Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
21.1°C25.3°C
3 BF 46%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
23 °C
20.2°C24.2°C
2 BF 48%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
19 °C
18.8°C21.0°C
3 BF 64%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
22 °C
19.3°C21.8°C
2 BF 68%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
25 °C
24.5°C24.5°C
3 BF 40%
Πιο σύντομες και διαφανείς οι διαδικασίες, πιο ασφαλή τα παιδιά
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Πιο σύντομες και διαφανείς οι διαδικασίες, πιο ασφαλή τα παιδιά

"Σκέφτομαι ότι αν κάποια χρόνια πριν είχα όλη αυτή τη γνώση που έχω σήμερα, θα είχα κι εγώ επιχειρήσει τον θεσμό της αναδοχής» μας λέει η αναπληρώτρια υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Θεανώ Φωτίου. Η ίδια μητέρα, αλλά και γιαγιά εδώ και λίγα χρόνια, ξέρει καλά την αξία να μεγαλώνεις ένα παιδί, πόσο μάλλον όταν αυτό το παιδί έχει την ανάγκη σου γιατί δεν έχει τους γονείς του. Λίγο πριν το νέο νομοσχέδιο τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, κατά πάσα πιθανότητα τη Δευτέρα, η αναπληρώτρια υπουργός παρουσιάζει στην "Αυγή" βασικές του πτυχές, όπως και τη σημασία να "πιάσει τόπο".

"Δεν θα καταλήγει σ' όποιον να 'ναι το παιδί"

«Το δουλέψαμε για ενάμιση χρόνο και το επεξεργαζόμασταν με ειδήμονες και σε συνεργασία με το υπουργείο Δικαιοσύνης. Πολλοί είναι οι φορείς που έχουν συμβάλει και δηλώνουμε ανοιχτοί να ακούσουμε και την κριτική τους σε οτιδήποτε νομίζουν ότι δημιουργεί πρόβλημα» αναφέρει αρχικά η Θ. Φωτίου.

Το νομοσχέδιο έρχεται να αντιμετωπίσει ένα θέμα ευαίσθητο. Είναι χαρακτηριστικό ότι σήμερα το κράτος δεν ξέρει πόσα παιδιά βρίσκονται σε ιδρύματα, όπως και πού καταλήγουν αυτά τα παιδιά. Το νομοσχέδιο θα επιχειρήσει να αντιμετωπίσει ζητήματα και φαινόμενα χρόνων που φτάνουν μέχρι «την εμπορία βρεφών αλλά και οικονομικών συναλλαγών για συγκεκριμένες αναδοχές μεταξύ γονέων και υποψηφίων».

Μέσα από την εφαρμογή των νέων διατάξεων θα επιδιωχθούν «διαφάνεια, επιτάχυνση των διαδικασιών και διασφάλιση ότι οι θεσμοί που θα δημιουργηθούν θα λειτουργούν». Πλέον δεν θα μπορεί να δώσει ο γονιός όπου θέλει ένα παιδί, δεν θα μπορεί να πάρει οποιοσδήποτε το θελήσει ένα... παιδί και ταυτόχρονα θα μειωθεί ο χρόνος παραμονής των παιδιών στα ιδρύματα, ο οποίος έχει αποδειχτεί επιστημονικά, σε διεθνές και εγχώριο επίπεδο, ότι, ακόμη κι αν αντιστοιχεί σε λίγες μέρες είναι ιδιαιτέρως επιζήμιος.

Δημιουργία μητρώων, μείωση γραφειοκρατίας

Με το νομοσχέδιο θα γίνεται εγγραφή τόσο των παιδιών όσο και των υποψήφιων αναδόχων και θετών γονέων σε Εθνικά Μητρώα και θα υπάρχει επιπλέον επίβλεψη από έναν νεοσύστατο φορέα, το Εθνικό Συμβούλιο Αναδοχής και Υιοθεσίας, που «θα βρίσκεται μέσα στο υπουργείο με πρόσωπα έξω από το υπουργείο». Ενδεικτικά, το Εθνικό Συμβούλιο Αναδοχής και Υιοθεσίας θα συγκροτείται από εισαγγελέα ανηλίκων, πρόταση της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου, μέχρι εκπρόσωπο της ΗΔΙΚΑ (Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης), καθώς τα μητρώα θα είναι ηλεκτρονικά και θα υπάρχει, όπως και σε άλλες δομές της κυβέρνησης (ΚΕΑ), ένα ενιαίο γεωπληροφοριακό σύστημα που θα συμβάλλει ώστε να προχωρούν σύντομα και αξιόπιστα οι διαδικασίες. Πιο ειδικά, ο νέος φορέας θα γνωμοδοτεί για τις σχεδιαζόμενες πολιτικές, θα υποβάλλει προτάσεις, θα παρακολουθεί την εφαρμογή της νομοθεσίας, τη συμμόρφωσή της με το Διεθνές Δίκαιο και θα εκδίδει εκθέσεις με στατιστικά στοιχεία που θα αποτυπώνουν την πορεία των πραγμάτων.

Η γραφειοκρατία παίζει πολύ σημαντικό ρόλο ώστε σήμερα να υπάρχει εμπορία βρεφών, καθώς ανάδοχοι και θετοί γονείς επιχειρούν, λόγω των πολυετών καθυστερήσεων, να αποκτήσουν παιδί διά της πλαγίας οδού, πληρώνοντας. Την ίδια ώρα, οι χρονοβόρες διαδικασίες αποθαρρύνουν άλλους να μπουν στη διαδικασία με νόμιμο τρόπο.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ειδικά την πενταετία 2010-2015 έχει μειωθεί, σχεδόν υποδιπλασιαστεί, ο αριθμός των αναδοχών και των τεκνοθεσιών. «Με το καινούργιο νομοσχέδιο αντιμετωπίζονται η μεγάλη καθυστέρηση και πολυετής διαδικασία που συχνά απαιτούνται τόσο για τις αναδοχές όσο και για τις υιοθεσίες, γεγονός που πολλές φορές αποθαρρύνει τα άτομα που το επιθυμούν». Η χρόνια έλλειψη κοινωνικών λειτουργών από δήμους και περιφέρειες, αρμόδιων για βασικό μέρος των διαδικασιών, θα μπορούσε να λειτουργήσει ανασταλτικά, ωστόσο με τον νόμο που ψηφίστηκε πρόσφατα (4357/2016), τονίζει η Θ. Φωτίου, το πρόβλημα λύνεται. Ο Σύνδεσμος Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδας έγινε Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου και έτσι θα μπορεί να λειτουργεί ως μια αξιόπιστη και θεσμοθετημένη «δεξαμενή» ειδικευμένου προσωπικού, είτε μόνιμου είτε προσωρινού, σε όλες τις περιφέρειες της χώρας.

Σε ό,τι αφορά τα παιδιά που βρίσκονται στα ιδρύματα, το κράτος θα αποκτήσει την εικόνα που μέχρι σήμερα δεν έχει. «Μαζί με το Εθνικό Μητρώο ανηλίκων, εισάγουμε και τα ειδικά μητρώα, στα οποία καταγράφονται υποχρεωτικά όλα τα παιδιά που διαβιούν σε μονάδες παιδικής προστασίας, πόσο καιρό βρίσκονται εκεί, η κατάστασή τους κ.ά». Παράλληλα με τη δημιουργία φακέλου για το κάθε παιδί, θα μπορεί αυτό εύκολα «να βρει τις ρίζες του και να βρει τη φυσική του οικογένεια».

Το κόστος για τα παιδιά

Παραμένοντας στα ιδρύματα για χρόνια τα παιδιά, χωρίς να ξέρει το κράτος ποια είναι και για πόσο καιρό και πού καταλήγουν, προκαλείται πρώτα απ’ όλα μεγάλη ζημιά στα ίδια τα παιδιά. «Πια όλοι, η διεθνής κοινότητα, και η επιστημονική κοινότητα τόσο εκτός όσο και εντός Ελλάδας, έχουν ξεκαθαρίσει ότι προκαλείται ένα ευρύ φάσμα προβλημάτων στο εκάστοτε παιδί, ακόμη κι αν αυτό παραμείνει λίγες μέρες μέσα σε ένα ίδρυμα. Το φάσμα αυτό περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, καθυστέρηση στον γνωστικό τομέα, εκδήλωση εκτεταμένων συναισθηματικών ταραχών, βλάβες στην ψυχική και συναισθηματική υγεία και υστέρηση στην ψυχοσυναισθηματική του ανάπτυξη. Οι λεγόμενοι κίνδυνοι της ιδρυματοποίησης».

"Δεν θα αποστερείται τους φυσικούς γονείς"

Ακόμη όμως και με τη νομοθετική βελτίωση, ένα στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί είναι εκείνο της εξοικείωσης του κόσμου στην Ελλάδα με τον θεσμό της αναδοχής, «που δεν είναι υιοθεσία». «Η αναδοχή αφορά και οικογένειες που έχουν παιδιά ή ανθρώπους λίγο μεγαλύτερους, που τα παιδιά τους σπουδάζουν. Στην αναδοχή το παιδί δεν αποστερείται τους φυσικούς τους γονείς, ίσα - ίσα που επιδιώκεται πάντα και η συνεργασία με τους φυσικούς γονείς. Αυτό είναι τεράστιο όφελος για την ψυχική υγεία του παιδιού. Είναι σε ένα προστατευμένο περιβάλλον και δεν αποκόπτεται από τις ρίζες του. Συγχρόνως, η εμπειρία μου από όλες τις ανάδοχες μητέρες που συνάντησα είναι ότι αποκτούν έναν μεγάλο πλούτο, είτε έχουν παιδί, είτε έχουν ένα, είτε περισσότερα. Τις έχω δει πολύ ευτυχισμένες να έχουν δίπλα στα φυσικά τους παιδιά τα ανάδοχα για ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής τους. Αν το καταλάβει αυτό ο ελληνικός λαός, θα μπορεί να πάρει μια πολύτιμη ψυχική απολαβή».

Όσο μιλάμε, η Θεανώ Φωτίου επιλέγει να χρησιμοποιεί για το νομοσχέδιο τις λέξεις «θα επιχειρήσει να αντιμετωπίσει». Τη ρωτήσαμε τι είναι αυτό που την «ανησυχεί» για την αποτελεσματικότητα του νόμου και μας απάντησε ότι, έτσι κι αλλιώς, ένα νομοσχέδιο κρίνεται στην πράξη. Στην προκειμένη, όμως, έχουμε μια ξεχωριστή κατάσταση, καθώς μιλάμε για «έναν πολύ ευαίσθητο τομέα, όπου έχει να κάνει πολύ από τη μία με τις ανάγκες των ανθρώπων, από την άλλη με ισχυρές επιθυμίες και επίσης με τα δικαιώματα των παιδιών. Αυτό το τριμερές δεν προσφέρει έναν σαφή δρόμο. Η συμπλοκή όλων αυτών των παραγόντων δημιουργεί μεγάλα εμπόδια στην εφαρμογή των νόμων γενικότερα».

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL