Την αντιπρότασή της απέναντι στον σχεδιασμό Τατούλη για τη διαχείριση απορριμμάτων επαναφέρει η Περιφερειακή Ένωση Δήμων Πελοποννήσου. Αυτή τη φορά με προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας ζητά την ακύρωση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης Περιβάλλοντος, Εσωτερικών και Οικονομίας, υποστηρίζοντας ότι τα συναρμόδια υπουργεία υπέστησαν “πλάνη”, αφού το περιφερειακό σχέδιο διαχείρισης απορριμμάτων (ΠΕΣΔΑ) δεν συμφωνεί με το εθνικό σχέδιο, ούτε στο σκέλος της διασφάλισης του δημόσιου χαρακτήρα διαχείρισης, ούτε ως προς τη στοχοθεσία προκειμένου η Ελλάδα να συγκλίνει με τον κοινοτικό μέσο όρο για την ανακύκλωση και την επανάχρηση υλικών.
Άλλωστε, η Περιφερειακή Ένωση Δήμων Πελοποννήσου είχε συγκρουστεί στο πρόσφατο παρελθόν με τις μεθοδεύσεις του περιφερειάρχη Π. Τατούλη, ο οποίος είχε ταχθεί υπέρμαχος των έργων με τη μεθοδολογία της Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) χωρίς να υπολογίζει το κόστος που θα χρεωθούν οι δημότες, μια που οι μεγάλες μονάδες, για να συντηρηθούν, απαιτούν για πολύ χρόνο υψηλό κόστος λειτουργίας και συντήρησης και μόνη προϋπόθεση είναι οι εγγυημένες ποσότητες σύμμεικτων απορριμμάτων. Σημειωτέον ότι το κόστος αυτό μετακυλίεται στους δημότες.
Στον αντίποδα αυτού του σχεδιασμού, κι ενώ είχε προταθεί συγκεκριμένο σχέδιο από την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Πελοποννήσου, δεν είχε γίνει δεκτός από πλευράς Περιφέρειας ο σχεδιασμός για μικρές αποκεντρωμένες μονάδες με χαμηλότερο κόστος, που να μην δέχονται σύμμεικτα απορρίμματα, αλλά προδιαλεγμένα και το οργανικό υπόλειμμα να μπορούσε να αξιοποιηθεί ως κομπόστ. Επίσης, δεν είχε ληφθεί υπ’ όψιν το ζήτημα της υψηλής εποπτείας της λειτουργίας των μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων, αφού με το έργο ΣΔΙΤ η εποπτεία είναι στον ανάδοχο και όχι στους δικαιούχους δήμους.
Ασύμβατο με τη νομοθεσία
Σε αυτό το πλαίσιο, η Περιφερειακή Ένωση Δήμων Πελοποννήσου, οι Δήμοι Κορινθίων, Άργους - Μυκηνών, Τριπόλεως, Σπάρτης, Β. Κυνουρίας, όπως και σύλλογοι με προσφυγή τους στο Συμβούλιο της Επικρατείας ζητούν να κριθεί άκυρη η Κοινή Υπουργική Απόφαση που ενέκρινε το Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΠΕΣΔΑ), που εκπόνησε η Περιφέρεια Πελοποννήσου. Όπως υποστηρίζουν, “το ΠΕΣΔΑ δεν είναι συμβατό με την εθνική νομοθεσία, δηλαδή με το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων, ούτε με τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του ΠΕΣΔΑ”.
Οι προσφεύγοντες επικαλούνται μεταξύ άλλων και τη στοχοθεσία που θέτει το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων για το 2020. Παραθέτουν ότι “δεν υπάρχει πρόβλεψη και αναφορά στα τοπικά σχέδια διαχείρισης αποβλήτων” και “δεν τηρείται η αρχή της αποκεντρωμένης διαχείρισης των αστικών αποβλήτων με την προϋπόθεση της επανάχρησης, ανακύκλωσης και διαλογής στην πηγή”. Ενώ στο ΠΕΣΔΑ “προβλέπεται η διαχείριση του 71% των αστικών σύμμεικτων αποβλήτων σε τρεις μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων με τρεις ΧΥΤΥ και δύο ΣΜΑ” και όχι του 50%, που προβλέπει η εθνική νομοθεσία για το 2020. Επίσης, ενώ η εθνική νομοθεσία προβλέπει για το 2020 η χωριστή διαλογή υλικών να ανέρχεται στο 40%, στο ΠΕΣΔΑ προσδιορίζεται μόλις στο 25%. Τέλος, ενώ ο εθνικός στόχος για την επανάχρηση και την ανακύκλωση ανέρχεται στο 65%, το ΠΕΣΔΑ αναφέρει ως στόχο το 50% των υλικών.
Παράνομες χωροθετήσεις
Ως προς τη χωροθέτηση των μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων, οι προσφεύγοντες υποστηρίζουν ότι υπάρχουν σοβαρές παραλείψεις της περιφερειακής διοικήσης Τατούλη. Όπως εξηγούν, η χωροθέτηση μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων στις περιοχές Παλαιόχουνη Αρκαδίας και Καλλιρρόη Μεσσηνίας δεν μπορεί να υλοποιηθεί γιατί πρόκειται για “οικισμούς προ του 1923, που βρίσκονται εκτός σχεδίου” και “δεν έχει καθοριστεί η χρήση γης από τις ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις”. Ειδικά για το έργο στην περιοχή της Σκάλας Λακωνίας, οι προσφεύγοντες εξηγούν ότι εκεί “απαγορεύονται οι δραστηριότητες που αφορούν χώρους επεξεργασίας ή μεταφόρτωσης υγρών και στερεών αποβλήτων”, αφού πρόκειται για περιοχή με “προστατευόμενα υδατικά συστήματα υδροληψίας”.
Οι προσφεύγοντες θυμίζουν ότι τον Νοέμβριο του 2016 η Περιφερειακή Ένωση Δήμων Πελοποννήσου είχε εκφράσει τις απόψεις της για το ΠΕΣΔΑ και μεταξύ άλλων ανέφερε ότι “η ΣΜΠΕ, όπως είχε αναρτηθεί, δεν συμβάδιζε πλήρως με το προτεινόμενο ΠΕΣΔΑ και αυτό κυρίως γιατί δεν ελάμβανε υπ’ όψιν την απόφαση της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Πελοποννήσου”. Η Περιφερειακή Ένωση Δήμων Πελοποννήσου ζητούσε επικαιροποίηση των έργων που προτείνονταν στο ΠΕΣΔΑ, ώστε να αναφέρεται πλήρης διαστασιολόγηση των μονάδων. Ανέφερε, επίσης, ότι τα έργα που θα εξυπηρετούσαν τη μεταβατική περίοδο θα έπρεπε να λαμβάνουν υπ’ όψιν τη βούληση των δήμων και να μπορούσαν να συνεχιστούν στο μέλλον.
Υψηλό κόστος
Αναφορικά με το κόστος υλοποίησης των έργων του ΠΕΣΔΑ, οι προσφεύγοντες εκφράζουν επιφυλάξεις για το ύψος του. Όπως αναφέρουν στην προσφυγή τους στο ΣτΕ, τα έργα που προβλέπονται στο ΠΕΣΔΑ είναι τρεις Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων, δύο σταθμοί μεταφόρτωσης απορριμμάτων, τρεις χώροι υγειονομικής ταφής υπολειμμάτων και τρεις μονάδες μεταβατικής διαχείρισης με το συνολικό κόστος να ανέρχεται 160,47 εκατ. ευρώ, για το οποίο “δεν έχουν δοθεί επιμέρους στοιχεία για το κόστος ανά έργο”.
Ως προς την ανταποδοτικότητα του έργου, οι προσφεύγοντες υποστηρίζουν ότι “ο όρος των εγγυημένων ποσοτήτων των 100.000 τόνων ετησίως ήταν προειλημμένη απόφαση”. Τέλος, υπογραμμίζουν ότι σε βάθος 28 ετών, που είναι η προβλεπόμενη διάρκεια της σύμβασης παραχώρησης στην ανάδοχο ΤΕΡΝΑ ΑΒΕΤΕ, οι δημότες θα αναγκαστούν να πληρώσουν στον ιδιώτη περί τα 350 εκατ. ευρώ, χωρίς να υπολογίζεται το κόστος μεταφοράς των απορριμμάτων στις τρεις μεγάλες μονάδες.
