Η προσφυγική και μεταναστευτική κρίση αποτελεί μια ανθρώπινη τραγωδία που ξεδιπλώνεται αμείλικτη όπως οι ζωές όσων ανθρώπων ξέφυγαν από τον θάνατο. Εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες πέρασαν από τη χώρα μας. Όμως, το δράμα της προσφυγιάς έχει και μια ακόμη πιο σκληρή πλευρά, που δεν είναι άλλη από τα ασυνόδευτα παιδιά, τα οποία φτάνουν μόνα τους στη χώρα μας ζώντας έναν εφιάλτη που κανείς δεν μπορεί να φανταστεί.
Κι όμως, ακόμη και οι εφιάλτες μπορούν να μετατραπούν σε χαρούμενα όνειρα, και όλοι μας μπορούμε να συμβάλουμε σε αυτό.
"Στα παιδιά μας φαίνεται σαν το πιο φυσιολογικό πράγμα το ότι φιλοξενούμε τον Αζάντ"
«Είμαστε μια οικογένεια με δύο αγοράκια, 4 και 6,5 ετών. Εδώ και πέντε περίπου μήνες συγκατοικούμε με τον Αζάντ, ένα αγόρι 12 ετών από το Αφγανιστάν. Στα παιδιά μας φαίνεται σαν το πιο φυσιολογικό πράγμα το ότι φιλοξενούμε τον Αζάντ. Ένας τεράστιος χάρτης στην κουζίνα τροφοδοτεί όνειρα και συζητήσεις για το πώς, πού και πότε θα γυρίσουμε όλο τον κόσμο και θα ξαναβρεθούμε. O Αζάντ ανήκει σε μια φυλή η όποια διώκεται στη χώρα του».
Η παραπάνω μαρτυρία ανήκει στη Μαριάννα. Μια μητέρα που αποφάσισε να λάβει μέρος στο πρόγραμμα φιλοξενίας των παιδιών αυτών που ξεκίνησε η ΜΕΤΑδραση, η οποία, συμπληρώνοντας το δίκτυο προστασίας που έχει δημιουργήσει για τα ασυνόδευτα παιδιά στην Ελλάδα από το 2011 (συνοδείες, επιτροπεία, μεταβατικές δομές φιλοξενίας), ξεκίνησε ένα πρωτοπόρο πρόγραμμα φιλοξενίας των ασυνόδευτων ανήλικων σε οικογενειακό περιβάλλον.
Θέτοντας στην πράξη πολύτιμη τεχνογνωσία από άλλες χώρες της Ε.Ε., στις οποίες ο θεσμός των ανάδοχων οικογενειών εφαρμόζεται με επιτυχία εδώ και δεκαετίες, ξεκίνησε τη δημιουργία ενός μητρώου οικογενειών που θα επιθυμούσαν να προσφέρουν σε ασυνόδευτα παιδιά τη θαλπωρή της οικογενειακής ζωής.
«Δεν ξέρω αν είμαστε το ιδανικό σπίτι για τον Αζάντ... Δεν νομίζω ότι υπάρχουν ιδανικά σπίτια, ο σκοπός δεν είναι να βρεθεί σε ιδανικά σπίτια και συνθήκες. Ο Αζάντ μπορεί να προσαρμοστεί παντού, αρκεί να του δώσει κανείς ευκαιρία και αποδοχή. Σε μια Ευρώπη που κλείνει τα σύνορά της, εμείς μεγαλώσαμε τα δικά μας, και κάπως έτσι αποκτήσαμε οικογένεια και στο Αφγανιστάν" συμπληρώνει η Μαριάννα.
Πάνω από 1.500 ασυνόδευτα παιδιά σε ακατάλληλες συνθήκες
Εκατοντάδες ασυνόδευτα παιδιά σαν τον Αζάντ βρίσκονται μόνα τους στην Ελλάδα, έχοντας χάσει ή έχοντας βίαια χωριστεί από τους γονείς τους. "Υπολογίζεται ότι πάνω από 1.500 από αυτά διαμένουν ακόμη σε ακατάλληλες συνθήκες. Όλα έχουν ανάγκη από φροντίδα και ασφάλεια" αναφέρει η ΜΕΤΑδραση.
Σύμφωνα με την οργάνωση, τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά καθώς εκατοντάδες οικογένειες εκδήλωσαν ενδιαφέρον. Μετά από τις απαραίτητες διαδικασίες, τον Φεβρουάριο του 2016, οι πρώτες οικογένειες καλωσόρισαν τα πρώτα ασυνόδευτα παιδιά στο σπίτι τους και στην καθημερινή ζωή τους.
Παρ' όλο που προτεραιότητα δίνεται σε οικογένειες που έχουν μια κοινή γλώσσα με το παιδί (αραβικά, φαρσί, νταρί, κιρμαντζί, σορανί - εναλλακτικά αγγλικά ή γαλλικά), υπήρξαν περιπτώσεις που η επικοινωνία επιτεύχθηκε με έναν θαυμαστό τρόπο μέσα από την ουσιαστική σχέση που δημιουργήθηκε.
Στην πιλοτική φάση της δράσης, 13 παιδιά φιλοξενήθηκαν σε οικογένειες, από τα οποία 5 έχουν ήδη επανενωθεί με συγγενείς τους σε χώρες της Ε.Ε.
Μετά τον πόλεμο, μια νέα ζωή
"Χαίρομαι που μπορώ να ξαναπηγαίνω σχολείο. Μου είχε λείψει να γράφω και να μαθαίνω νέα πράγματα" λέει η μικρή Ζάχρα από τη Συρία, η οποία στα 14 της χρόνια είδε όλη τη ζωή της να αλλάζει.
"Στην αρχή ντρεπόμουν που θα πήγαινα σε ένα καινούργιο περιβάλλον, αλλά η Διονυσία (η μητέρα που φιλοξενεί το κορίτσι) μου είπε να μην ανησυχώ. Τώρα έχω κάνει νέους φίλους. Η Διονυσία με πηγαίνει κάθε πρωί στο σχολείο και τα απογεύματα της λέω πώς πέρασα και με βοηθάει στα μαθήματά μου. Το βράδυ μαγειρεύουμε μαζί. Μ’ αρέσουν πολύ τα ελληνικά φαγητά που έχω δοκιμάσει και της έχω μάθει κι εγώ κάποιες συνταγές από τη χώρα μου. Η ανιψιά της, η Κάτια, με βοηθάει επίσης πολύ, μου γνώρισε τις φίλες της και κάνουμε παρέα».
Ανάγκη για οικογενειακή θαλπωρή και το "αίσθημα του ανήκειν"
Για την ανάγκη που έχουν τα παιδιά να νιώσουν τη θαλπωρή και τη ζεστασιά μιας οικογένειας μιλάει η Κική Κουρτίδη, κοινωνική λειτουργός, δίνοντας έμφαση στη σημασία του αισθήματος "του ανήκειν".
"Η ανακούφιση που αισθάνονται ζώντας σε μια οικογένεια είναι εμφανής από τις πρώτες ημέρες. Μέσα από τις επισκέψεις, διαπιστώνουμε ότι τα παιδιά ηρεμούν, αφού αρχικά αποκτούν τον δικό τους χώρο σε ένα ασφαλές περιβάλλον και μειώνονται τα επίπεδα στρες" αναφέρει η Κ. Κουρτίδη. "Χαρακτηριστικά, ένα κορίτσι 8 ετών, στην πρώτη συνάντηση που είχαμε, ήταν εμφανώς θλιμμένη και δεν κοιτούσε την οικογένεια στα μάτια. Τώρα, χαμογελά, αγκαλιάζει όλα τα μέλη της οικογένειας και χαίρεται να μοιράζεται μαζί τους την καθημερινότητα" προσθέτει.
Η φιλοξενία δεν είναι απλώς μια βοήθεια. Χτίζει σχέσεις και δεσμούς, προσφέρει μια οικογένεια, αυτό που τόσο λείπει από αυτά τα παιδιά. Ο H.G., ο οποίος κατάγεται από χώρα της Ασίας και μαζί με την Ελληνίδα σύζυγό του και τον γιο τους φιλοξένησαν μια μικρή συμπατριώτισσά του, λέει: «Σε μια από τις συζητήσεις που είχαμε ως οικογένεια με το κορίτσι που φιλοξενούσαμε, της είπα αυθόρμητα ότι από εμένα δεν πρόκειται να ακούσει ποτέ ωραία ψέματα, αλλά μόνο την αλήθεια, ακόμα κι αν αυτή δεν είναι ευχάριστη" αναφέρει.
"Της μίλησα μέσα από την καρδιά μου και της είπα ότι δεν μπορούμε να της εγγυηθούμε για το μέλλον της, αλλά ότι θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τη βοηθήσουμε και ότι θα προσπαθήσουμε μαζί, ο καθένας με τον τρόπο του. Εκείνη απάντησε: "Μιλάς σαν τον πατέρα μου". Μετέφερα τα λόγια αυτά στην οικογένειά μου στα ελληνικά. Συγκινηθήκαμε όλοι..." τονίζει.
Στήριξη της ΜΕΤΑδρασης στις οικογένειες που φιλοξενούν παιδιά
«Μια τέτοια απόφαση δεν είναι εύκολη για καμία οικογένεια, όταν όμως κάποιος κατανοεί το δράμα αυτών των παιδιών και το τι έχουν περάσει για να φτάσουν μέχρι τις πόρτες της Ευρώπης, τότε αυτή η απόφαση φαντάζει ξαφνικά πιο εύκολη" σχολιάζει ο Γιάννης, πατέρας ενός μωρού που μαζί με τη σύζυγό του φιλοξενούν ένα κορίτσι από το Αφγανιστάν.
Όπως υπογραμμίζει, τα μέλη της ΜΕΤΑδρασης είναι πάντα δίπλα στην οικογένεια, καθώς είναι πάντα διαθέσιμα για τα προβλήματα που προκύπτουν, με την παροχή επιτροπείας, κοινωνικών λειτουργών, ψυχολόγων και διερμηνέων.
Συνεχίζοντας κι επεκτείνοντας τη δράση, η ΜΕΤΑδραση καλεί οικογένειες στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη να δηλώσουν ενδιαφέρον συμμετοχής, συμπληρώνοντας τη φόρμα που υπάρχει στην ιστοσελίδα της οργάνωσης (http://bit.ly/philoxenia), στέλνοντας mail στο [email protected] ή τηλεφωνώντας στα 210 5201792, 6980 462271 (Δευτέρα έως Παρασκευή 10.00 - 18.00).
