Μαρία Παναγή, μέλος της εκπαιδευτικής ομάδας City Plaza
Το Σίτυ Πλάζα είναι ένα αυτο οργανωμένο εγχείρημα, μία κατάληψη στέγης προσφύγων, που πήρε μορφή ως τέτοιο όταν τον Απρίλη του 2016, μετά τη συμφωνία Ε.Ε. - Τουρκίας και το κλείσιμο της βαλκανικής οδού, άτομα και οργανώσεις που ασχολούνται χρόνια με θέματα δικαιωμάτων προσφύγων και μεταναστών κατέλαβαν ένα εγκαταλελειμμένο ξενοδοχείο με σκοπό να προβάλουν ένα αντί παράδειγμα στην κρατική και Ευρωπαϊκή πολιτική σχετικά με τη διαμονή και την ένταξη των προσφύγων όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Ευρώπη. Από τους πρώτους μήνες λειτουργίας του εγχειρήματος Σίτυ Πλάζα ως αυτοδιαχειριζόμενου χώρου στέγασης αλλά και χώρου διεκδικήσεων πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, η εκπαίδευση των παιδιών προσφύγων υπήρξε προτεραιότητα. Η ένταξη όλων των παιδιών στη δημόσια εκπαίδευση ήτα λοιπόν πρωταρχικό αίτημα.
Πως έγιναν οι εγγραφές.
Τον Ιούνιο του 2016 ξεκινήσαμε ένα μεγάλο αγώνα για την ένταξη των προσφυγόπουλων στα γειτονικά σχολεία στις πρωινές τάξεις μαζί με τα υπόλοιπα παιδιά. Πριν τις εγγραφές του Σεπτέμβρη έγινε μια αρκετά συγκροτημένη προσπάθεια για να γραφτούν τα παιδιά στα καλοκαιρινά προπαρασκευαστικά μαθήματα του Δήμου Αθηναίων. Στόχος αυτών των μαθημάτων ήταν η ομαλή ένταξη και υποδοχή των παιδιών αυτών, αλλά και πρακτικά να μάθουν τα παιδιά την γλώσσα. Αλληλέγγυοι του σίτυ πλάζα, δάσκαλοι από τα πίσω θρανία (Στέκι Μεταναστών) αλλά και τα σωματεία δασκάλων της περιοχής σε συνεργασία με το σύλλογο δασκάλων Αριστοτέλης και Παρθενώνας κατάφεραν να γράψουν 50 περίπου παιδιά (7 δευτέρα δημοτικού, 13 στην Τρίτη, 2 Τετάρτη, 2 Πέμπτη, 15 έκτη, 10 γυμνάσιο) σε 5 σχολεία του κέντρου (πλατεία Βάθης, Αγ. Παντελεήμονας, Εξάρχεια, Ελαιώνας στο διαπολιτισμικό). Οι ίδιοι άνθρωποι έδωσαν αγώνα να γράψουν τα παιδιά στα σχολεία το Σεπτέμβρη. H επιτυχία αυτής της προσπάθειας οφείλεται στο συντονισμό και τη συνεργασία του συλλόγου δασκάλων της περιοχής με τα σχολεία της γειτονιάς. Προσπαθήσαμε να σεβαστούμε τα προβλήματα κάθε σχολείου στο οποίο απευθυνόμασταν: υπήρξε ένας διάλογος, μια διαλλακτικότητα, ένας υπολογισμός τω σχολείων της περιοχής και του αριθμού των δασκάλων που κάθε σχολείο διέθετε.
Σεπτέμβρης κι έπειτα.
Τον Σεπτέμβρη συστάθηκε η Συνέλευση των εκπαιδευτικών του ΣΠ αποφασίζοντας τη δημιουργία μαθημάτων ενισχυτικής/υποστηρικτικής διδασκαλίας για τα παιδιά που πήγαιναν ήδη σχολείο. Η ενισχυτική διδασκαλία είναι απογευματινά μαθήματα που γίνονται δύο φορές την εβδομάδα 6-8 στο χώρο της κατάληψης από αλληλέγγυους εκπαιδευτικούς και όχι μόνο. Επίσης, οι διεθνείς αλληλέγγυοι που διαμένουν στο ΣΠ οργάνωσαν μαθήματα ξένων γλωσσών, ενώ οργανώνονται και από τους ίδιους τους πρόσφυγες μαθήματα και των μητρικών γλωσσών των προσφύγων που μένουν στο χώρο.
Στόχος δεν είναι μόνο η ενισχυτική διδασκαλία αλλά και η ευρύτερη κοινωνικοποίησή των παιδιών. Στο πλαίσιο αυτό, στη Συνέλευση Εκπαιδευτικών διοργανώνονται και συντονίζονται διάφορες ψυχαγωγικές και παιδαγωγικές δραστηριότητες όπως προβολές ταινιών, εκδρομές και βόλτες σε πάρκα, θεατρικό παιχνίδι και χορός, επισκέψεις σε θέατρα, μουσεία ή στο σινεμά της γειτονιάς. Η δράση συλλογικοτήτων κι ομάδων είναι επίσης πολύ σημαντική, όπως η δημιουργική απασχόληση από την ομάδα Αμπάριζα, και πολλές άλλες ομάδες και δίκτυα (Πανελλήνιο Δίκτυο Θεάτρου στην εκπαίδευση) κ.ά.
Τέλος, πολύ ελπιδοφόρο και σημαντικό είναι το ενδιαφέρον των ίδιων των δασκάλων των γύρω σχολείων για τα παιδιά του Σίτυ Πλάζα. Δημιουργία δεσμών με άλλα σχολεία όπως το διπλανό στο ΣΠ σχολείο (πρώην βίλα Αμαλίας) το οποίο κάλεσε τα παιδιά σε χριστουγεννιάτικη εκδήλωση, είναι για εμάς μεγάλες επιτυχίες όχι μόνο γιατί δείχνουν ότι οι δάσκαλοι είναι στο πλευρό μας αλλά και επειδή φαίνεται να κερδίζουμε σιγά σιγά τη γειτονιά, που ας μην ξεχνάμε ήταν προπύργιο των φασιστών για πολλά χρόνια με ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά ως εκλογική περιφέρεια ψήφων της χρυσής αυγής.
Το Σίτυ Πλάζα προσφέρει ένα αντιπαράδειγμα στις ρατσιστικές πολιτικές γκετοποίησης της κυβέρνησης και της Ε.Ε. που απομονώνουν οικογένειες και παιδιά σε παγωμένα στρατόπεδα κράτησης χωρίς πρόσβαση σε παιδεία, υγεία και καθαριότητα. Ως τέτοιο, κατάφερε να κερδίσει την πρώτη μεγάλη μάχη της ένταξης των προσφύγω στα δημόσια σχολεία με άνοιγμα στους συλλόγους και τα σωματεία δασκάλων. Επομένως ο αγώνας μας για την ένταξη αυτών των παιδιώ στις πρωινές τάξεις τω σχολείων είναι μέρος ενός μεγάλου αγώνα που θα δώσουμε για το κλείσιμο τω στρατοπέδων κράτησης και την πρόσβαση όλων των προσφύγω στα σχολεία, τα νοσοκομεία και τις γειτονιές μας. Παράλληλα, η λειτουργία του σχολείου ως χώρος κοινωνικοποίησης πρέπει να είναι συνεχής, να αποτελεί αντικείμενο συζήτησης και προσαρμογής.
Η μέχρι τώρα εμπειρία του ΣΠ όσον αφορά στην ένταξη των προσφύγω στη δημόσια εκπαίδευση οδηγεί στο να επιμείνουμε στα ακόλουθα:
Την κατάρτιση και στήριξη των εκπαιδευτικών των δημόσιω σχολείων όσον αφορά την εκπαίδευση των ελληνικών ως ξένη γλώσσα, ώστε η ένταξη στα σχολεία να έχει νόημα. Χωρίς κατάλληλη προετοιμασία και υποδοχή, τα παιδιά δυσκολεύονται να παρακολουθήσου στο σχολείο και αποθαρρύνονται με αποτέλεσμα πολλές φορές να το εγκαταλείπουν. Η Αθήνα είναι ήδη μια πολυπολιτισμική πόλη, σκοπός τώρα είναι να την κάνουμε διαπολιτισμική.
Τη λειτουργία περισσότερων τμημάτων υποδοχής, έστω βραχυπρόθεσμα, στα δημόσια σχολεία.
Τη συνεχή παρακολούθηση της εξέλιξης της σχολικής ένταξης και την ανάπτυξη σχέσεων με τις οικογένειες των παιδιών, καθώς, μη γνωρίζοντας και οι ίδιοι την γλώσσα, δεν έχουν πάντα τη δυνατότητα να παρακολουθούν την πορεία των παιδιών στο σχολείο. Εκεί ο ρόλος των καταλήψεων και εθελοντών μπορεί να είναι καίριος.
Τέλος, η εκπαιδευτική δουλειά που προσφέρεται στο Σίτυ Πλάζα δεν είναι αυτή του παραδοσιακού σχολείου ούτε αναζητά και μπορεί να υποκαταστήσει το σχολείο. Δε στοχεύει τόσο σε μαθησιακή ένταξη αλλά σε κοινωνική μάθηση. Θα μπορούσε αυτή του η λειτουργία να εμπνεύσει τα σχολεία μας;
