Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
18.2°C22.0°C
1 BF 47%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
18 °C
14.7°C21.2°C
2 BF 57%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
16.0°C19.4°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
18.8°C21.5°C
1 BF 61%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
14.9°C18.4°C
2 BF 63%
Ενεργειακές Κοινότητες / Παίρνουμε την ενέργεια στα χέρια μας...
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ενεργειακές Κοινότητες / Παίρνουμε την ενέργεια στα χέρια μας...

Στον εκδημοκρατισμό του ενεργειακού σχεδιασμού αλλά και της αναγκαίας μετάβασης σε καθαρές μορφές ενέργειας, μετατρέποντας τους πολίτες και τους φορείς των τοπικών κοινωνιών σε ενεργούς συμμετέχοντες στην παραγωγή ενέργειας, μέσω συνεργασιών και συμπράξεων, με πολλαπλά, απευθείας, οφέλη, προσβλέπει η εισαγωγή του θεσμού των ενεργειακών κοινοτήτων ή συνεταιρισμών.

Τέλη Σεπτεμβρίου το θεσμικό πλαίσιο

Η κατάρτιση του σχετικού θεσμικού πλαισίου από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει ολοκληρωθεί -αφού προηγήθηκε διαβούλευση- τις επόμενες ημέρες τίθεται προς ψήφιση στη Βουλή, ώστε να τεθεί σε ισχύ στα τέλη Σεπτεμβρίου. Χθες σε ειδική εκδήλωση, που διοργάνωσε το ΥΠΕΝ στο πλαίσιο της 82ης ΔΕΘ, έγινε ενημέρωση και παρουσίαση του σχεδίου νόμου.

Υπενθυμίζεται ότι με το πλαίσιο τίθενται οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη δημιουργία ενεργειακών κοινοτήτων, κατά βάση μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, με διαφάνεια και ισονομία, ενώ προβλέπονται σημαντικά οικονομικά και άλλα κίνητρα κ.λπ. Η διακυβέρνηση και ο εκδημοκρατισμός στο πλαίσιο της ενεργειακής μετάβασης, η ανάδειξη και ενίσχυση της τοπικότητας, καθώς και η ενίσχυση συνεργιών - συμπράξεων αποτελούν τις κεντρικές πολιτικές αρχές στον σχεδιασμό του υπουργείου για τις ενεργειακές κοινότητες.

Οι καταναλωτές αποκτούν διπλή υπόσταση, καθώς πλέον μπορούν να αναλάβουν και ρόλο παραγωγού, κυρίως στο πεδίο της υλοποίησης έργων ΑΠΕ -δυνατότητα που σήμερα αφορά μεγάλες επιχειρήσεις- υπέρ όχι μόνο της εξυπηρέτησης των αναγκών τους, αλλά και εκείνων των τοπικών κοινωνιών (μεγαλύτερος βαθμός αυτονομίας - ασφάλειας, εξοικονόμηση ενέργειας, αντιμετώπιση ενεργειακής φτώχειας, δημιουργία θέσεων εργασίας κ.λπ.), στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης με περιβαλλοντικά θετικό πρόσημο κι εξασφαλίζοντας τις αναγκαίες κοινωνικές συναινέσεις.

Δυνατότητες ενεργειακών κοινοτήτων

Οι συμμετέχοντες, πολίτες, ΟΤΑ Α’και Β’ βαθμού, μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τοπικοί φορείς (π.χ. επιμελητήρια) κ.ά., συστήνοντας μια ενεργειακή κοινότητα (ΕΚΟΙΝ) μπορούν να δραστηριοποιηθούν σε τοπικό - περιφερειακό επίπεδο (αστικές - επαρχιακές περιοχές, νησιά) σε διάφορα πεδία. Ενδεικτικά αναφέρονται τα εξής:

* Ιδιοκτήτες - χρήστες διαμερισμάτων πολυκατοικίας μπορούν να δημιουργήσουν ΕΚΟΙΝ για εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος ή ανεμογεννήτριας για ιδιοκατανάλωση ή ενεργειακό συμψηφισμό (net metering), ώστε να μειωθεί το κόστος ηλεκτρισμού για τους ίδιους ή για την συμμετοχή τους σε προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών. Σε αντίστοιχες δράσεις μπορεί να προχωρήσει μια ΕΚΟΙΝ από ΟΤΑ υπέρ των ευάλωτων καταναλωτών μιας περιοχής.

* Κάτοικοι, επιχειρήσεις, δήμος ή τοπική δημοτική επιχείρηση στο πλαίσιο ΕΚΟΙΝ μπορούν να εγκαταστήσουν μονάδα παραγωγής θερμικής ενέργειας για τηλεθέρμανση (με δυνατότητα χρηματοδότησης από ΕΣΠΑ - Αναπτυξιακό), ή αιολικό πάρκο (π.χ. 6 MW) ή μικρό υδροηλεκτρικό (π.χ. 1 MW) στην περιοχή τους.

* Ομάδες γεωργών - κτηνοτρόφων, δασοκόμων και αντίστοιχων επιχειρήσεων του πρωτογενούς τομέα μπορούν, μέσω ΕΚΟΙΝ, να προχωρήσουν στη δημιουργία - διαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας βιομάζας ή/και εγκατάσταση και λειτουργία μονάδας βιομάζας παραγωγής ενέργειας. Μπορούν επίσης να προχωρήσουν σε εγκατάσταση μονάδας βιοαερίου όχι μόνο για παραγωγή ενέργειας, αλλά και για διαχείριση αποβλήτων και παραγωγή λιπάσματος ή να εγκαταστήσουν μονάδα ΣΥΘΗΑ σε σημείο διέλευσης δικτύου φυσικού αερίου για την ηλεκτροδότηση π.χ. ενός θερμοκηπίου.

* Κάτοικοι, επιχειρήσεις -τουριστικές και όχι μόνο- ενός νησιού μπορούν να δημιουργήσουν μονάδα αφαλάτωσης με ΑΠΕ αντιμετωπίζοντας την έλλειψη νερού ή με τη συμμετοχή και των δήμων να εγκαταστήσουν ολοκληρωμένο σύστημα ΑΠΕ με σύστημα αποθήκευσης ή να προωθήσουν την ηλεκτροκίνηση κ.λπ.

Τάση ή ανάγκη;

Η δημιουργία ενεργειακών συνεταιρισμών εμφανίζει έντονα δυναμική, όμως περισσότερο προέκυψε ως ανάγκη σε πανευρωπαϊκό επίπεδο τόσο μετά τον σκεπτικισμό περί ασφάλειας που επέφερε η πυρηνική παραγωγή (π.χ. Τσερνομπιλ), όσο και λόγω των ίδιων των πολιτικών της Ευρώπης που οδήγησαν σε πλήρη ιδιωτικοποίηση του ενεργειακού τομέα, ενώ από το 2009 συνδέεται και με την οικονομική κρίση, που ανέδειξε δραματικά το πρόβλημα της ενεργειακής φτώχειας, κυρίως στον Νότο.

Καταγράφονται ήδη σημαντικά παραδείγματα επιτυχούς λειτουργίας και εξέλιξης ΕΚΟΙΝ, όπως η βελγική Ecopower ενεργειακός πάροχος (επενδύσεις 65 εκατ. σε έργα ΑΠΕ, 1,5% της αγοράς, 50.000 μέλη), η Middelgrunden στη Δανία με 8.552 μέλη, κάτοχος 10 εκ των αιολικών τουρμπινών του εμβληματικού αιολικού πάρκου Middelgrunden στην Κοπεγχάγη.

Η Somenergia, η μόνη ΕΚΟΙΝ στην Ισπανία, αποτελεί κοινωνικό κίνημα με στόχο το σπάσιμο του ολιγοπωλιακού μοντέλου και την ενίσχυση της πράσινης ενέργειας. Ξεκίνησε με την υποστήριξη του Πανεπιστημίου της Τζιρόνα κι εξαπλώθηκε στην περιοχή της Καταλωνίας. Το 2016 έφτασε τα 27.000 μέλη, καλύπτοντας 37.000 πελάτες και ετήσιες ενεργειακές ανάγκες 3.200 οικογενειών.

Εν μέσω των γνωστών πιέσεων των θεσμών -και όχι μόνο- και των ραγδαίων εξελίξεων στην ελληνική αγορά ηλεκτρισμού, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίπτωση της Γερμανίας: η αύξηση τιμών που επέφεραν η πλήρως απελευθερωμένη αγορά και η ιδιωτικοποίηση υποδομών - δικτύων οδήγησε σε μεταστροφή της κοινής γνώμης και εμφάνιση του κινήματος της επαναδημοτικοποίησης, δηλαδή ανάκτηση του δημόσιου χαρακτήρα της ενέργειας και στήριξη του καθεστώτος κοινοτικής ιδιοκτησίας του ενεργειακού τομέα, με ενισχυμένο τον ρόλο των δήμων...

Η Γερμανία αριθμεί περίπου 800 ΕΚΟΙΝ με 160.000 μέλη, ενώ οι δραστηριότητες επεκτείνονται και στη λειτουργία και κατοχή δικτύων ηλεκτρισμού (χαρακτηριστική περίπτωση η ElektrizitatsWerke Schonau).

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL