Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
11.8°C16.2°C
1 BF 80%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αυξημένες νεφώσεις
12 °C
9.9°C14.1°C
1 BF 65%
ΠΑΤΡΑ
Ασθενείς βροχοπτώσεις
15 °C
11.0°C14.9°C
2 BF 78%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
16 °C
12.1°C17.5°C
2 BF 61%
ΛΑΡΙΣΑ
Σποραδικές νεφώσεις
9 °C
8.9°C11.9°C
0 BF 100%
Άρση των κατακερματισμών στην εκπαίδευση
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Άρση των κατακερματισμών στην εκπαίδευση

Βασίλης Συμεωνίδης

Μέχρι πριν μερικά χρόνια η εκπαιδευτική κοινότητα δυσανασχετούσε από την εικόνα σκισμένων σχολικών βιβλίων στο τέλος κάθε χρονιάς. Οι μαθητές αποφορτίζονταν εκδικούμενοι ένα εύκολο στόχο. Ένας αποστασιοποιημένος παρατηρητής μπορεί να δει ότι το φαινόμενο περιορίστηκε κατά πολύ, αλλά η εξήγηση δεν είναι αυτή που θα θέλαμε. Μάλλον οι μαθητές αποφεύγουν την ένταση και την καταπίεση του σχολικού συστήματος καταφεύγοντας στην αδιαφορία. Και όλα μοιάζουν καλύτερα.

Όμως, η αλήθεια είναι ότι το σχολείο απομακρύνεται όλο και περισσότερο από την πραγματικότητα της διδασκαλίας, της μάθησης, της γνώσης. Και όλο και περισσότερο πείθει μόνο ως διαδρομή προς την ανώτατη εκπαίδευση με μια λογική που διαποτίζει έως και τις τελευταίες τάξεις του δημοτικού! Αυτό βέβαια διασφαλίζει τη λειτουργία με σύστημα ISO· κανένας υποκειμενικός παράγοντας δεν μπορεί να επηρεάσει το τελικό προϊόν που ελέγχεται κεντρικά με εξεταστικούς μηχανισμούς. Αν συνεχίσουμε την ίδια πορεία, όλο και περισσότερο όλα θα φαίνονται σαν να δουλεύουν και οι νεολαίοι μας όλο και περισσότερο θα ξεφεύγουν αδιαφορώντας.

Θα επικεντρωθώ στη δευτεροβάθμια επισημαίνοντας απλά πράγματα από την οπτική των μαθητών και των κοινωνικών αναγκών. Το βασανιστικό εφτάωρο είναι για τους μαθητές αφόρητο. Το ωρολόγιο πρόγραμμα μπορεί να διαμορφωθεί σε τρεις δίωρους κύκλους για το γυμνάσιο και δύο τρίωρους για το λύκειο. Έτσι, θα μπορούν να εφαρμόζονται εναλλακτικά διδακτικές πρακτικές ανάλογα με τους στόχους των μαθημάτων, από την "κλασική" διάλεξη/παράδοση, τη διαλογική προσέγγιση, τις εργασίες στο σχολείο, την ερευνητική εργασία, την αξιοποίηση νέων τεχνολογιών κλπ. Τα Αναλυτικά Προγράμματα επιτέλους θα πρέπει να κινηθούν στοχοκεντρικά και, συνακόλουθα, τα διδακτικά εγχειρίδια μπορεί να είναι λίγων σελίδων με τη μορφή βιβλιοτετραδίων. Η παιδαγωγική ελευθερία του διδάσκοντα μπορεί να συμπληρώσει με την κατάλληλη "ύλη" για να καλύψει τις ανάγκες. Οι τεχνολογίες αντιμετωπίζονται αντιφατικά, άλλοτε παρουσιάζονται σαν καινοτομία και άλλοτε δαιμονοποιούνται με τη μορφή απαγορεύσεων. Θα πρέπει να δούμε επιτέλους πως μπορούμε να αξιοποιήσουμε τόσο των ψηφιακό εξοπλισμό που διαθέτουν οι μαθητές, όσο και τις ψυχαγωγικές πρακτικές που αναπτύσσουν στα ψηφιακά περιβάλλοντα και παράλληλα να διδάξουμε την χρήση που σέβεται τον άλλον. Με νέο πνεύμα θα πρέπει να αντιμετωπιστεί και ο σχολικός χώρος· η μονότονη αίθουσα διδασκαλίας με την πειθαρχική διάταξη είναι παρελθόν, αλλά κυριαρχεί (σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα με την ύπαρξη και βάθρων για την έδρα του διδάσκοντα, τρεις δεκαετίες μετά την κατάργησή τους!). Η κίνηση στο σχολικό χώρο, στα εργαστήρια, στη βιβλιοθήκη πρέπει να είναι καθημερινά μέρος του μαθήματος.

Προφανώς, δεν χρειάζεται καθετί να είναι ξεχωριστό διδακτικό αντικείμενο. Μπορεί να γίνει η αστρονομία στα πλαίσια των μαθηματικών, η θεατρολογία στα πλαίσια της λογοτεχνίας, τα καλλιτεχνικά στα πλαίσια της ιστορίας. Το ζήτημα είναι πως θα εξασφαλιστούν οι εργασιακοί όροι και η συνεργασία των ειδικοτήτων. Και προπαντός δεν χρειάζονται ημέρες και αφιερώματα, ούτε στον ρατσισμό, ούτε στην ποίηση, ούτε αθλητισμό, ούτε πουθενά. Όλα αυτά υπηρετούνται καθημερινά με τη λειτουργία του σχολείου και μπορούν να ενταχθούν, να συνδυαστούν με συγκεκριμένα μαθήματα, εκτός και αν ομολογούμε την αποτυχία! Με παρόμοιο τρόπο θα πρέπει να γίνονται και όλες οι εξωδιδακτικές δραστηριότητες, όπως οι εκδρομές, οι παρελάσεις, κλπ. Με προετοιμασία και απολογισμό για να επιτυγχάνεται ο εκπαιδευτικός ρόλος τους. Αν δεν έχουν, ή αν δεν μπορεί να έχουν εκπαιδευτικό όφελος, ας καταργηθούν. Έχουν καταλήξει τα σχολεία ο εύκολος στόχος για χίλια δυο πράγματα, από προβολές κινηματογραφικών ταινιών και θεατρικά της κακιάς ώρας μέχρι τελετές της τοπικής αυτοδιοίκησης ή άλλων.

Προσπάθησα να πω πολλά και ίσως μοιάζει να μην είπα τίποτα. Εν ολίγοις, αν θέλουμε ένα διαφορετικό σχολείο με τους μαθητές μέσα σ' αυτό, θα πρέπει να προχωρήσουμε σε τομές που θα κινούνται στην κατεύθυνση της άρσης τριών κατακερματισμών: κατακερματισμός του σχολικού χώρου, του σχολικού χρόνου, της γνώσης. Βέβαια, και στην κατεύθυνση ενός ενιαίου σχολείου θεωρίας και πράξης, το οποίο θα αποκτήσει δομή, τρόπους και περιεχόμενο ανάλογα με την απάντηση στο ερώτημα "τι πολίτες θέλουμε να προετοιμάζει το σχολείο". [

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL