Αρκούν 45 λεπτά, όσο διαρκεί μια σχολική ώρα, ώστε να περάσουμε με αξιοπρέπεια 40 χρόνια της ζωής μας, όσο εκτιμάται ότι δουλεύει στη ζωή του κατά μέσο όρο ένας άνθρωπος; Προφανώς και όχι είναι η απάντηση. Χθες όμως στο 1ο ΕΠΑΛ Αθήνας στο Μεταξουργείο, αυτή η διδακτική ώρα των 45 λεπτών, που αφιερώθηκε από το υπουργείο Εργασίας στην ενημέρωση των μαθητών για την αδήλωτη εργασία, τις συνέπειές της και πώς μπορούν να την αντιμετωπίσουν, ήταν αρκετή ώστε να αποτυπωθεί πώς μπορούν να λειτουργούν τα πράγματα στα σχολεία μας στο μέλλον. Έτσι, τα παιδιά, μπαίνοντας στην αγορά εργασίας, δεν θα είναι σαν να πέφτουν από τον ουρανό, ούτε από την άλλη θα πανικοβάλλονται, καθώς θα ξέρουν πώς να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της καμπάνιας που ξεκίνησε για την ευαισθητοποίηση ενάντια στην αδήλωτη εργασία και χωρίστηκε σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος παραχωρήθηκε συνέντευξη Τύπου από τους αρμόδιους, με προσκεκλημένο τον Frédéric Lapeyre, επικεφαλής του Τμήματος Ανεπίσημης Οικονομίας της ΔΟΕ (Διεθνής Οργάνωση Εργασίας, γνωστή ευρύτερα ως ILO). Στο δεύτερο μέρος της εκδήλωσης, υπήρξε συζήτηση με περίπου 60-70 μαθητές της Γ' Λυκείου και αποφοίτους οι οποίοι παρακολουθούν μάθημα ειδικότητας. Όταν ρωτήθηκαν οι μαθητές πόσοι δουλεύουν, πολλοί από αυτούς 17άρηδες, σήκωσαν το χέρι 7-8 από αυτούς. Όχι μεγάλο ποσοστό, αλλά όχι και αμελητέο, ειδικά γι’ αυτή την ηλικία.
"Γιατί να δηλωθούμε;"
“Δηλαδή εγώ θα δουλεύω 40 χρόνια σαν μαλάκας για να πληρώνω το κράτος; Κι αν πεθάνω πιο πριν, τι; Θα έχω δουλέψει στο τζάμπα;” αναρωτήθηκε ένας νεαρός μαθητής και εργαζόμενος, σε μια συζήτηση χωρίς καθωσπρεπισμούς. “Αν το κράτος δεν δίνει πρώτα το παράδειγμα, εμείς γιατί να είμαστε σωστοί;” ρώτησε άλλος. “Γιατί να δηλωθούμε, αφού βγάζουμε περισσότερα χρήματα έτσι” ήταν ακόμη ένα ερώτημα που προστέθηκε.
“Κι άμα σου συμβεί κάποιο εργατικό ατύχημα, όπως συνέβη σε εμάς; Ένα παιδί δούλευε ντελίβερι και αφού τραυματίστηκε, δεν είχε ασφάλιση να πληρώσει τα νοσοκομειακά του έξοδα” αντέτεινε μια μαθήτρια, η οποία είχε ακούσει για την απεργία που είχαν πραγματοποιήσει οι εργαζόμενοι στον κλάδο. “Είχαν καταφέρει να μπουν στα βαρέα και ανθυγιεινά” συμπλήρωσε.
"Να βλέπετε τη ζωή σας ολόκληρη"
Η μία άποψη έφερνε την άλλη με τη βοήθεια της υπαλλήλου του υπουργείου που είχε αναλάβει την ενημέρωση. Παράλληλα απαντούσε: “Το να είσαι 'αόρατος' εργαζόμενος δεν σημαίνει μόνο ότι στερείσαι τις παροχές Υγείας, αλλά και ευρύτερα τις κοινωνικές παροχές που δικαιούσαι”, “Μπορεί να σκέφτεσαι ότι τα ‘δίνεις’ στο κράτος, όμως πώς θα πάρεις σύνταξη;”, “Σήμερα είσαι νέος, μπορεί να μην έχεις οικογένεια, αύριο όμως μπορεί να μην είσαι μόνος. Αν δεν είσαι ασφαλισμένος, πώς σε μια ατυχή περίπτωση υγείας θα μπορέσεις να υποστηρίξεις τα παιδιά σου;”.
"Να βλέπετε τη ζωή σας ολόκληρη, όχι μόνο στο τώρα" ανέφερε ένας καθηγητής. "Εγώ μικρός δούλευα χωρίς ασφάλιση. Τα έξι χρόνια χωρίς ασφάλιση σήμερα όμως μου λείπουν” πρόσθεσε. Στους μαθητές μοιράστηκαν επίσης ενημερωτικά booklets με τίτλο “Η αδήλωτη εργασία έχει αρνητικές συνέπειες για ΟΛΟΥΣ”.
"Ρίξαμε την αδήλωτη στο 13,3%"
Νωρίτερα στη συζήτηση, ο ειδικός γραμματέας του ΣΕΠΕ Νάσος Ηλιόπουλος είχε σημειώσει ότι «τα τελευταία δύο χρόνια έχουμε καταφέρει να ρίξουμε την αδήλωτη εργασία στους κλάδους υψηλής παραβατικότητας από 19,2% στο 13,3%». Για το πρόγραμμα στα σχολεία τόνισε ότι είναι ένα κομμάτι ενός μεγαλύτερου προγράμματος για την αντιμετώπιση του φαινομένου, το οποίο συνδυάζει τους ελέγχους με τις εκστρατείες ενημέρωσης. Όπως ανέφερε, στόχος είναι ο σχηματισμός μιας κοινωνικής συμμαχίας ενάντια στην αδήλωτη εργασία και προέτρεψε ξανά τους εργαζόμενους να καταγγείλουν στον αριθμό 15512 τα περιστατικά εργοδοτικής αυθαιρεσίας.
"Ελπίζουμε σε ένα εργασιακό μέλλον, όπου η αδήλωτη εργασία θα αποτελεί παρελθόν και θα στηρίξουμε κάθε προσπάθεια που στοχεύει σε αυτήν την κατεύθυνση” τόνισε από την πλευρά του ο Θανάσης Λερούνης που εκπροσωπούσε το υπουργείο Παιδείας. Ο Μιχάλης Κουρουτός από τη ΓΣΕΕ, αφού πρώτα αναγνώρισε το έργο του ΣΕΠΕ, ανέφερε ότι είναι αναγκαία “η διασύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας, ιδίως για τους μαθητές των ΕΠΑΛ που εργάζονται, καθώς είναι ανάγκη να ξέρουν πώς θα προστατέψουν τα δικαιώματά τους». Επίσης, στάθηκε στο μοντέλο της Σουηδίας όπου υπάρχει ενεργός ρόλος των συνδικάτων στην εκπαίδευση.
"Αρχιτέκτονες, οι νέοι"
Ο Federic Lapeyre από τον ILO σημείωσε ότι οι αρχιτέκτονες της αλλαγής στην Ελλάδα είναι οι νέοι της. Διότι όπως τόνισε, αφενός “κανένα δικαίωμα δεν χορηγείται για πάντα”, αφετέρου “οι νέοι είναι το μέλλον της εργασίας”. “Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο αυτή η καμπάνια είναι τόσο σημαντική” κατέληξε και στη συνέχεια παρέμεινε σε όλη τη συζήτηση με τους μαθητές σε ρόλο ακροατή.
