Η απόλυση οροθετικού εργαζόμενου στην Benetton δεν αποτελεί τη μοναδική περίπτωση που άτομα με HIV στην Ελλάδα υφίστανται διακρίσεις στη δουλειά τους. Είναι όμως από τις ελάχιστες που έχουν γίνει γνωστές. Έτσι, ενώ αρκετοί είναι εκείνοι που ξέρουν ότι σε κάποιον συνέβη το ίδιο, τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει μόλις τρεις ακόμη υποθέσεις γνωστές, με τη μία πάντως να οδηγεί σε καταδικαστική απόφαση για την Ελλάδα από το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων το 2013.
Κοινά σημεία των εργατικών παραβιάσεων για το άτομο που υφίσταται τη διάκριση είναι το μπούλινγκ από διοικήσεις και συναδέλφους, η μετακίνησή του σε υποδεέστερη θέση, ο διασυρμός, η περιθωριοποίηση και εν τέλει μια ατιμωτική και προσχηματική απόλυση, καθώς καμία εταιρεία δεν δηλώνει ανοικτά τον πραγματικό λόγο που έκανε την απόλυση.
Έφτασε να... εφεύρει πόστο για να τον απομακρύνει
Στην πιο πρόσφατη περίπτωση της Benetton η ειδική μεταχείριση για τον εργαζόμενο ξεκίνησε όταν έγινε γνωστό το θέμα υγείας του. Όπως αναφέρει το Κέντρο Ζωής, το οποίο παρέχει νομική στήριξη στον απολυθέντα, σύμφωνα με τον εργαζόμενο η εταιρεία έφτιαξε νέα θέση για εκείνον (αποθηκάριος), ώστε να μην έρχεται σε επαφή με τρίτα άτομα και στη συνέχεια τον μετακίνησε εκ νέου και χωρίς να υπάρχει λόγος στο πλέον κεντρικό και επιβαρυμένο κατάστημά της, όπου μετετράπη σε «παιδί για όλες τις δουλειές» και τέλος τον απέλυσε τον Μάρτιο του 2017.
Ο εργαζόμενος προσέφυγε στο ΣΕΠΕ, καταγγέλλοντας την επιχείρηση για παράνομη απόλυση, βασιζόμενος στον νόμο 4443/2016 που απαγορεύει τη διακριτική μεταχείριση εργαζομένου λόγω χρόνιας πάθησης στην εργασία. Η εταιρεία από την πλευρά της αρνήθηκε ότι ήταν ενήμερη για την πάθηση του εργαζομένου και ισχυρίστηκε ότι τον απέλυσε γιατί δεν... δούλευε αρκετά καλά.
Σύμφωνα ωστόσο με πληροφορίες της "Αυγής", η στάση της εταιρείας προς τον εργαζόμενο, άλλαξε ακριβώς αφότου η ασθένειά του έγινε "θέμα" ύστερα από περιστατικό με συνάδελφό του, η οποία τρυπήθηκε κατά λάθος από αντικλεπτικό ρούχων και νόμιζε ότι είχε "κολλήσει", επειδή φοβήθηκε πως με το ίδιο αντικλεπτικό είχε τρυπηθεί και εκείνος.
Αντέδρασε η υπεύθυνη και απολύθηκε
Παρότι η εργαζόμενη εξετάστηκε από γιατρό και διαπιστώθηκε ότι δεν διατρέχει κανέναν κίνδυνο, τα.. νέα μαθεύτηκαν και στους υπόλοιπους εργαζόμενους, με αποτέλεσμα να προκληθεί ταραχή. Όταν η υπεύθυνη του καταστήματος ενημέρωσε σχετικά τη διοίκηση της εταιρείας, της εκφράστηκε η πρόθεση για απόλυση του εργαζόμενου. Η υπεύθυνη διαφώνησε κάνοντας λόγο για έναν εργαζόμενο που "είναι αστέρι στις πωλήσεις και δεν μπορεί ν' απολυθεί επειδή είναι οροθετικός". Λίγους μήνες αργότερα η εταιρεία προχώρησε στην απόλυση της υπεύθυνης.
Η υπόθεση εκδικάσθηκε στις 30 Οκτωβρίου στο Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών. Ο εργαζόμενος ήθελε να κινηθεί νομικά όχι μόνο για να δικαιωθεί ο ίδιος, αλλά και για να βοηθηθούν και άλλοι οροθετικοί. Όπως αναφέρει το Κέντρο Ζωής, ενδεχόμενη "δικαίωση του ενάγοντος θα παράξει ένα ισχυρό δεδικασμένο".
Η θέση της Benetton
Σε επικοινωνία που είχαμε με την εταιρεία, μας αναφέρθηκε ότι δεν προτίθεται μέχρι να εκδοθεί η απόφαση να προβεί σε σχόλιο. Ωστόσο, όπως μας επισημάνθηκε, επίσημη θέση της εταιρείας αποτελεί ότι ο πρώην εργαζόμενος στην Benetton απολύθηκε "για λόγους εντελώς άσχετους με αυτούς που ισχυρίζεται ο ίδιος".
Δέκα χρόνια υπηρεσίας διεγράφησαν
Αντίστοιχη εξέλιξη υπήρξε για άλλον εργαζόμενο το 2013, όταν έγινε γνωστό ότι είναι οροθετικός. Η ασθένειά του έγινε γνωστή όταν προσκόμισε τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για να πάρει αναρρωτική άδεια. Στη συνέχεια η εταιρεία τον απέλυσε, παρότι μετρούσε 10 χρόνια δουλειάς. "Δεν υπήρξε καμία αιτιολόγηση που να συνδέει την απόφαση απόλυσης με αδυναμία ή ανικανότητα να εκτελέσει τα καθήκοντά του" ανέφερε ο Σύλλογος Οροθετικών Θετική Φωνή, που ανέλαβε τη νομική του υποστήριξη.
Σημειώνεται ότι από τη φύση της δουλειάς του δεν προέκυπτε καμία απολύτως πιθανότητα μετάδοσης του ιού. "Γίνεται επομένως σαφές", αναφέρει η Θετική Φωνή, "πως η καταγγελία της σύμβασής του, στο μέτρο που βασίστηκε αποκλειστικά στον φόβο για ενδεχόμενη μετάδοση του ιού ή για αδυναμία εκτέλεσης των καθηκόντων του λόγω της οροθετικότητας". Η υπόθεση οδηγήθηκε στα δικαστήρια, με τον εργαζόμενο να καταθέτει αγωγή στο Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών. Παρότι η αγωγή κατατέθηκε το 2015, ακόμη δεν έχει οριστεί δικάσιμος, όπως μας είπε ο σύλλογος.
Ο αποκλεισμός στον στρατό
Σε αναμονή βρίσκεται και η υπόθεση για επαγγελματία οπλίτη στο ναυτικό που πριν από 13 χρόνια απολύθηκε για τον ίδιο λόγο, υπόθεση που είχε αναδείξει η Βάνια Τέρνερ για το Vice. Ο οπλίτης είχε συμπληρώσει δυόμισι χρόνια υπηρεσίας και έκανε τη δουλειά που αγαπούσε. Μέχρι που το Πάσχα του 2005 αρρώστησε βαριά με γρίπη και ο πυρετός του δεν έπεφτε με τίποτα. Στη συνέχεια του έκαναν βιοψία και του ανακοίνωσαν ότι είναι θετικός στον ιό του HIV. Ο γιατρός του είπε: “Την Τρίτη του Πάσχα θα παρουσιαστείς ενώπιον της Ανώτατης Υγειονομικής Επιτροπής. Λογικά απόλυση”.
Η απόλυση έγινε με βάση την παρ. 76 του Προεδρικού Διατάγματος 133. Στη συνέχεια παρέλαβε ένα χαρτί όπου αναγραφόταν ο αριθμός Ι4 και επέστρεψε στο σπίτι του. Από τότε ακολούθησαν συνεχόμενες δίκες, κερδισμένες και χαμένες, για τον πρώην οπλίτη. Όπως είπε στην "Α" ο δικηγόρος του Βαγγέλης Μάλλιος, η υπόθεση συνεχίζει να βρίσκεται στα δικαστήρια.
Η καταδίκη της Ελλάδας
Το δίκιο της εκτός Ελλάδας υποχρεώθηκε να αναζητήσει εργαζόμενη με HIV, που προσέφυγε στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όταν είχε εξαντλήσει κάθε άλλο ένδικο μέσο στη χώρα. Είχε προηγηθεί τον Μάρτιο του 2009 η απόφαση από το πλέον ανώτατο όργανο, τον Άρειο Πάγο, που δικαίωνε την εργοδοσία για την καταγγελία της σύμβασής της με το σκεπτικό ότι «δεν είναι παράνομη, εφόσον δικαιολογείται από το συμφέρον του εργοδότη και την αποκατάσταση της αρμονικής συνεργασίας μεταξύ των εργαζομένων και την ομαλή λειτουργία της εταιρείας».
Η γυναίκα εργαζόταν, από το 2001, σε μία επιχείρηση κατασκευής κοσμημάτων στην Αθήνα με συνολικά 70 εργαζόμενους. Το 2005 μίλησε σε τρεις από τους συναδέλφους της για την κατάστασή της και στη συνέχεια 33 από τους συναδέλφους της έστειλαν επιστολή στον ιδιοκτήτη - επιχειρηματία ζητώντας την απόλυσή της για να προστατευθεί η υγεία τους. Ο εργοδότης είχε καταθέσει ότι κάλεσε ειδικούς για να τους εξηγήσουν ότι δεν κινδύνευαν από μετάδοση της ασθένειας, ωστόσο οι συνάδελφοί της επέμεναν στην άποψή τους και τελικά απολύθηκε.
Τέσσερα χρόνια αργότερα, το 2013, το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκρινε ότι η εν λόγω πράξη ήταν αντίθετη προς τη Σύμβαση Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και καταδίκασε την Ελλάδα, τόσο για παράβαση των διατάξεων που απαγορεύουν τις διακρίσεις, όσο και για παραβίαση του δικαιώματος προστασίας της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής. Στην εργαζόμενη επικυρώθηκε υπέρ της αποζημίωση 14.340 ευρώ από το κράτος, ωστόσο δεν επαναπροσλήφθηκε. Τότε όμως δεν είχε ψηφιστεί και νόμος 4443, οπότε διεκδικούσε να παρθεί πίσω η απόλυσή της γιατί ήταν καταχρηστική. Σήμερα μία απόλυση, επειδή κάποιος ζει με HIV, είναι παράνομη.
