Την ώρα που η υπουργός Νίκη Κεραμέως συρρικνώνει περαιτέρω τον ακαδημαϊκό χάρτη αποφασίζοντας αιφνιδιαστικά και χωρίς διαβούλευση να αναστείλει τη λειτουργία των 37 πανεπιστημιακών τμημάτων που θα λειτουργούσαν από το 2020 - 2021, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου ετοιμάζει σαρωτικές αλλαγές ως προς την εισαγωγή των υποψηφίων στα ΑΕΙ.
Οι εξαγγελίες που αφορούν την επαναφορά κατώτατης βάσης εισαγωγής στα πανεπιστήμια αλλά και τον καθορισμό του αριθμού των εισακτέων από τα ίδια τα ιδρύματα προκαλούν νέα αναστάτωση και ανησυχία σε μαθητές και γονείς, καθώς με την εφαρμογή των νέων ρυθμίσεων τουλάχιστον οι μισοί υποψήφιοι θα βρεθούν εκτός δημόσιας Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Την ίδια ώρα, υπό το πρόσχημα της «αριστείας», τα παιδιά θα επιδοθούν σε έναν άκρατο ανταγωνισμό για την απόκτηση μιας θέσης στα φοιτητικά έδρανα. Η πρόσβαση βέβαια των υποψηφίων στα ιδιωτικά πανεπιστήμια και τα κολέγια θα επιτυγχάνεται με την καταβολή υπέρογκων διδάκτρων και όχι με βάση τη βαθμολογία τους και την «επιβράβευση της προσπάθειάς» τους. Στο πλαίσιο της συρρίκνωσης, η ηγεσία του υπουργείου προτείνει μάλιστα τα πανεπιστήμια να μπορούν να καθορίζουν βάση υψηλότερης της κατώτατης. Δηλαδή ένα τμήμα να έχει βάση εισαγωγής 15 ή 18. Αποτέλεσμα; Περίπου 40.000 υποψήφιοι να μένουν κάθε χρόνο εκτός δημόσιας Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.
Σε δηλώσεις της η υπουργός Νίκη Κεραμέως ήταν κατηγορηματική: «Στις προθέσεις μας είναι τα πανεπιστήμια να ορίζουν τον αριθμό των εισακτέων και παράλληλα να ορίζουν τη βάση εισαγωγής. Θέλουμε το 10 να είναι η ελάχιστη βάση εισαγωγής και από εκεί και πέρα το κάθε ίδρυμα να μπορεί να ορίζει μια βάση εισαγωγής πάνω από την ελάχιστη. Όποια θέλει: 15, 16, 17, 13... Το θεωρούμε αδιανόητο ο Έλληνας φορολογούμενος να πληρώνει για ιδρύματα στα οποία κάποιος μπαίνει με βαθμό 3. Το λέμε ευθέως».
Αναφερόμενος στην αύξηση των εισακτέων χωρίς να εξασφαλίζονται οι ανάλογοι πόροι, ο υφυπουργός Παιδείας Βασίλης Διγάλακης ξεκαθάρισε πως η ηγεσία του υπουργείου θα λαμβάνει υπόψιν τον προσδιορισμό του αριθμού εισακτέων που θα δίνουν τα ιδρύματα: «Πρέπει να μπει ένα τέλος στη μικροπολιτική διαχείριση της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, όπου, χωρίς να εξασφαλίζονται οι ανάλογοι πόροι, υπήρχε συνεχής αύξηση του αριθμού εισακτέων. Τα ιδρύματα γνωρίζουν καλύτερα από τον καθένα ποιον αριθμό φοιτητών μπορούν να εκπαιδεύσουν και μέσω του στρατηγικού σχεδιασμού μπορούμε να εξασφαλίσουμε επαγγελματική προοπτική στους απόφοιτους των πανεπιστημίων».
Μαχαίρι σε εισακτέους και δαπάνες
Είναι γεγονός ότι πάγιο αίτημα των πανεπιστημίων είναι να μειωθεί δραστικά ο αριθμός των εισακτέων, ειδικά τα τελευταία χρόνια που τα ιδρύματα ήρθαν αντιμέτωπα με τη μείωση της κρατικής χρηματοδότησης και την έλλειψη προσωπικού. Καμία πολιτική ηγεσία δεν προχώρησε ωστόσο στην ικανοποίηση του αιτήματος αναλογιζόμενη το κοινωνικό κόστος που θα είχε μια τέτοια απόφαση σε χιλιάδες οικογένειες. Το πρόβλημα θα λυνόταν σε μεγάλο βαθμό με την αύξηση των κρατικών δαπανών για την Παιδεία, ώστε να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη φοίτηση όλων των υποψηφίων στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, ενώ ταυτόχρονα θα μπορούσαν να γίνουν τα πρώτα σημαντικά βήματα για την αναβάθμιση της παρεχόμενης εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Φαίνεται όμως ότι οι κρατικές δαπάνες για την Παιδεία όχι μόνο δεν θα αυξηθούν, αλλά θα είναι μειωμένες κατά 200 εκατ. το 2020 σε σχέση με φέτος, όπως προβλέπει το σχέδιο προϋπολογισμού της κυβέρνησης.
Παρ’ όλα αυτά, οι πρυτάνεις προσανατολίζονται στην εξεύρεση μιας «μέσης λύσης» ως προς τους εισακτέους ώστε να «μοιραστεί» το βάρος μιας τέτοιας απόφασης: τα πανεπιστήμια να συμμετέχουν στον καθορισμό του αριθμού των νεοεισερχόμενων φοιτητών, αλλά να συναποφασίζουν μαζί με το υπουργείο. Παράλληλα τονίζουν ότι είναι επιτακτική ανάγκη να αυξηθεί άμεσα η τακτική χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό με δεδομένο ότι οι κρατικές δαπάνες έχουν μειωθεί κατά 45% σε σχέση με το 2012, ενώ ο αριθμός των εισακτέων έχει αυξηθεί κατά 8.000.
Σε ό,τι αφορά την επαναφορά της βάσης του 10, οι πρυτάνεις εμφανίζονται επιφυλακτικοί και δεν έχουν πάρει ξεκάθαρη θέση, καθώς από τη μεριά ελλοχεύει ο κίνδυνος της αποψίλωσης των περιφερειακών τμημάτων και από την άλλη αναγνωρίζουν ότι η καθιέρωση περαιτέρω κριτηρίων για την εισαγωγή στα ΑΕΙ είναι σε άμεση συνάρτηση με το επίπεδο των σπουδών στο Λύκειο. Σε επιστολή της προς την υπουργό Παιδείας η σύνοδος των πρυτάνεων ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «η καθιέρωση περαιτέρω κριτηρίων ως ελάχιστες προϋποθέσεις για την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο αποτελεί μέρος μια ευρύτερης συζήτησης που σχετίζεται και με το επίπεδο σπουδών στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και πρέπει να αντιμετωπιστεί στο πλαίσιο αυτό».
Μέχρι στιγμής, πάντως, η κυβέρνηση δεν έχει αποφασίσει αν τα νέα μέτρα θα εφαρμοστούν από την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά, με αποτέλεσμα να επιτείνεται η αγωνία χιλιάδων οικογενειών, οι οποίες δεν γνωρίζουν τι μέλλει γενέσθαι με το μέλλον των παιδιών τους. Οι οριστικές αποφάσεις θα ληφθούν, σύμφωνα με το υπουργείο, έως το τέλος του 2019, οπότε αναμένεται να έρθει προς ψήφιση στη Βουλή το σχέδιο νόμου με τις σαρωτικές αλλαγές στη λειτουργία της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.
