Live τώρα    
16°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
11.2°C18.1°C
2 BF 63%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
14 °C
10.6°C16.9°C
2 BF 67%
ΠΑΤΡΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
10.0°C15.5°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
13.8°C16.4°C
2 BF 62%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
9 °C
8.9°C14.6°C
0 BF 81%
Ενοποίηση ΝΑΙ, αντιεπιστημονικές συγχωνεύσεις ΟΧΙ!
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ενοποίηση ΝΑΙ, αντιεπιστημονικές συγχωνεύσεις ΟΧΙ!

Καθηγητές - ΔΕΠ Τμήμα Γραφιστικής / κατεύθυνση Γραφιστικής ΣΚΣ, ΤΕΙ Αθήνας'

Από τον Μάιο 2017 ξεκίνησε η, πρωτόγνωρη για την ελληνική εκπαίδευση, διαδικασία της ίδρυσης του νέου πανεπιστημίου δυτικής Αττικής μέσα από τη συνένωση των δύο μεγάλων και ιδιαίτερα επιτυχημένων Τεχνολογικών Ιδρυμάτων της Αθήνας και του Πειραιά. Η επιλογή αυτή του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και του υπουργού Παιδείας Κώστα Γαβρόγλου είναι το πρώτο και σημαντικότερο βήμα προς έναν στρατηγικό σχεδιασμό που ξεκινά από την ιδέα του ενιαίου χώρου της Aνώτατης Εκπαίδευσης και έρευνας, σε όλη την Ελλάδα.

Αν, όμως, για το ευρύτερο αυτό όραμα ανάταξης της Tριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και της έναρξής του στη στην πυκνοκατοικημένη από εργατικά στρώματα δυτική Αττική δεν υπάρχει ουσιαστικά κανείς που θα έχει ένσταση, η υλοποίηση του σχεδιασμού σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα έχει δημιουργήσει ορισμένες αστοχίες, κυρίως στις διαδικασίες και τις προτάσεις συγχώνευσης τμημάτων που κατατέθηκαν, οι οποίες διχάζουν την ακαδημαϊκή κοινότητα των δύο ιδρυμάτων.

Δυνητικά, αυτές οι αδιαφανείς καταστάσεις και η ανεξέλεγκτη φημολογία δημιουργούν σημεία έντονης αντιπαράθεσης και προξενούν συναισθήματα άδικης μεταχείρισης και αντιεπιστημονικής υποβάθμισης του έργου ολόκληρων τμημάτων, που επιτελείται εδώ και δεκαετίες. Το υπουργείο δεν θα πρέπει να επιλέγει τη δημόσια σιωπή ως προς τα τεκταινόμενα των τελευταίων μηνών και την επικοινωνία μόνο μέσα από διαύλους προσωπικών επαφών που μεγεθύνουν τη δυσπιστία και αμβλύνουν την αίσθηση μιας συγκροτημένης πορείας προς έναν κοινό στόχο χωρίς αντιδεοντολογικές παρεμβάσεις.

Με αυτά τα διλήμματα και τα αντικρουόμενα συναισθήματα βρίσκονται από τα τέλη Αυγούστου τα Τμήματα Γραφιστικής, Φωτογραφίας και Τεχνολογίας Γραφικών Τεχνών της Σχολής Καλλιτεχνικών Σπουδών του ΤΕΙ Αθήνας και προσπαθούν μέσα από ψιθύρους και non-papers να πληροφορηθούν τη μελλοντική τους ακαδημαϊκή θέση και παρουσία. Δυστυχώς, η παντελής έλλειψη ενημέρωσης των τμημάτων και οι παρασκηνιακές μεθοδεύσεις του καλοκαιριού έχουν οδηγήσει σε περαιτέρω όξυνση της κατάστασης. Χωρίς την επίσημη καταγεγραμμένη απόφαση κανενός οργάνου (γενικών συνελεύσεων των τμημάτων, του Δ.Σ. της Σχολής Καλλιτεχνικών Σπουδών ή του Δ.Σ. του ΤΕΙ-Αθήνας), προτάθηκε στο υπουργείο πρώτα η συγχώνευση και των τριών τμημάτων σε ένα και πρόσφατα κυκλοφορεί η φήμη ότι θα συγχωνευθούν μόνο τα Τμήματα Γραφιστικής και Τεχνολογίας Γραφικών Τεχνών. Η αντιεπιστημονική αυτή θέση από ανθρώπους που θα όφειλαν να γνωρίζουν και να υπερασπίζονται τις αποφάσεις και το διακριτό ακαδημαϊκό περιεχόμενο των τμημάτων της σχολής ξεκινά λίγα χρόνια πριν με το αλήστου μνήμης «Σχέδιο Αθηνά», όταν η τότε κυβέρνηση, στην αλλοπρόσαλλη προσπάθειά της να υποκριθεί ότι περικόπτει πόρους και διοικητικές λειτουργίες, «ενοποίησε», μόνο κατ᾽ όνομα, τα δύο τμημάτα (Γραφιστικής και Τεχνολογίας Γραφικών Τεχνών) ως ένα Τμήμα Γραφιστικής με κατευθύνσεις Γραφιστικής (sic!) και Τεχνολογίας Γραφικών Τεχνών. Οι δύο κατευθύνσεις, παρ’ όλα αυτά, παρέμειναν με διαφορετικό κωδικό στις Πανελλαδικές Εξετάσεις και οι επιτυχόντες στην καθεμία ακολουθούν ανεξάρτητο Πρόγραμμα Σπουδών. Παγκόσμια πρωτοτυπία μεσοβέζικης πρακτικής! Οι διαμαρτυρίες όλων των τμημάτων της Σχολής Καλλιτεχνικών Σπουδών και του Δ.Σ. του ΤΕΙ Αθήνας, αλλά και όλων των πολιτικών κομμάτων της Αριστεράς για την αντιεπιστημονική και αντιδεοντολογική αυτή επιταγή υπήρξαν έντονες, εμπεριστατωμένες σε επιχειρήματα και συνεχείς έως τις πρώτες εξαγγελίες για το νέο πανεπιστήμιο, όταν όλοι ελπίσαμε ότι ο ορθολογισμός θα επανερχόταν.

Τα δύο τμήματα έχουν διακριτά επιστημονικά πεδία στα οποία εκπαιδεύουν τους φοιτητές τους και η νέα επαπειλούμενη συγχώνευσή τους θα πετύχει μόνο να υπονομεύσει την εσωτερική εξελικτική συνοχή των μαθημάτων και να υποχρεώσει άτομα με διαφορετικές κλίσεις και ικανότητες να παρακολουθούν πεδία αδιάφορα προς τα ενδιαφέροντά τους πριν επιλέξουν την κατεύθυνση επιλογής τους, με τα μαθήματα ειδίκευσης αναγκαστικά μειωμένα κατά 1/3. Η οικονομία του άρθρου δεν επιτρέπει τη λεπτομερή καταγραφή και απόδειξη της αντιεπιστημονικής συγχώνευσης των δύο γνωστικών πεδίων, αλλά ίσως βοηθούσε στην κατανόηση του προβλήματος η παρομοίωση με μια υποθετική συγχώνευση της Αρχιτεκτονικής με τους τη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών. Αν είναι παράλογη η τελευταία, το ίδιο είναι και η πρώτη. Το μόνο που παραπλανά επιπλέον είναι η κοινή ετυμολογία των λέξεων (Γραφιστική/Γραφικές Τέχνες). Παλιότερα, αυτός που καθοδηγούσε τους χτίστες σχεδίαζε και τη δομή και την εμφάνιση του κτηρίου. Κάποτε, αυτός που τύπωνε σχεδίαζε και τη δομή και την εμφάνιση του εντύπου. Η σύγχρονη κοινωνία έχει εδώ και αιώνες εξελιχθεί και αναπτύξει πολύ πιο σύνθετες διεργασίες και τα επαγγέλματα ανταποκρίνονται σε αυτές. Οι λέξεις μπορεί να μην άλλαξαν, άλλαξε όμως το περιεχόμενό τους.

Η Γραφιστική είναι η επιστήμη της επικοινωνίας που ασχολείται με τη μορφοποίηση και τον σχεδιασμό προϊόντων και υπηρεσιών, συμβάλλοντας έτσι στον οπτικό πολιτισμό της χώρας. Το Τμήμα Γραφιστικής προσφέρει ενεργά στην εκπαίδευση ταλαντούχων ατόμων που μπορούν να διαμορφώσουν την εικονοποίηση του περιεχομένου της πληροφορίας εντύπων και ψηφιακών ΜΜΕ και να ανταποκριθούν δημιουργικά στις συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις των εφαρμοσμένων τεχνών. Ως έθνος αντιμετωπίζουμε με άνισους όρους την παγκόσμια οικονομική κρίση και επιβάλλεται να αναπτυχθούν εκπαιδευτικά και ερευνητικά προγράμματα που θα μπορούν να υποστηρίξουν την ανάκαμψη της επιχειρηματικότητας μέσω της επιτυχούς οπτικής επικοινωνίας και ενημέρωσης. Ο ρόλος του γραφιστικού σχεδιασμού είναι να εστιάζει στον τρόπο που προβάλλεται ένα προϊόν ή μια υπηρεσία, να δημιουργεί σχεδιαστικές αξίες και να επηρεάζει τον τρόπο που το κοινό τα προσλαμβάνει ως περιεχόμενο.

Το Τμήμα Γραφιστικής, ιδρυτικό μέλος της Σχολής Καλλιτεχνικών Σπουδών τη δεκαετία του 1980, εκπαιδεύει τους φοιτητές του για να ασχοληθούν επαγγελματικά στο δημιουργικό φάσμα Σχεδιασμού της Οπτικής Επικοινωνίας και υπερκαλύπτει τις προϋποθέσεις που έχει θέσει το υπουργείο για να συνεχίσει την αυτόνομη επιτυχημένη πορεία του: Διαθέτει είκοσι μέλη Ε.Π., ολοκληρωμένο πρόγραμμα σπουδών (αντίστοιχο πλήρως με τη διεθνή πρακτική), έχει διμερείς συνεργασίες με 56 ευρωπαϊκά πανεπιστήμια (Erasmus+) και οι απόφοιτοί του στελεχώνουν ιδιωτικές επιχειρήσεις, οργανισμούς και δημόσιες υπηρεσίες για τις πολιτιστικές και επικοινωνιακές ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας και παραγωγής.

Επιπλέον, το Τμήμα Γραφιστικής παραμένει μοναδικό στην Ελλάδα, γεγονός που πανευρωπαϊκά αποτελεί φαινόμενο. Όταν σε όλα τα κράτη η εκπαίδευση στην Οπτική Επικοινωνία βρίσκεται σε εντυπωσιακή άνοδο, με πολυάριθμες σχολές και τμήματα, στη χώρα μας απειλείται να εξαρθρωθεί το πρόγραμμα σπουδών της και να απομείνει ως διετής κατεύθυνση στο νέο πανεπιστήμιο, υποβαθμίζοντας δραματικά, αλλά και αναίτια, την ποιότητα των προσφερόμενων γνώσεων. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να εξωθηθούν όσοι συνειδητά επιλέγουν να σπουδάσουν το αντικείμενο της Γραφιστικής είτε σε εγχώριες ιδιωτικές σχολές, που αναμένουν με αγωνία τα τεκταινόμενα, είτε στο εξωτερικό, με την απαράδεκτη φυγή πόρων και πνευματικού κεφαλαίου. Μάλιστα, οι εισακτέοι που καταγράφουν ως πρώτη επιλογή την εισαγωγή τους στο Τμήμα Γραφιστικής είναι συνεχώς αυξανόμενοι και σημαντικοί σε αριθμό, όπως φαίνεται στον πίνακα 1, με αποτέλεσμα το τμήμα να έχει υψηλή βάση εισαγωγής των υποψηφίων (πίνακας 2). Σημαντικά υψηλότερη και από τα Τμήματα της Σχολής Καλλιτεχνικών Σπουδών, που δεν απειλήθηκαν με συγχώνευση. Θεωρούμε ως μόνη ενδεδειγμένη λύση τη διατήρηση των πέντε ανεξάρτητων Τμημάτων της Σχολής Καλλιτεχνικών Σπουδών, που εδώ και δεκαετίες έχουν τροφοδοτήσει την ελληνική κοινωνία με δημιουργούς.

Η αναβάθμιση του εκπαιδευτικού ρόλου και της εμβέλειας των ΤΕΙ Αθήνας και Πειραιά μέσα από τη δυναμική συνένωσή τους στο νέο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής σίγουρα αποτελεί προοπτική που ικανοποιεί τόσο τη θέληση του εκπαιδευτικού προσωπικού του Τμήματος Γραφιστικής να λειτουργήσει υπό καλύτερες προϋποθέσεις και προοπτικές και να προσφέρει στο ερευνητικό πεδίο των εφαρμοσμένων τεχνών, αλλά ταυτόχρονα η προοπτική αυτή θα πρέπει να προσδίδει μεγαλύτερο κύρος και επαγγελματική αποφασιστικότητα στους απόφοιτους των ειδικοτήτων που θεραπεύει (Γραφιστικός Σχεδιασμός, Πολυμέσα, Εικονογράφηση και Κινούμενο Σχέδιο) και οι οποίοι συμβάλλουν σημαντικά στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και του πολιτισμού. Η επαπειλούμενη υποβάθμιση της Γραφιστικής σε απλή κατεύθυνση δεν είναι ο δρόμος της επιστημονικής λογικής και σίγουρα δεν συνιστά εναρμόνιση του εκπαιδευτικού περιεχομένου της σε σχέση με τις διεθνείς τάσεις.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL