Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.0°C25.9°C
3 BF 34%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
25 °C
23.4°C26.5°C
2 BF 33%
ΠΑΤΡΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.0°C24.4°C
2 BF 51%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.7°C21.0°C
2 BF 71%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
24.0°C24.0°C
1 BF 40%
Από το όραμα μιας ριζικής μεταρρύθμισης / Στην πραγματικότητα της εκπαιδευτικής ζωής
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Από το όραμα μιας ριζικής μεταρρύθμισης / Στην πραγματικότητα της εκπαιδευτικής ζωής

Μέσα σ' ένα πυκνό πολιτικό χρόνο, με άλλα βασικά διακυβεύματα, δύσκολων μέτρων, αποτέλεσμα του επώδυνου συμβιβασμού του περσινού Ιουλίου, αλλά και ελπίδων απαρχής μιας αντίστροφης πορείας για τον κοινωνικό μας σχηματισμό, με μια ταυτόχρονη πόλωση χωρίς προηγούμενο της πολιτικής σκηνής, με ευθύνη κυρίως της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, τα θέματα της Παιδείας και της Έρευνας έχουν προφανώς περάσει σε δεύτερη μοίρα. Ακόμη και ο πανελλήνιος διαγωνισμός – γιατί για διαγωνισμό στην ουσία πρόκειται – εισόδου στα ΑΕΙ και ΤΕΙ, που άλλοτε κυριαρχούσε τέτοιες μέρες στα ΜΜΕ, πέρασε σχεδόν απαρατήρητος. Πολύ περισσότερο οι φοιτητικές εκλογές, που βέβαια εδώ και αρκετά χρόνια έπαψαν να αποτελούν καν είδηση. Μέσα σ' αυτό το κλίμα σχεδόν εξαφανίστηκαν και τα συμπεράσματα της ενδιάμεσης έκθεσης του Προέδρου της Επιτροπής Διαλόγου, καθώς και της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, για την πορεία της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης που έχει εξαγγείλει η Κυβέρνηση.

Το μόνο θέμα που ανέτρεψε αυτή την υποβάθμιση ήταν εκείνο των αλλαγών για το ολοήμερο σχολείο, που ανακοίνωσε η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας. Και σε αυτό το πεδίο, όμως, το βασικό επίδικο δεν αφορούσε την ουσία της παιδαγωγικής πληρότητας του μέτρου, αλλά κυρίως τα προβλήματα που ανέκυπταν για την ώρα προσέλευσης και παραλαβής των παιδιών. Ενώ η ένταξη του όλου θέματος στην πολιτική πόλωση της περιόδου συσκότισε την πραγματικότητα σε ένα πρωτοφανέρωτο επίπεδο, από την μια εξαγγελίας για επέκταση του ολοήμερου σε όλες τις σχολικές μονάδες της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και από την άλλη της καταγγελίας… για πλήρη κατάργηση του θεσμού, ταυτόχρονα μια σειρά αστοχίες της πρώτης εξαγγελίας για το ποιών κατηγοριών τα παιδιά θα εντάσσονται στο ολοήμερο σχολείο, περιέπλεξαν ακόμη περισσότερο το πρόβλημα. Παρά τις αναλυτικές εξηγήσεις και διορθώσεις του υπουργού, η μηδενιστική προπαγάνδα της αντιπολίτευσης κατόρθωσε σε ένα βαθμό να διατηρήσει τις ασάφειες στην κοινωνία. Ίσως η ύπαρξη ενός καλαίσθητου φυλλαδίου με τις αλήθειες και τα ψέματα για το θεσμό του ολοήμερου σχολείου, που θα μοιραστεί σε όλα τα σχολεία και τους συλλόγους γονέων και κηδεμόνων, είναι άμεσα αναγκαία.

Εν τω μεταξύ η εκπαιδευτική πραγματικότητα σε όλες τις βαθμίδες συνεχίζει σε μεγάλο βαθμό να προχωρά με βάση τους κανόνες των προηγούμενων κυβερνητικών επιλογών, παρά τους οραματικά ωραίους λόγους του σ. υπουργού.

Στα Πανεπιστήμια δεν έχουν επανέλθει οι αρμοδιότητες στα συλλογικά όργανα διοίκησης και παραμένουν στα αφυδατωμένα μεν αλλά παρόντα ‘Συμβούλια Ιδρύματος' οι περίφημες διεθνούς επιπέδου αξιολογήσεις και μάλιστα στην… Αγγλική καλά κρατούν. Η συμμετοχή φοιτητών και διοικητικών στα συλλογικά όργανα δεν έχει προχωρήσει, το Πανεπιστημιακό Άσυλο παραμένει εκτός ρύθμισης, όπως παραμένει ακόμη το απαράδεκτο καθεστώς των διδάκτρων στα περισσότερα μεταπτυχιακά.

Στη βασική εκπαίδευση, το ασφυκτικό αναλυτικό πρόγραμμα καλά κρατεί, όπως αλώβητο παραμένει και το αντιπαιδαγωγικό εξεταστικοκεντρικό και βαθμοθηρικό σύστημα προόδου των μαθητών. Το Γυμνάσιο παραμένει η αγνοημένη εκπαιδευτική βαθμίδα χωρίς προτάσεις για την ουσία της παρεχόμενης σε αυτό παιδείας από τις διάφορες επιτροπές διαλόγου. Οι πολλαπλοί τύποι Λυκείων επίσης καλά κρατούν, χωρίς ούτε καν αναφορά στην θέση του ΣΥΡΙΖΑ για έναν ενιαίο τύπο Λυκείου Θεωρίας και Πράξης. Η μόνη πρόταση σε επίπεδο Λυκείου που εμφανίζεται στην ενδιάμεση πρόταση του Προέδρου της Επιτροπής Διαλόγου, και μάλιστα πολλές φορές –προφανώς για να την εμπεδώσουμε – είναι η πρόταση για 4ετές Γυμνάσιο και 2ετές και ασαφές Λύκειο. Πρόταση που επανέρχεται από τα αζήτητα παλαιότερων σκέψεων του Ευάγγελου Βενιζέλου και, το κυριότερο, στην ουσία αντιστρατεύεται την υποχρεωτική 14χρονη Παιδεία και θα εντείνει, αν γίνει αποδεκτή, πολύ φοβάμαι, τη σχολική διαρροή.

Ευτυχώς, στα θέματα των αναπληρωτών, όπως και σε εκείνα ανώτερου του αριθμού παιδιών για τη λειτουργία νηπιαγωγείων, με νεότερες παρεμβάσεις οι παρερμηνείες που είχαν δημιουργηθεί τελικά φαίνεται να λύθηκαν.

Στο επίπεδο όμως της μεταλυκειακής και Τεχνικής Εκπαίδευσης το χάος παραμένει, όπως και το φαινόμενο της εντεινόμενης παραπαιδείας.

Ο μόνος χώρος όπου τα πράγματα φαίνεται να έχουν προχωρήσει προς μια θετική κατεύθυνση είναι αυτός της έρευνας, με την άρση μεγάλου μέρους του απαράδεκτου καθεστώτος που είχε νομοθετήσει η Κυβέρνηση Σαμαρά λίγο πριν την εκπνοή της, όχι όμως στην έκταση των επεξεργασιών που τότε - Δεκέμβριο του 2014 - είχε καταθέσει ο ΣΥΡΙΖΑ.

Αυτή η πραγματικότητα δεν μπορεί να συνεχιστεί. Κανένας δεν αμφιβάλλει για τις προθέσεις της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου ούτε παραβλέπει τα θετικά βήματα που έχουν γίνει, παρά τις τεράστιες δυσκολίες υπέρβασης γραφειοκρατικών αγκυλώσεων, μνημονιακών δεσμεύσεων, στενά επαγγελματικών επιδιώξεων, αλλά όλα αυτά μετά ενάμιση χρόνο διακυβέρνησης από την Αριστερά και επιτέλους ξεπεράσματος των σκοπέλων της πρώτης αξιολόγησης, είναι καιρός να αντιμετωπιστούν. Όχι προφανώς με διάσπαρτες διατάξεις σε διάφορα νομοσχέδια - αυτή την απαράδεκτη νομοθετικά πρακτική που δυστυχώς συνεχίζεται. Το ένα από τα δέκα νομοσχέδια που εξαγγέλθηκε ότι θα κατατεθούν μέσα στο καλοκαίρι θα αφορά την Παιδεία και οφείλει να εμπεριέχει, επιτέλους, το αριστερό μας αποτύπωμα, αν όχι σε όλες, τουλάχιστον στις βασικές γραμμές του. Αρκεί, βέβαια, να μην έχει και αυτό την τύχη των δύο προηγούμενων νομοθετικών επεξεργασιών που κατατέθηκαν και τελικά αποσύρθηκαν!

Προφανώς έχουμε πλήρη επίγνωση ότι με ένα νόμο, όσο καλός και προοδευτικός και αν είναι, οι νοοτροπίες δεν αλλάζουν. Αυτό απαιτεί χρόνο, αλλά και προσωπικά παραδείγματα, συγκρούσεις, μικρές και μεγαλύτερες ρήξεις, με κατεστημένες λογικές. Χρειάζονται συμμαχίες, πρωταρχικά με τους λειτουργούς της εκπαίδευσης και της έρευνας, τους μαθητές, τους σπουδαστές, τους φοιτητές, το γονεϊκό κίνημα, που αν δεν εγκολπωθούν τις νέες ιδέες καμιά μεταρρύθμιση δεν μπορεί να προχωρήσει. Προς την κατεύθυνση αυτή χρειάζονται ανοιχτές κεραίες και αδογμάτιστος διάλογος πέραν από τις… 220 παρεμβάσεις πολιτών, που αναφέρει η ‘Ενδιάμεση Έκθεση', μέσα στους χώρους της εκπαιδευτικής και ερευνητικής κοινότητας. Ταυτόχρονη προβολή των τόσων θετικών κι ευφάνταστων πρωτοβουλιών, οι οποίες ξεπηδούν στους εκπαιδευτικούς χώρους και μένουν ασυντόνιστες. Χρειάζεται η εμπέδωση της αντίληψης ενός ανοικτού σχολείου σε σύνδεση με την τοπική κοινωνία και τις ανάγκες της, μέσα στην οποία θα πάρει σάρκα και οστά η περίφημη, μα πάντα σχετική… ‘παιδαγωγική αυτονομία'.

Τούτο το ένθετο στην εντεκάχρονη πορεία του έχει επανειλημμένα προβάλει -και δεν θα πάψει να το κάνει, με την ίδια συνέπεια, το πείσμα και την κριτική διάθεση- το όραμα και τις επεξεργασίες μιας Ανοικτής, Ανεξίθρησκης, Δημοκρατικής, Δημόσιας Παιδείας και μιας ακηδεμόνευτης Έρευνας με κοινωνικό προσανατολισμό. Δεν έχουμε αυταπάτες ότι ένα μηνιαίο ένθετο μιας αριστερής εφημερίδας μπορεί να αλλάξει την ρότα των πραγμάτων, αν αυτή δεν δεθεί με ένα κοινωνικό κίνημα που θα μετατρέψει τις όποιες επεξεργασίες σε υλική δύναμη. Ως τότε πάντως, όπως γράφει κι ο Μανόλης Αναγνωστάκης:

«σαν πρόκες πρέπει να καρφώνονται οι λέξεις. Να μην τις παίρνει ο άνεμος».

Αυτό το όπλο μόνο διαθέτουμε και δεν θα το απεμπολήσουμε!

Άλκης Ρήγος

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL