Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
17.1°C20.7°C
2 BF 52%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
18 °C
16.5°C18.5°C
2 BF 68%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.8°C16.6°C
3 BF 70%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
18 °C
15.4°C18.0°C
4 BF 52%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.9°C19.9°C
3 BF 40%
Ζώντας μαζί: Προφυγικό και δράσεις ένταξης
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ζώντας μαζί: Προφυγικό και δράσεις ένταξης

Σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο διεθνές και ευρωπαϊκό περιβάλλον, σε συνθήκες εμπόλεμης κατάστασης που επικρατούν σε αρκετά σημεία της υφηλίου, το μεταναστευτικό ζήτημα, και ιδιαιτέρως το προσφυγικό, αποτελεί για όλο τον κόσμο, και ειδικότερα για την Ελλάδα, ένα θέμα που απασχολεί τόσο την κοινωνία όσο και τον κρατικό μηχανισμό αλλά και άλλους φορείς που εμπλέκονται στην αντιμετώπισή του. Στην κατεύθυνση αναζήτησης προβληματισμού, διαλόγου, αποδόμησης αρνητικών στερεοτύπων σχετικά με ζητήματα ξενοφοβίας και ρατσισμού τίθεται σαφέστατα το θέμα να προβούμε σε ενέργειες, εφόσον οι λύσεις δεν επιτυγχάνονται μόνο με τις καλές προθέσεις, αλλά απαιτούν δράση, πράξεις για να περάσουμε στο στάδιο της υλοποίησης και της αντιμετώπισης των προβλημάτων.

Αντιλαμβανόμαστε βεβαίως όλοι ότι το μεταναστευτικό και το προσφυγικό δεν είναι ζητήματα που βαίνουν προς την περάτωσή τους. Είναι βέβαιο ότι, εφόσον υπάρχουν οι συνθήκες που τα αναπαραγάγουν, ο πόλεμος, η φτώχεια, η εξαθλίωση, η ανεργία, η μεταναστευτική και προσφυγική ροή θα συνεχίσουν να διαιωνίζονται. Απαιτείται λοιπόν μια στάση υπευθυνότητας και αποφασιστικότητας, η υιοθέτηση μιας στρατηγικής διευκόλυνσης ένταξης και ενσωμάτωσης που θα σέβεται τα δικαιώματα του ανθρώπου, θα προωθεί τη διεθνή συνεργασία, θα διατηρεί την ισορροπία ανάμεσα στα δικαιώματα του μετακινούμενου πληθυσμού αλλά και της εκάστοτε τοπικής κοινωνίας που λειτουργεί ως χώρος υποδοχής με έμφαση στη δικαιοσύνη και στον ρεαλισμό.

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η εκπαίδευση – Παιδεία συνιστά ένα πεδίο που στην τωρινή φάση υποδοχής προσφύγων, και κυρίως αυτών νεαρής ηλικίας, απαιτεί τη δραστηριοποίηση φορέων, συλλογικοτήτων, αλλά και μεμονωμένων ατόμων με σκήπτρο την αλληλεγγύη και την έμφαση στις ανθρώπινες αξίες και την ανθρωπιά, απομακρύνοντας τα συναισθήματα του φόβου και της ανασφάλειας και παρέχοντας στα νέα παιδιά τη δυνατότητα της μόρφωσης και της κοινωνικοποίησης μέσα σε συλλογικές δομές υποδοχής, όπου η διαφορετικότητα θα μπορεί να βρει έδαφος συνύπαρξης μέσα από την υιοθέτηση πολλαπλών μέσων και ποκιλόμορφων δράσεων.

Με αυτή τη συλλογιστική, το Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών άνοιξε τον διάλογο γύρω από το προσφυγικό, θεωρώντας ότι ένα πανεπιστήμιο, και κυρίως Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, οφείλει να συμμετέχει σε έναν προβληματισμό και να συνεισφέρει με διάφορες επιστημονικές και ερευνητικές δράσεις στην ανάδειξη των κοινωνικών προβλημάτων καθώς και στην αναγκαία ευαισθητοποίηση και συμμετοχή σε κοινωνικές παρεμβάσεις.

Στην κατεύθυνση αυτή, θεωρήθηκε ότι η εκπαιδευτική ένταξη αποτελεί μια πρώτη προσπάθεια προβληματισμού, όπου ένας πανεπιστημιακός χώρος, σε συνεργασία με τις άλλες εκπαιδευτικές βαθμίδες αλλά και άλλους φορείς που ασχολούνται με την εκπαίδευση και την Παιδεία θα πρόσφεραν στη διαδικασία ένταξης των νέων προσφύγων στην ελληνική κοινωνία. Οργάνωσε έτσι στις 14/12 μια ημερίδα αφιερωμένη στο προσφυγικό και στις ποικίλες δράσεις ένταξης, δίνοντας έμφαση στις προσπάθειες εκπαιδευτικής δραστηριοποίησης, ανοίγοντας τον προβληματισμό και τον διάλογο, προσκαλώντας εκπαιδευτικούς από διαφορετικές βαθμίδες αλλά και παρουσιάζοντας ποικίλους τρόπους δράσης μέσα από ένα ευρύ ρεπερτόριο μέσων, με έμφαση κυρίως την τέχνη, την καλλιτεχνική Παιδεία και τα οπτικοακουστικά μέσα που αποδείχτηκαν ότι μπορουν να αποτελέσουν χρήσιμα εργαλεία μιας διαφορετικής μορφής παρέμβασης στον εκπαιδευτικό ιστό. Η ημερίδα εξάλλου πλαισιώθηκε με σκίτσα από τη Διεθνή Έκθεση Γελοιογραφίας Υμηττού αφιερωμένη στο προσφυγικό και φωτογραφίες από το Κυριακάτικο Σχολείο Μεταναστών, δίνοντας μέσα από την αφήγηση εικόνας και λόγου έναν τόνο ζωντάνιας στην όλη διοργάνωση.

Η ημερίδα δομήθηκε σε τρεις άξονες:

α) Αναλαμβάνοντας Δράση με παρεμβάσεις συλλογικοτήτων και φορέων που ασχολούνται με την αντιμετώπιση του προσφυγικού ζητήματος.

β) Ξεδιπλώνοντας τον λόγο και την εικόνα, όπου φοιτητές του Παντείου και φοιτητές του προγράμματος Erasmus παρουσίασαν τα ερευνητικά τους πρότζεκτ που υλοποίησαν για τις ανάγκες της φοιτητικής - εκπαιδευτικής τους δραστηριοποίησης, δημοσιοποιώντας με αυτό τον τρόπο τις εργασίες που υλοποίησαν κατά τη διάρκεια της φοίτησής τους σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο. Η προβολή ντοκιμαντέρ και η συζήτηση που ακολούθησε με έμφαση στο προσφυγικό ζήτημα απέδειξαν πως η οπτικοακουστική γραφή αποτελεί εργαλείο παρέμβασης για την προβολή ενός ευαίσθητου, κοινωνικού ζητήματος. Είναι ώς έναν βαθμό αυτονόητο ότι ένα πανεπιστημιακό Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού έχει τη δυνατότητα, αλλά απέδειξε και την ευαισθησία να προβάλει με τη δική του πινελιά, από μια οπτική κυρίως αφήγηση, την εικόνα που παρουσιάζουν οι καταυλισμοί των προσφύγων, η ζωή τους αλλά και οι εκπαιδευτικές δράσεις στις οποίες συμμετέχουν. Επιπλέον, το θεατρικό παιχνίδι και τα κόμικς από άλλες ατομικές και συλλογικές πρωτοβουλίες πρόσθεσαν τη δική τους πρόταση για δράσεις ένταξης με έμφαση στην εκπαιδευτική διαδικασία. Νέα εργαλεία στην εκπαίδευση έρχονται να δώσουν νέα πνοή, νέο χρώμα στην προσπάθεια που πολλές αλληλέγγυες ομάδες έχουν ξεκινήσει, εφευρίσκοντας νέους τρόπους διδακτικής παρέμβασης, με πρώτιστο στόχο την ένταξη στην εκπαιδευτική και κοινωνική ενσωμάτωση.

γ) Ζώντας μαζί με τους πρόσφυγες, πολιτικές για την παιδική ηλικία, την εκπαίδευση και τη συνύπαρξη. Στο πλαίσιο αυτού του στρογγυλού τραπεζιού οι εκπαιδευτικοί, που προέρχονταν απο διαφορετικούς εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς χώρους, ανέπτυξαν μια προβληματική που αφορούσε τόσο παιδαγωγικές πρακτικές με ιδιαίτερα μεθοδολογικά και πρακτικά εργαλεία, όσο και διδακτικές εμπειρίες με άμεσο στόχο την κοινωνική παρέμβαση και ενσωμάτωση, δίνοντας έμφαση στην κοινωνική δυναμική και τη σύνδεση σχολείου και γειτονιάς, καθιστώντας το σχολείο μια δυναμική δομή εν εξελίξει, εφαρμόζοντας πειραματισμούς και χαράσσοντας διαδρομές, ενδυναμώνοντας την ιδέα της συνύπαρξης και συνδέοντας το σχολείο με τις γειτονιές, με τον ιστό της πόλης. Έτσι, το σχολείο και η πόλη, στη διαλεκτική σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ τους, διαμορφώνουν μια νέα οπτική του δημόσιου χώρου μέσα από πρακτικές, εμπειρίες και τη χρήση πολλαπλών εργαλείων παρέμβασης, καθιστώντας το σχολείο μέρος της ίδιας της κοινωνικής παρέμβασης, αλλά και πυρήνα μιας δυναμικής παιδαγωγικής και μεθοδολογικής δράσης που ενώνει σχολείο και κοινωνία σε μια δυναμική δράση που αποδέχεται τη διαφορετικότητα και την πολυπολιτισμικότητα σε μια αέναη εξέλιξη.

Η Ελένη Καραγιάννη, συντονίστρια εκπαίδευσης προσφύγων στο Σχιστό, εικαστικός και εκπαιδευτικός ειδικής αγωγής, ο Χρήστος Στεφάνου, συντονιστής εκπαίδευσης προσφύγων Ανοιχτής Δομής φιλοξενίας Ελαιώνα, ο Μπάμπης Μπαλτάς, δάσκαλος, μέλος της Παιδαγωγικής Ομάδας Σκασιαρχείο, η Χριστίνα Μανάσσα από το Κυριακάτικο Σχολείο Μεταναστών και η Ειρήνη Γιαννημάρα, υπεύθυνη της Διδακτικής της Τέχνης στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, έδωσαν μια δυναμική οπτική του εκπαιδευτικού χώρου, προτείνοντας νέες παιδαγωγικές, εργαλεία και μέσα, όπου οι ποικίλες μορφές της τέχνης κατέχουν τον κεντρικό ρόλο, δίνοντας χώρο σε καινούργιες μεθόδους, που είναι ικανές να κινητοποιήσουν μια άλλη αντίληψη για το σχολείο, ενσωματώνοντας το διαφορετικό, τον νέο πρόσφυγα, δίνοντάς του τη δυνατότητα μέσα από τη δημιουργική έκφραση να οδηγηθεί σε μια πιο ομαλή ένταξη στη χώρα υποδοχής του. Αυτή η τρίτη ενότητα, που επικεντρώνεται στη βαρύτητα του εκπαιδευτικού ιστού για την κοινωνικοπολιτισμική ένταξη των νέων ατόμων προσφύγων και μεταναστών, συνιστά το περιεχόμενο του αφιερώματος που ακολουθεί. Οι δράσεις των εκπαιδευτικών με τη συνεργασία πολλαπλών αλληλεγγύων έρχεται στο προσκήνιο και ανοίγει τον διάλογο αλλά και την αγκαλιά για την ενσωμάτωση των νέων ατόμων σε ένα περιβάλλον ζοφερό, που αναζητά λύσεις...

Μαριάννα Ψύλλα, αναπληρώτρια καθηγήτρια, πρόεδρος Τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού, Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL