Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
17.1°C20.7°C
2 BF 52%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
18 °C
16.5°C18.5°C
2 BF 68%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.8°C16.6°C
3 BF 70%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
15.4°C18.0°C
4 BF 52%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.9°C19.9°C
3 BF 40%
Συνδιοίκηση: Ένα συν για τους φοιτητές
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Συνδιοίκηση: Ένα συν για τους φοιτητές

Των Άγγελου Γκόγκου και Έκτορα Καρβούνη*

Η διαρκής επεξεργασία των τρόπων εκείνων που κάνουν πραγματικότητα τις διεκδικήσεις της ριζοσπαστικής Αριστεράς συνιστά την κυριότερη έκφανση του πολιτικού της σχεδίου. Η πρακτική της ριζοσπαστικής Αριστεράς συνίσταται στην καθημερινή διεύρυνση των ορίων του εφικτού -τόσο μέσα στα πανεπιστήμια όσο και συνολικά στην κοινωνία. Όταν αναφερόμαστε, όμως, στα ΑΕΙ, αφετηρία οποιασδήποτε τέτοιας επεξεργασίας είναι το πώς αντιλαμβανόμαστε την συμμετοχή του φοιτητή στην οργάνωση και τη λειτουργία τους.

Ζούμε σήμερα στη μετα-Διαμαντοπούλου εποχή. Τι σημαίνει στην περίπτωσή μας όμως αυτό για τη διοίκηση των ιδρυμάτων; Μήπως εν τέλει αυτό το θέμα είναι μονάχα τεχνικής φύσεως;

Ισχυριζόμαστε πως αυτή η εποχή εντάσσεται σε ένα καθεστώς νεοφιλελευθεροποίησης του χώρου του πανεπιστημίου. Έτσι, όμως, το ζήτημα της διοίκησης δεν θα μπορεί παρά να είναι και αυτό βαθιά πολιτικό. Είναι μάλιστα η αφετηρία για το μοντέλο Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης που θέλει κανείς να δομήσει. Γι' αυτό εξάλλου εδώ ήταν που ξεδιπλώθηκε η νεοφιλελεύθερη λογική: Οι αποφάσεις που καθορίζουν το σύνολο των λειτουργιών του ιδρύματος (όπως και σε κάθε άλλη μορφή εταιρείας) θα πρέπει να λαμβάνονται από -και για- τους λίγους και άριστους, τους ειδικούς και τεχνοκράτες. Με λίγα λόγια, ο καθένας κάνει τη δουλειά που του αναλογεί· η ελίτ θα αποφασίζει, ο όχλος θα υλοποιεί.

Τα παραπάνω οδήγησαν ώς σήμερα σε ένα μεγάλο πλήγμα στις δυνατότητες και στην ισχύ της φωνής των φοιτητών και των φοιτητριών, με την κατάργηση του θεσμού της συνδιοίκησης, της συμμετοχής τους, δηλαδή, με λόγο και ψήφο στις διαδικασίες λήψης των αποφάσεων στα διάφορα όργανα των ιδρυμάτων. Η συνδιοίκηση αντικαταστάθηκε, μεθοδικά και στοχευμένα, με τα Συμβούλια Ιδρύματος (Σ.Ι.), θεσμός που επινοήθηκε ακριβώς για να φέρει εις πέρας το παραπάνω σχέδιο.

Έξι χρόνια μετά, με τους φοιτητικούς συλλόγους να έχουν τεθεί στο περιθώριο, οι φοιτητικές διαδικασίες έχουν σε μεγάλο βαθμό χάσει κάθε έννοια συλλογικότητας και δεν έχουν καταφέρει να βάλουν τη δική τους οπτική στα μικρά και μεγάλα προβλήματα της πανεπιστημιακής κοινότητας. Τι οφείλει, λοιπόν, να διεκδικεί, σε αυτές τις συνθήκες, η νεολαία της ριζοσπαστικής Αριστεράς; Την ενίσχυση της δημοκρατικής συμμετοχής των φοιτητών και φοιτητριών.

Γιατί τα προγράμματα σπουδών, η γνώση που παράγεται, η μέριμνα, οι δωρεάν σπουδές, η διαφάνεια στις διαδικασίες του ιδρύματος, η κοινωνικά στοχευμένη έρευνα και το ενιαίο πτυχίο μάς αφορούν όλους και πρέπει να έχουμε λόγο.

Η Παιδεία όπως δεν είναι προνόμιο λίγων, δεν είναι και υπόθεση λίγων. Προς αυτήν την κατεύθυνση, το παρόν σύστημα διοίκησης των πανεπιστημίων, με τα αυτονομημένα εξωακαδημαϊκά Συμβούλια Ιδρύματος, αν και σημαντικά αποδυναμωμένο με τις νομοθετικές παρεμβάσεις των δύο τελευταίων ετών, χρειάζεται να αντικατασταθεί από ένα προοδευτικό πλαίσιο όπου η γενική εποπτεία και ο έλεγχος της λειτουργίας των πανεπιστημίων θα επιστρέφουν στα μέλη του και όχι σε εξωτερικούς επιχειρηματικούς και πολιτικούς παράγοντες, δήθεν για χάρη “εξωστρέφειας” των ΑΕΙ. Εξωστρέφεια για εμάς σημαίνει πειραματισμός πάνω στη γνώση, με απόληξη την κοινωνική χρησιμότητα και όχι προσφορά υπηρεσιών με κανόνες ανταγωνιστικότητας.

Γιατί δεν μπορεί μια προβληματική κατάσταση του παρελθόντος, αλλά και η προβληματική αντιμετώπισή της να δημιουργούν αμφιβολίες για το αν ο φοιτητικός κόσμος πρέπει να συναποφασίζει για τα ζητήματα που τον αγγίζουν άμεσα ή έμμεσα.

Αν συμφωνήσουμε σε κάτι τέτοιο ως αφετηρία μας, τότε δεν μένει παρά να ανοίξει ο διάλογος για μια νέα πραγματικότητα, όπου η δύναμη των φοιτητών θα είναι ανάλογη του ποσοστού συμμετοχής τους στην εκλογή των πανεπιστημιακών οργάνων, ενάντια στα συντεχνιακά χαρακτηριστικά του παρελθόντος αλλά και στις παραπλανητικές λύσεις στην “ευνοιοκρατία”, που θέλουν “ανεξάρτητους από συμφέροντα” επιχειρηματίες να έχουν τον πρώτο λόγο.

Γιατί ένα σύστημα συνδιοίκησης διαφορετικό από αυτό του παρελθόντος μπορεί να δράσει αλληλοτροφοδοτικά για τον εκδημοκρατισμό των στρεβλών όρων με τους οποίους, όπως προαναφέραμε, λειτουργούν οι φοιτητικοί σύλλογοι σήμερα.

Ισχύς στη φωνή των φοιτητών για μας σημαίνει προάσπιση και εμπλουτισμός του δημοκρατικού χαρακτήρα της λειτουργίας των ιδρυμάτων, σημαίνει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για συμμετοχή και ουσιαστική εκπροσώπηση.

* Ο Άγγελος Γκόγκος είναι μέλος της οργάνωσης ΕΚΠΑ της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ, ο Έκτορας Καρβούνης είναι μέλος της Ο.Μ. Υπολοίπου Σπουδάζουσας της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL