Έχεις ροζ μαλλιά και τολμάς να μπεις στο λεωφορείο και, σαν να μην φτάνει αυτό, έχεις το θράσος να καταγγείλεις άνδρα που σε αγγίζει πρώτα και στη συνέχεια σου επιδεικνύει τα γεννητικά του όργανα; Και μπορεί στις φωνές σου να μην αντέδρασε κανένας, άλλωστε ο συγκεκριμένος “κύριος” φοράει ράσα, όταν όμως δημοσίευσες τις φωτογραφίες που αποδεικνύουν την παρενόχλησή σου, κατάλαβες από “τον λαό του Facebook” ότι όλα ήταν τελικά στη φαντασία σου!
Το προφίλ της καταγγέλλουσας γυναίκας “έπεσε” από τις αντιδράσεις, με πολλούς συμπολίτες μας να φτάνουν μάλιστα να υπερασπιστούν τον ρασοφόρο, μιλώντας μάλιστα για συκοφαντία ή χρησιμοποιώντας τα γνωστά επιχειρήματα: “προκαλούσε”, “κάτι θα του έκανε” κ.λπ. Και κάπως έτσι έκανε την εμφάνισή του στον δημόσιο λόγο το “τέρας”, το οποίο πρέπει να αντιμετωπίσουν οι γυναίκες όταν υπερασπίζονται το σώμα τους. Άλλωστε ανάλογα περιστατικά παρενόχλησης δεν είναι σπάνια και σχεδόν κάθε γυναίκα μπορεί να σου διηγηθεί μια ιστορία αηδίας ή.. τρόμου.
“Δεν έχεις αρχές απ' το σπίτι σου;”
“Είμαι μεγάλη γυναίκα πια και θυμάμαι από τα νιάτα μου να συμβαίνουν αυτά. Όταν ήμουν 13-15 χρόνων, έμοιαζε με κόλαση το να μπω μέσα στο τρόλεϊ. Δεν υπήρχε περίπτωση να μην γίνει παρενόχληση. Όποτε εγώ αντιδρούσα στην παρενόχληση, ιδίως οι μεγαλύτερες σε ηλικία γυναίκες έλεγαν ότι 'τα καλά κορίτσια δεν μιλάνε'. 'Δεν έχεις αρχές απ' το σπίτι σου;', με ρωτούσαν. Και άλλα τέτοια...”, αναφέρει στην “Αυγή” η Σίσσυ Βωβού, μέλος της φεμινιστικής συλλογικότητας Το Μωβ. Όπως τότε, έτσι και τώρα συνεχίζει να είναι δύσκολη υπόθεση το να “κάνεις κάτι”. “Ο άλλος το κάνει μυστικά και ο κόσμος δίπλα ακούει μόνο τις φωνές σου. Άντε λοιπόν να βρεις μάρτυρες, άντε να πας σε δική και άντε να βγει απόφαση”.
“Δυστυχώς ο Έλληνας νομοθέτης δεν έχει προβλέψει τη σεξουαλική παρενόχληση ως ιδιαίτερο αδίκημα, παρά μόνο στην εργασία. Δηλαδή στον δρόμο ή στα μέσα μαζικής μεταφοράς θεωρείται προσβολή της αξιοπρέπειας. Δεν υπάρχει ξεχωριστός νόμος και αυτό μας δείχνει ότι ο νομοθέτης δεν το έχει πάρει στα σοβαρά”.
Γιατί μπορεί να είναι μόνο η αρχή
Η Ι. (τα στοιχεία της οποίας βρίσκονται στη διάθεση της εφημερίδας, ωστόσο για ευνόητους λόγους δεν δημοσιοποιούνται) μοιράζεται μαζί μας την εμπειρία της, η οποία ξεκίνησε από ένα μέσο μαζικής μεταφοράς και ξεπέρασε κατά πολύ μια απλή παρενόχληση. Γιατί αυτό που κάνει πολλές φορές τις γυναίκες να τρομάζουν, όταν κάποιος τις πλησιάζει και τις παρενοχλεί σε ένα λεωφορείο ή ένα τρένο, δεν είναι μόνο η πράξη καθεαυτή, αλλά το ότι μπορεί να είναι ακόμη και η αρχή μιας σεξουαλικής επίθεσης.
“Πριν από τέσσερα χρόνια περίπου, δέχθηκα απόπειρα βιασμού από ένα άτομο που με ακολούθησε, εισέβαλε στην πολυκατοικία και το ασανσέρ του σπιτιού μου προκειμένου να με βιάσει. Το μετατραυματικό σοκ κράτησε αρκετούς μήνες και ακόμη φοβάμαι πού και πού όταν ακούω κάποιον περίεργο ήχο καθώς γυρίζω στο σπίτι μου. Η χειρότερη υποτίμηση όμως στην προσωπικότητα και το φύλο μου συνέβη φέτος, όταν επιτέλους βρήκα τη δύναμη, βλέποντας το άτομο αυτό να αλωνίζει περιχαρές στη γειτονιά μου, να το καταγγείλω επώνυμα. Η πίεση της αστυνομίας προκειμένου να με κάνει να παραδεχθώ ότι δεν υπάρχουν τεκμήρια -συγγνώμη κιόλας που δεν με βίασε για να έχετε ιατροδικαστικό υλικό- καθώς και τα τελευταία λόγια του δικηγόρου μου ήταν ο τελικός καταπέλτης για μένα: «Εάν το έχεις ξεπεράσει και μπορείς να προχωρήσεις τη ζωή σου, άστο, θα βγούμε χαμένοι δικαστικά και θα φέρεις και μήνυση για συκοφαντία. Προσπάθησε να κάνεις καλύτερο τον κόσμο στην καθημερινότητά σου. Η ελληνική Δικαιοσύνη δεν πρόκειται ποτέ να σε δικαιώσει. Θα σε ξεφτιλίσουν στο δικαστήριο. Καλύτερα να μην ζήσεις κάτι τέτοιο».
Φεύγοντας με δάκρυα στα μάτια και, οριακά, σπασμούς από τα νεύρα, σκέφτηκα το εξής απλό: Τι ακούει μία γυναίκα που έχει υποστεί ολοκληρωμένο βιασμό, που ποτέ δεν θα βρει το δίκιο της και που πάντα, όποια διαδικασία και να υποκινήσει προς υπεράσπισή της, θα τη θυματοποιεί. Θέλει τεράστια δύναμη και τεράστιο κουράγιο να προχωρήσεις υγιώς τη ζωή σου όταν έστω και για δευτερόλεπτα θα μπορούσες να την είχες χάσει με οποιονδήποτε τρόπο. Και δυστυχώς σε αυτή την πορεία, έστω και η ηθική δικαίωση, γιατί η πραγματική είναι κάτι που ποτέ δεν θα συμβεί, δεν έρχεται”.
Η ακολουθούμενη διαδικασία από την αστυνομία, η κλήση για αναγνώριση, μπορεί να είναι αυτό που ορίζεται στο πλαίσιο της προανάκρισης, ωστόσο για το θύμα βιώνεται εξαιρετικά τραυματικά, όπως μας διηγείται η Ι. “Στην αστυνομία προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν το βίωμά μου, για να πηγαίνω ανοιχτά σε όποιον ύποπτο έχουν προκειμένου να κάνω αναγνώριση, έτσι ώστε να μπορούν να παγιδεύσουν άλλα άτομα που ήθελαν να χώσουν μέσα για εντελώς άκυρους λόγους, βασισμένοι στον φόβο και την απόγνωση ενός ατόμου που έχει βιώσει κάτι τόσο συνταρακτικό”.
Να καταγγέλλεις, να μιλάς, να στηρίζεις
“Εμείς προτείνουμε οι γυναίκες να καταγγέλλουν, να μιλάνε εκείνη την ώρα, δεν εννοούμε απαραίτητα στην αστυνομία, αλλά να μιλάς εκείνη την ώρα. Όσο δεν απαντάμε, τόσο πιο πολύ το νομιμοποιούμε, ότι είναι φυσιολογικό να στη βγάλει έξω ο άλλος στο λεωφορείο” λέει η Άννα Σιγαλού από το Φύλο Συκής (fylosykis.gr).
Η Σίσσυ Βωβού προτείνει “να εισαχθεί συγκεκριμένος νόμος για το αδίκημα αυτό. Ο νόμος εκπαιδεύει την κοινωνία και κάνει τα δικαστήρια να παίρνουν πιο σοβαρά την παρενόχληση”. Βέβαια, τονίζει, πρέπει και “οι γυναίκες να έχουμε αλληλεγγύη μεταξύ μας. Αν βρίσκεσαι δηλαδή σε ένα λεωφορείο, να στηρίξεις μια γυναίκα που διαμαρτύρεται για ένα τέτοιο θέμα.”
Και συνεχίζει: “Δεν είδα κανέναν υπουργό, που λέει το ένα και το άλλο, να τοποθετείται και να λέει ‘υπάρχει αυτό το φαινόμενο, να το στηλιτεύσουμε, να μην το ανεχόμαστε’. Δεν θα λυθεί έτσι το πρόβλημα, όμως σιγά - σιγά θα αλλάξουν νοοτροπίες. Από τη μία θα υπάρχει μεγαλύτερη συνειδητοποίηση για το θέμα και από την άλλη ο φόβος. Το επιθυμητό δεν είναι να τους βάλουμε φυλακή, αλλά να μην έχουμε τέτοια περιστατικά. Αν γίνεται, να υπάρξει σοβαρή αντίδραση”.
