Στην τελική ευθεία για τη διατύπωση δέσμης μέτρων με στόχο την ενίσχυση του Τύπου βρίσκεται το υπουργείο Οικονομικών. Πρόκειται για μέτρα που θα προβλέπουν ενισχύσεις ύψους περί τα 10- 15 εκατ. ευρώ για τον εθνικό και τοπικό Τύπο, τα οποία, σε συνεργασία με το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, θα τεθούν σε διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους στο επόμενο διάστημα.
Στόχος των ενισχύσεων είναι η προστασία των έντυπων Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, που αποτελούν πυλώνα της πολυφωνίας, του πολιτισμού και της ποιότητας του δημόσιου διαλόγου. Πολύ περισσότερο όταν ο έντυπος Τύπος (εφημερίδες και περιοδικά) έχουν πληγεί βαθιά από την οικονομική κρίση, αλλά και από τη μετάβαση στην ψηφιακή τεχνολογία και στο Διαδίκτυο. Τα στοιχεία είναι δραματικά για τις επιχειρήσεις Τύπου, οι οποίες παρακολουθούν τις πωλήσεις τους να πέφτουν ραγδαία, συμπαρασύροντας και τις διαφημιστικές καταχωρήσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ το Πρακτορείο Διανομής στο τέλος του 2017 κατέγραφε συνολικό τζίρο 300 εκατ. ευρώ για το σύνολο των διακινούμενων εντύπων, εφημερίδων και περιοδικών, το αντίστοιχο μέγεθος για το 2018 εκτιμάται ότι θα πέσει κάτω από 200 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχη εκτίμηση για το 2019 ρίχνει ακόμη περισσότερο τον τζίρο, κάτω από τα 150 εκατ., για το σύνολο των εντύπων.
Ο κίνδυνος αφορά όλες τις εφημερίδες, ιδίως αυτές που δεν έχουν πίσω τους μεγάλο επιχειρηματικό ή εφοπλιστικό κεφάλαιο. Οι περισσότερες χρωστούν μεγάλα ποσά στα ταμεία, αλλά και δεδουλευμένα στους εργαζόμενους, που ξεπερνούν τους τέσσερις ή έξι μήνες. Στις αντικειμενικές δυσκολίες να προστεθεί η συγκυριακή αύξηση διεθνώς της τιμής του χαρτιού κατά 35% και η κατάργηση όλων των προηγούμενων μέτρων προστασίας του Τύπου από μνημονιακούς νόμους: η κατάργηση του αγγελιοσήμου το οποίο υποκαθιστούσε τις εργοδοτικές εισφορές (αύξηση του κόστους εργασίας κατά 23%) και η κατάργηση της υποχρέωσης δημοσίευσης των ισολογισμών, όλα χωρίς κανένα αντισταθμιστικό μέτρο.
Οι δυσκολίες των επιχειρήσεων Τύπου να βρουν ένα βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο που να συνδυάζει το χαρτί με την ηλεκτρονική έκδοση (και τις συνδρομές) είναι φαινόμενο που απαντάται σε όλη την Ευρώπη. Γι’ αυτό τον λόγο στην πλειονότητα των χωρών της Ευρώπης συστήματα άμεσων και έμμεσων κρατικών ενισχύσεων στον Τύπο βρίσκονται σε ισχύ εδώ και δεκαετίες. Τα συστήματα ενίσχυσης του Τύπου περιλαμβάνουν μειωμένο ΦΠΑ στις πωλήσεις, επιδότηση της μεταφοράς του Τύπου (αεροπορικώς ή μέσω ταχυδρομείου), ενίσχυση της διανομής, επιδότηση της καινοτομίας και του εκσυγχρονισμού, αλλά και ειδικές ενισχύσεις σε μικρές εφημερίδες γνώμης για την τόνωση του πλουραλισμού.
Το υπουργείο Οικονομικών σήμερα εξετάζει τα συστήματα ενισχύσεων στην Ευρώπη και μελετά πακέτο προτάσεων τόσο από το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής όσο και από τους εκδότες (ΕΙΗΕΑ) και τους δημοσιογράφους (ΕΣΗΕΑ). Σειρά συναντήσεων έχουν πραγματοποιηθεί τους προηγούμενους μήνες με στόχο μια δέσμη προτάσεων βάσει αντικειμενικών κριτηρίων, ουσιαστική και λειτουργική και συμβατή με την ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι τα μέτρα που εξετάζονται κινούνται γύρω από την ελάφρυνση του κόστους διακίνησης του Τύπου (το οποίο ανέρχεται στο 35% των εξόδων του Τύπου), στην ενίσχυση για αμοιβές των εργαζομένων και του κόστους των ασφαλιστικών εισφορών. Διερευνάται η δυνατότητα μηδενικού ΦΠΑ στις πωλήσεις, από 6% σήμερα, αλλά και μείωση του ΦΠΑ 24% που επιβάλλεται στα ένθετα περιοδικά.
Σειρά συναντήσεων αναμένεται να πραγματοποιηθεί την ερχόμενη εβδομάδα, ενώ ήδη εκδότες και σωματεία εργαζομένων στον Τύπο έχουν συστήσει Διαρκές Συντονιστικό Όργανο το οποίο σε συνεργασία με τα αρμόδια υπουργεία θα προωθήσει τη μελέτη και τη λήψη μέτρων.
