Ένα νέο δικαίωμα, το «δικαίωμα εκδοτών Τύπου» για την αναπαραγωγή του περιεχομένου των εφημερίδων, των περιοδικών και των διαδικτυακών εκδόσεων, διεκδικούν οι εκδότες στην Ευρώπη μέσω τριών ενώσεων, μεταξύ των οποίων η ENPA European Newspaper Publishers Association.
Ήδη η Κομισσιον έχει ανακοινώσει τη μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής Οδηγίας για τα πνευματικά δικαιώματα στην ενιαία ψηφιακή αγορά. Καθώς δεν έχει καταρτιστεί ακόμη σχέδιο γνωμοδότησης από τις αρμόδιες επιτροπές, η Ευρωπαϊκή Ένωση Εκδοτών Εφημερίδων επιχειρεί τη δική της παρέμβαση επικαλούμενη την εδραίωση της ελευθεροτυπίας, της ανεξαρτησίας και του πλουραλισμού του Τύπου.
Σε αυτό το πλαίσιο οι εκδότες ζητούν να θεσπιστεί ένα νέο δικαίωμα, το «δικαίωμα εκδοτών Τύπου», το οποίο θα τους προσφέρει το ίδιο συγγενικό δικαίωμα με αυτό που απολαμβάνουν ήδη οι παραγωγοί μουσικής, κινηματογράφου και τηλεόρασης, των οποίων ολοκληρωμένα έργα υπόκεινται σε πνευματική ιδιοκτησία, με την επιφύλαξη των υποκείμενων δικαιωμάτων των δημιουργών και ερμηνευτών, δίνοντάς τους το νομικό δικαίωμα να να αποφασίσουν σχετικά με το πώς και πού το περιεχόμενό τους θα είναι διαθέσιμο.
Με τον τρόπο αυτόν, υποστηρίζουν οι εκδότες, προστατεύεται επίσης το ποσό των εισφορών από τους δημοσιογράφους, φωτογράφους, σχεδιαστές, υπό την επένδυση και τη συντακτική ευθύνη του εκδότη. Συμπληρώνουν επίσης ότι οι παραγωγοί προγραμμάτων λογισμικού έχουν πλήρη αποκλειστικά δικαιώματα βάσει του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας της Ε.Ε.
Με την παρέμβασή τους στην Κομισιόν οι εκδότες ζητούν:
* Να τοποθετηθούν στο ίδιο επίπεδο με τους ιδιοκτήτες των δικαιωμάτων, όπως οι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς, οι παραγωγοί ταινιών, φωνογραφημάτων κ.λπ.
* Να έχουν έλεγχο για το πώς το περιεχόμενο επαναχρησιμοποιείται στο διαδίκτυο σε εμπορική βάση, να έχουν το δικαίωμα σε μερίδιο των εσόδων σε μια πιο ισορροπημένη σχέση με τις ψηφιακές πλατφόρμες, προς όφελος των ιδίων και των δημοσιογράφων τους.
* Να δοθούν κίνητρα και επιβραβεύσεις στους εκδότες για το περιεχόμενο και την επαγγελματική δημοσιογραφία, ώστε να προστατεύσουν τους τίτλους, τις πλατφόρμες και τους εργαζομένους τους.
* Να δίδεται ασφάλεια δικαίου σε ολόκληρη την αλυσίδα της έκδοσης, όπως επίσης και στους εμπορικούς χρήστες.
* Να εδραιωθεί μια σαφέστερη βάση, μέσω της οποίας θα μπορεί να αντιμετωπιστεί η πειρατεία.
Όπως σημειώνουν οι εκδότες, οι προτάσεις τους δεν αλλάζουν τη σχέση με τους αναγνώστες τους, οι οποίοι θα μπορούν να συνεχίσουν να μοιράζονται περιεχόμενο όπως σήμερα, για μη εμπορικούς σκοπούς, και να δημοσιεύουν links στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και άλλες πλατφόρμες.
Οι Ευρωπαίοι εκδότες υπογραμμίζουν ότι, για να παραμείνουν ανταγωνιστικοί και οικονομικά ανεξάρτητοι στην Ε.Ε. πρέπει να είναι σε θέση να ανταγωνιστούν αποτελεσματικά και με οικονομική απόδοση σε όλες τις πλατφόρμες, πράγμα το οποίο απαιτεί σαφή δικαιώματα που αναγνωρίζονται στην αγορά.
Για να είναι σε θέση να διατηρήσουν τον Τύπο ανεξάρτητο, ελεύθερο και πλουραλιστικό στο μέλλον, οι εκδότες πρέπει να εξασφαλίσουν έσοδα για να πληρώνουν τους δημοσιογράφους, τους φωτογράφους και τους ελεύθερους επαγγελματίες, για να χρηματοδοτούν την κατάρτιση και την ασφάλειά τους, ώστε να εκδίδουν ένα ευρύ φάσμα επαγγελματικά παραγόμενου περιεχομένου.
Αυτό περιλαμβάνει τα πάντα, από το καθημερινό ρεπορτάζ, την ανάλυση και τη γνώμη, τις αποστολές για την κάλυψη πολέμων και συγκρούσεων, ή για να καταστεί δυνατή η ερευνητική δημοσιογραφία, που χρειάζεται μήνες έρευνας, όπως π.χ. τα Panama Papers. Όλα αυτά αποτελούν μέρος του τον ακρογωνιαίου λίθου μιας δημοκρατικής κοινωνίας. Υπό τη συντακτική και νομική ευθύνη των εκδοτών οι πολίτες έχουν πρόσβαση σε έντυπες εκδόσεις, online ή μέσω κινητού.
Όπως διαπιστώνουν οι εκδότες, υπάρχει σήμερα νομικό κενό, το οποίο δεν επιτρέπει στους εκδότες να διαπραγματεύονται άδειες αναπαραγωγής περιεχομένου ή να κυνηγήσουν αποτελεσματικά την πειρατεία.
