Στον εκσυγχρονισμό των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας στην ψηφιακή εποχή, στη διασφάλιση δηλαδή ότι τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας εφαρμόζονται και στο Διαδίκτυο, προχώρησαν οι διαπραγματευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ευρώπης. Αναμένεται έτσι έως τον Μάιο να εγκριθεί νομοθετική παρέμβαση από το Συμβούλιο της Ευρώπης και την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Η παρέμβαση κρίθηκε αναγκαία, καθώς οι διαδικτυακές πλατφόρμες που έχουν εξελιχθεί σε τεχνολογικούς γίγαντες, όπως οι Google, Facebook, YouTube, αποκομίζουν τεράστια ποσά από διαφήμιση, φιλοξενώντας το προϊόν της εργασίας χιλιάδων δημοσιογράφων και δημιουργών, όπως οι συνθέτες μουσικής, στη δουλειά των οποίων στηρίζονται χωρίς να τους ανταμείβουν όπως πρέπει.
Το δικαίωμα των δημιουργών στο Ίντερνετ έγινε αντικείμενο έντονης αντιπαράθεσης το προηγούμενο διάστημα και με έντονο λόμπινγκ. Από τη μία πλευρά βρίσκονται οι εκδότες εφημερίδων που βλέπουν το προϊόν των επιχειρήσεών τους να αναπαράγεται μαζικά χωρίς αμοιβή, αλλά και οι συνθέτες μουσικής για τα έργα τους στο YouTube. Από την άλλη βρίσκονται οι ψηφιακοί γίγαντες, που υπερασπίζονται το «επιχειρησιακό μοντέλο» τους και είχαν την απροσδόκητη στήριξη ακτιβιστών για την «ελευθερία στο Διαδίκτυο».
Οι δύο κατηγορίες θα μπορούν πλέον να διασφαλίσουν δίκαιες συμβάσεις και κατά συνέπεια δίκαιες αμοιβές για την ψηφιακή εκμετάλλευση του υλικού τους.
* Οι εκδότες επωφελούνται από τη δημιουργία ενός «συγγενικού δικαιώματος», το οποίο θα επιτρέπει στα ΜΜΕ να πληρώνονται κατά τη διαδικτυακή αναπαραγωγή της παραγωγής τους από εφαρμογές συγκέντρωσης ειδήσεων, όπως η Google News, ή ιστοτόπους κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook.
* Οι συνθέτες και ερμηνευτές θα μπορούν να αμείβονται καλύτερα από τις πλατφόρμες διάδοσης του έργου τους, όπως το YouTube.
Το πρώτο βήμα για τη νομοθέτηση χαιρετίζουν τόσο οι Ευρωπαϊκές Ενώσεις Εκδοτών (ENPA κ.ά.), όσο και η Ευρωπαϊκή Συμμαχία Πρακτορείων Ειδήσεων (EANA). Εκπρόσωπος των εκδοτών καλεί τα όργανα της Ε.Ε. να προωθήσουν το συντομότερο τη νομοθεσία, έτσι ώστε «να επιτραπεί μια δίκαιη ανταλλαγή αξίας μεταξύ εκείνων που παράγουν και όσων διανέμουν για δικό τους εμπορικό όφελος και να συνεχιστεί ο κύκλος κερδοφόρα και δίκαια». Οι εκδότες εξηγούν: «Η ποιοτική δημοσιογραφία βρίσκεται στο επίκεντρο των δημοκρατιών μας και εάν θέλουμε ένα μέλλον για την επαγγελματική δημοσιογραφία στην Ε.Ε., πρέπει να αναλάβουμε δράση για να στηρίξουμε τον Τύπο και να αποκαταστήσουμε ένα μη ισορροπημένο οικοσύστημα".
Η Ένωση των Πρακτορείων Ειδήσεων σημειώνει ότι οι νέοι κανόνες για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επιτρέπουν τη δημιουργία ενός δικαιότερου περιβάλλοντος, στο οποίο ο καθένας θα πρέπει να έχει την ευκαιρία να αναπτύσσεται. Προσφέρουν επίσης κίνητρο για τα πρακτορεία ειδήσεων, που αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο ανταγωνισμό από τους τεχνολογικούς γίγαντες.
ΑΓΓΕΛΑ ΝΤΑΡΖΑΝΟΥ
