αποφασίσει για το μέλλον μας» (Σαρά Χοσσαϊνί, «Ασφάλεια ίσον πολυτέλεια», Αποδημητικά Πουλιά #2).
* «Αποφασίσαμε να ετοιμάσουμε τις αποσκευές μας και να μεταναστεύσουμε στην Ευρώπη. Το ταξίδι ξεκίνησε από τη Δαμασκό προς την Τουρκία. Στη συνέχεια, με πολλή δυσκολία, φτάσαμε στην Ελλάδα και τώρα από εδώ αφηγούμαι την ιστορία μου και ελπίζω ότι θα κάνω μια νέα αρχή για μια ήρεμη ζωή» (Μοχάμεντ Σελίμ, «Επιστροφή στην Παλαιστίνη», Αποδημητικά Πουλιά #3).
* «Συγχώρεσέ με που χιλιάδες άνθρωποι, του οποίους αποκαλούμε “μετανάστες”, εμφανίστηκαν και σκόρπισαν φόβο και πανικό. Συγχώρεσέ με αν ακούσια προκάλεσα χάος στη χώρα σου. Ήταν η πολιτική των χωρών που συμμετείχαν στους πολέμους στη χώρα μου» (Μαχτνιά Χοσσαϊνί, «Η συγγνώμη ενός μετανάστη προς τον λαό της Ευρώπης», Αποδημητικά Πουλιά #4).
* «Μερικές φορές νομίζω ότι δεν πρέπει να τα παρατάμε τόσο εύκολα και πρέπει να συνεχίζουμε τη ζωή μας ακόμα κι αν ξέρουμε πως υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι οι οποίοι δεν μας θέλουν, γιατί πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι που μας νοιάζονται και μας αγαπούν» (Δήμητρα Καϊσίδη, «Επιμονή και υπομονή», Αποδημητικά Πουλιά #4).
To πρότζεκτ Έφηβοι Δημοσιογράφοι: Η εφημερίδα «Αποδημητικά Πουλιά» και το ιντερνετικό Ράδιο Πικραλίδα δημιουργήθηκε από το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού χάρη στη συνεργασία και την υποστήριξη της UNICEF, με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας και Ανθρωπιστικής Βοήθειας). Η εφημερίδα Αποδημητικά Πουλιά κυκλοφορεί δωρεάν με την Εφημερίδα των Συντακτών.
