Κοτσιφάκος Δημήτριος, καθηγητής Ηλεκτρονικής ΕΠΑΛ, υπ.δρ. Πληροφορικής Παν/μίου Πειραιώς
Το ειδικό πρόβλημα της ανάπτυξης της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (ΤΕΕ) στον ελληνικό κοινωνικό σχηματισμό*
Για να μπορέσουμε να θέσουμε διαδικασίες επίλυσης προβλημάτων και να λάβουμε απαντήσεις για ένα πρόβλημα παιδαγωγικής υφής θα πρέπει να διασαφηνίσουμε ορισμένα σημεία γύρω από αυτό. Μιλάμε για τον χώρο της ΤΕΕ όπως αυτή λειτουργεί σήμερα στην ελληνική εκπαιδευτική και κοινωνική πραγματικότητα. Οι δημόσιες εκπαιδευτικές δομές βρίσκονται σε στενή σχέση με τις αξίες του κρατικού μηχανισμού και συνδέονται με την ασκούμενη εκπαιδευτική πολιτική.
Ειδικά για το παιδαγωγικό και εκπαιδευτικό περιεχόμενο της ΤΕΕ και τον κοινωνικό ρόλο που έχει, διακρίνουμε επιπρόσθετους προσδιορισμούς και στοιχεία που αφορούν τον δεδομένο τρόπο παραγωγής και τον συγκεκριμένο κοινωνικό σχηματισμό. Το περιεχόμενο σπουδών της ΤΕΕ είναι άμεσα συνδεδεμένο με τον κοινωνικό και παραγωγικό ιστό της χώρας. Από την άλλη μεριά κάθε μεταρρυθμιστική απόπειρα γύρω από την ΤΕΕ στην Ελλάδα, εν μέσω κρίσεων και μνημονιακών πολιτικών, θα πρέπει πρωτίστως να διευρύνει τα όρια και την αποτελεσματικότητα των παιδαγωγικών δομών που εφαρμόζονται μέσα σε αυτήν.
Εδώ θίγουμε ένα σοβαρό μεταρρυθμιστικό αίτημα ως προς τη σφαίρα της δημόσιας εκπαίδευσης: κάθε μεταρρυθμιστικό μοντέλο που επιχειρείται να εφαρμοστεί, πέρα από οποιαδήποτε κριτική και αν δέχεται, πέρα από την πιθανά καινοτόμα και ριζοσπαστική σύστασή του ή την κοινωνική μέριμνα που μπορεί να το διέπει και πέρα από τον βαθμό συμμετοχής των διάφορων φορέων στον όποιο δημόσιο διάλογο, τελικά αξιολογείται και ταξινομείται από τον βαθμό αποτελεσματικότητάς του.
Για την ΤΕΕ έχουν γίνει και έχουν ακουστεί πολλά αρνητικά («υπερειδίκευση», «κατσαβίδια») και θετικά (4ο έτος μαθητείας, μέριμνα για κοινωνική και εργασιακή ένταξη, επαγγελματικά δικαιώματα για τους απόφοιτους), αλλά δεν έχουν τεθεί ακόμη τα ακριβή στοιχεία που θα προσδιορίσουν μία νέα οπτική και έναν νέο παράγοντα ανάπτυξης και συνοχής για την ειδική παιδαγωγική που θα πρέπει να εφαρμόζεται μέσα σε αυτήν, ώστε να επιτευχθεί η ουσιαστική αναβάθμιση και ισότιμη ένταξή της στην δευτεροβάθμια λυκειακή βαθμίδα.
Η ΤΕΕ είναι μία παιδαγωγική βαθμίδα που απαιτεί τη συνεχή αναβάθμιση και επικαιροποίηση της διδακτέας ύλης που διδάσκεται μέσα σε αυτήν. Οι παιδαγωγικοί στόχοι και τα αναλυτικά προγράμματα που θα πρέπει να εφαρμοστούν στους Τομείς και στις Ειδικότητες πρέπει να αναβαθμίζονται διαρκώς και δεν μπορεί να αποτελούν μία κλειστή και αποκλειστική υπόθεση των σχολικών συμβούλων των Ειδικοτήτων, του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) ή να στηρίζονται αποκλειστικά και τελικά να εξαντλούνται στην έμπνευση των καθηγητών και των καθηγητριών που εργάζονται σε αυτήν.
Πολλά θα μπορούσαμε να προτάξουμε και να θέσουμε ως κυρίαρχα: την αύξηση των δαπανών για την ΤΕΕ, τις επιμορφώσεις των καθηγητών των Ειδικοτήτων, τα αναλυτικά προγράμματα, τον εκσυγχρονισμό των εργαστηρίων, την υποστήριξη της μαθησιακής διαδικασίας.
Σε αυτή τη φάση όμως θα θέσουμε ένα από όλα αυτά που εμείς θεωρούμε άμεσο και καίριο: για να μπορέσει ένα μεταρρυθμιστικό αίτημα να αποκαταστήσει έναν παράγοντα συνοχής και θεμελίωσης μίας σύγχρονης οπτικής για την ΤΕΕ στην Ελλάδα θα πρέπει, κατά τη γνώμη μας, να προσδιορίσει και να ανανενώσει τις ψηφιακές υποδομές των εκπαιδευτικών χώρων μάθησης με σύγχρονα εξιδεικευμένα εργαλεία παιδαγωγικής και συνεργατικής τεχνολογίας.
Το επίκαιρο και πολύ κρίσιμο αίτημα για υπέρβαση του ψηφιακού αναλφαβητισμού δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί χωρίς σοβαρές και καλά σχεδιασμένες ψηφιακές υποδομές ειδικά για την ΤΕΕ, τους Τομείς και τις Ειδικότητες. Τα σημεία ανάπτυξης αυτού του σχεδιασμού θα μπορούσαν να αφορούν μία σειρά περιοχικών δομών, όπως:
* Επανασχεδιασμός και αναβάθμιση της Διαδικτυακής Υποδομής των ΕΚ.
* Διαδικτυακά Συστήματα για την αποτίμηση του έργου που συντελείται στα ΕΠΑΛ και στα ΕΚ, με αποκλειστική διαχείριση των αποτελεσμάτων από τα μέλη της σχολικής κοινότητας και τον σύλλογο διδασκόντων, χωρίς καμία εξωτερική ανάμειξη.
* Συστήματα Διαχείρισης Γνώσης (Learning Management System, LMS) ειδικά σχεδιασμένα για να υποστηρίζουν την εργαστηριακή ύλη ανά ειδικότητα.
* Διαδικτυακές Πύλες (Portals) που θα στηρίζουν την υλοποίηση της μεταδευτεροβάθμιας Μαθητείας και θα κοινοποιούν στοιχεία υποστήριξης του θεσμού κ.λπ..
Σε αυτή τη βάση, και ταυτόχρονα με τη διαχρονική συνδικαλιστική δράση της ΟΛΜΕ για την υπεράσπιση της ΤΕΕ εναντίον προηγούμενων αντιφατικών και διαλυτικών ασκούμενων πολιτικών (μετατροπή της ΤΕΕ σε κατάρτιση, κατάργηση Τομέων και Ειδικοτήτων, διαθεσιμότητες, καταργήσεις - συγχωνεύσεις σχολείων και τμημάτων, ιδιωτικοποίηση κ.ά.), η στήριξη για την αναβάθμιση της ΤΕΕ θα πρέπει να υποστηριχθεί με ειδικά σχεδιασμένες διαδικτυακές υποδομές και υπηρεσίες, που προϋποθέτουν όμως τη γενναία χρηματοδότησή της.
* Με αφορμή την εκδήλωση των ΣΥΝΕΚ Πειραιά (8 Μαρτίου 2017) με θέμα «Η Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση στην Ελλάδα σήμερα»
