Στο πρωτοχρονιάτικο φύλλο της “Αυγής” της Κυριακής, είχαμε ανοίξει τον φάκελο φρονημάτων του Πέτρου Κόκκαλη, του καθηγητή Χειρουργικής του Πανεπιστημίου Αθηνών που παράτησε τα έδρανα του Πανεπιστημίου και βγήκε στο βουνό για να γίνει αντάρτης γιατρός που έστηνε νοσοκομεία σε σπηλιές για τους μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού και υπουργός στην κυβέρνηση του Βουνού. Στο πρώτο μας δημοσίευμα είχαμε εξηγήσει πώς το εμφυλιακό κράτος είχε αφαιρέσει την ιθαγένεια του Π. Κόκκαλη που ήδη βρισκόταν στο εξωτερικό ως πολιτικός πρόσφυγας. Πρακτική, άλλωστε, που ακολούθησαν οι νικητές του Εμφυλίου για όσους Έλληνες είχαν προλάβει να διαφύγουν στο εξωτερικό ως πολιτικοί πρόσφυγες και έτσι τους αφαιρούσαν και τη δυνατότητα επιστροφής στην Ελλάδα. Η πλειονότητά τους βρέθηκε στην τότε Σοβιετική Ένωση και στις Λαϊκές Δημοκρατίες.
Μάζευε πληροφορίες η πρεσβεία στο Δυτικό Βερολίνο
Όμως για το εμφυλιακό και μετεμφυλιακό κράτος δεν έφτανε ούτε αυτό, όπως φαίνεται από τα σημερινά ντοκουμέντα που φέρνουμε στο φως. Το τότε κράτος επιμένει στην παρακολούθηση και μέσω των στρατιωτικών αποστολών των πρεσβειών. Συγκεκριμένα, ο φάκελος του Π. Κόκκαλη περιλαμβάνει έγγραφο της 25ης Ιουλίου του 1956 από τη στρατιωτική αποστολή στο Δυτικό Βερολίνο προς το υπουργείο Εσωτερικών - Διεύθυνση Δημόσιας Ασφάλειας στο οποίο σύμβουλος της πρεσβείας δίνει πληροφορίες πίσω στην Ελλάδα για το τι κάνει ο Π. Κόκκαλης αλλά και ότι τα παιδιά του σπουδάζουν στη Μόσχα. Σύμφωνα με το έγγραφο, ο "γνωστός δια την κομμουνιστική του δράση" Π. Κόκκαλης "ένθα δεν κατέχει θέσιν τινά ουδ' εξασκεί την επιστήμην του" του έχουν όμως παραχωρηθεί από την Ακαδημία των Επιστημών της Αν. Γερμανίας δύο δωμάτια στο νοσοκομείο Friedrishshein για μελέτες.
Ανάλογο έγγραφο του Μαΐου του 1956, με αποστολέα επίσης διπλωμάτη που επικαλείται ως πηγή του το γραφείο Τύπου της στρατιωτικής αποστολής του Βερολίνου, πληροφορεί το υπουργείο Εξωτερικών (Τμήμα Ρωσίας, Τμήμα Βαλκανικής) με κοινοποίηση στην Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών και τη Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Ασφάλειας για τις κινήσεις "Ελλήνων κομμουνιστών στην Ανατολική Γερμανία επ' ευκαιρία του εορτασμού της 1ης Μαΐου". Οι πληροφορίες ωστόσο χρεώνονται σε ανατολικογερμανικές εφημερίδες, όπου εμφανίζεται ο Πέτρος Κόκκαλης να μιλά για τη δράση του Ν. Μπελογιάννη κατά τα αποκαλυπτήρια ανδριάντα του, ενώ υπάρχει και αναφορά για την ομιλία μιας Ελληνίδας φοιτήτριας σε "κομμουνιστική συγκέντρωση γυναικών" αλλά και για τη συμμετοχή στον εορτασμό της Πρωτομαγιάς και άλλων "προσώπων που εκπαιδεύονται" στην Αν. Γερμανία από την Ελλάδα.
Έκκληση Π. Κόκκαλη να μην εκτελεστεί ο Ν. Μπελογιάννης
Οι διωκτικές αρχές δεν άφηναν κανέναν πόρο του κράτους ανεκμετάλλευτο, όπως αποδεικνύουν οι απομαγνητοφωνήσεις από το τμήμα λήψεων του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας που βρίσκουμε στον φάκελο του Π. Κόκκαλη. Πρόκειται για "δελτίον λήψεων Ραδιοσταθμού Συμμοριτών της 2ας Μαρτίου 1952", μια ημέρα μετά την ανακοίνωση της καταδίκης σε θάνατο του Ν. Μπελογιάννη. Το δελτίο περιέχει τις αντιδράσεις στις Λαϊκές Δημοκρατίες και στη Σοβιετική Ένωση, ενώ περιλαμβάνει την έκκληση του Π. Κόκκαλη εκ μέρους της επιτροπής Πολιτικών Προσφύγων από την Ελλάδα προς τον πρόεδρο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, τον γεν. γραμματέα του ΟΗΕ, το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ειρήνης, τις κυβερνήσεις όλων των χωρών και τη Διεθνή Ένωση Δημοκρατικών Νομικών. Ο Π. Κόκκαλης ζητάει την παρέμβασή τους για να αποτραπεί η εκτέλεση των Μπελογιάννη, Ιωαννίδου, Λαζαρίδη, Καλούμενου και των άλλων 4 καταδικασμένων.
Από τον Ιούλιο του ίδιου χρόνου, ο φάκελος περιέχει και περίληψη ραδιοφωνικής εκπομπής που μετέδωσε ηχογραφημένη συνέντευξη του Π. Κόκκαλη, στην οποία μιλά για τη "συνεργασία μεταξύ των κομμουνιστικών κρατών" , ενώ στο απόσπασμα γίνεται λόγος και για την προετοιμασία συνάντησης Τίτο - Μεντερές - Πλαστήρα.
Η “Αυγή” και η κηδεία του Π. Κόκκαλη στην Ελλάδα
Δέκα χρόνια μετά, τον Ιανουάριο του 1962, ο Π. Κόκκαλης αφήνει την τελευταία του πνοή στο Αν. Βερολίνο. Ο θάνατός του, τα συλλυπητήρια τηλεγραφήματα αλλά και η προσπάθεια της χήρας του να φέρει τη σορό του στην Ελλάδα για να θαφτεί στην πατρίδα του καταγράφονται στις σελίδες της εφημερίδας “Αυγής”. Τα αποκόμματα της εφημερίδας, 55 χρόνια μετά, τα βρίσκουμε καταχωρισμένα στον φάκελο του Π. Κόκκαλη από το γραφείο Τύπου της Υποδιεύθυνσης Γενικής Ασφάλειας. Όπως έγραφε η “Αυγή” της 20ης Ιανουαρίου 1962, “η μεταφορά της σορού επετράπη από την κυβέρνηση υπό όρους: να έχουν ενημερώση για την ημέρα και ώρα αφίξεως της σορού στο αεροδρόμιο, να μεταφερθή αμέσως στο νεκροταφείο και η χήρα να μείνει μόνο για 5 ημέρες στην Ελλάδα”.
