Να αισθανθεί ο πολίτης ως κάτι χειροπιαστό το κοινωνικό κράτος, από μια αφηρημένη πολιτική έννοια που είναι σήμερα, είναι ο επόμενος άμεσος και μεγάλος στόχος που βάζει η κυβέρνηση. Τον είχε προαναγγείλει στο πρώτο υπουργικό συμβούλιο, στις 6 Νοεμβρίου μετά τον ανασχηματισμό, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, δηλώνοντας ότι θα πρέπει «οι συμπολίτες μας να νιώσουν ότι πρώτη προτεραιότητα αυτής της κυβέρνησης είναι η καθημερινότητά τους, ο καθημερινός τους αγώνας για να ζήσουν με αξιοπρέπεια».
Στην κατεύθυνση αυτή σήμερα συνεδριάζει το Κυβερνητικό Συμβούλιο Κοινωνικής Πολιτικής με θέμα “Τοπικές και περιφερειακές δομές πρόσβασης και εξυπηρέτησης πολιτών”. Στην κυβέρνηση πιστεύουν ότι, αν το κράτος δει διαφορετικά τον πολίτη, τότε και ο πολίτης θα δει διαφορετικά το κράτος. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει ο κόσμος να δει πρώτα κάτι να υπάρχει, δηλαδή το κοινωνικό κράτος στη γειτονιά του.
Οι προκλήσεις
Το κράτος σήμερα είναι ταυτισμένο με τις περιορισμένες παροχές, τη δυσκινησία και τη λειψή οργάνωση. Στις καταγγελίες των πολιτών κυριαρχούν εικόνες με ατελείωτες ουρές, μονάδες υγείας που δεν είναι στελεχωμένες και ξεροστάλιασμα στα ΚΕΠ για να κατανοηθεί πώς εφαρμόζονται οι νέοι νόμοι και ωφελούν (όσοι ωφελούν).
Σχέδια με δράσεις που θα αλλάζουν άρδην το τοπίο και θα δείχνουν ότι μπορεί να υπάρξει διαφορετικό κράτος μπαίνουν σήμερα στο τραπέζι με συγκεκριμένα deadlines. Σε πρώτο πλάνο βρίσκονται οι τομείς που είναι απόλυτα βασικοί για μια αξιοπρεπή καθημερινότητα. Υγεία, εργασία και κοινωνική ασφάλιση είναι οι τομείς στους οποίους εστιάζουν οι αλλαγές.
Ξεχωριστή προσοχή θα δοθεί στην εύκολη πρόσβαση των πολιτών σε τοπικές δομές και υπηρεσίες. Αντίστοιχη μέριμνα θα υπάρχει για την ανακούφιση των δανειοληπτών από την υπερχρέωση και σε επίπεδο κοινωνικής αλληλεγγύης θα κυριαρχήσει ως νέα λογική η δυνατότητα πρόσβασης όλων στη γνώση όσων δικαιούνται και όχι όσων τυχαίνει να έχουν μια καλύτερη σχέση με τον εκάστοτε τοπικό βουλευτή ή δήμαρχο.
Παρουσιάσεις και εγκαίνια
Πιο ειδικά, στη σημερινή συνεδρίαση αναμένεται να παρουσιαστούν τα σχέδια δράσης και η πορεία υλοποίησης της αναβάθμισης τόσο των σημείων και υπηρεσιών εξυπηρέτησης του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικών Ασφαλίσεων όσο και των Κέντρων Προώθησης της Απασχόλησης του ΟΑΕΔ.
Παράλληλα θα υπάρξει ενημέρωση για τα εγκαίνια σειράς σημαντικών δομών και υπηρεσιών, όπως:
* Οι Τοπικές Μονάδες Υγείας στο πλαίσιο της ανάπτυξης του Συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
* Τα Κέντρα Κοινότητας, τα αποκαλούμενα και "Κοινωνικά ΚΕΠ", στα οποία θα απευθύνονται οι πολίτες για ό,τι σχετίζεται με τα "κοινωνικά προγράμματα", όπως το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης κ.ά.
* Τα Γραφεία - Κέντρα Εξυπηρέτησης και Υποστήριξης Δανειοληπτών, που πρόκειται να είναι οι φορείς στους οποίους θα καταφεύγουν υπερχρεωμένα νοικοκυριά για την επίλυση ζητημάτων που τα αφορούν.
* Νέες υποστηρικτικές υπηρεσίες του ΣΕΠΕ και του υπουργείου Εργασίας.
Σε ό,τι αφορά τις υπάρχουσες δομές, αυτές θα αναδιοργανωθούν και θα αλληλοσυμπληρώνονται με νέες που έρχονται να καλύψουν βασικές ανάγκες.
Όσα γίνονται
Ήδη πάντως έχουν αρχίσει να γίνονται πράγματα προς την κατεύθυνση της βελτίωσης της καθημερινότητας του πολίτη. Στο κομμάτι της νομιμότητας στην αγορά εργασίας, από την 1.1.2016 έως και τις 31.8.2016, το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας πραγματοποίησε ελέγχους σε περίπου 23.000 επιχειρήσεις και επιβλήθηκαν πρόστιμα ύψους περίπου 65 εκατ. ευρώ.
Στη βάση αυτή η υπουργός Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου, με συνέντευξή της στην "Αυγή" της Κυριακής, στις 15 Ιανουαρίου είπε ότι έχει ληφθεί “μια σειρά από πρωτοβουλίες για την ενίσχυση του ΣΕΠΕ”. Όπως ανέφερε, “ένα σημαντικό εργαλείο είναι το νέο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (ΟΠΣ) που τέθηκε πριν από λίγες μέρες σε λειτουργία και επιτρέπει στο ΣΕΠΕ να πραγματοποιεί στοχευμένους ελέγχους με προτεραιότητα σε κλάδους υψηλής παραβατικότητας”.
Η υλοποίηση των αλλαγών δεν φαίνεται να εξαρτάται πάντως μόνο από τις κυβερνητικές προθέσεις και δράσεις. Φαίνεται να εξαρτάται επίσης από τις προθέσεις και δράσεις των δήμων και Περιφερειών. Στην περίπτωση των Κέντρων Κοινότητας διαπιστώνονται καθυστερήσεις από την πλευρά της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, σύμφωνα με κύκλους του υπουργείου Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Το αποτέλεσμα είναι να μην έχουν γίνει οι απαραίτητες προσλήψεις για τη στελέχωση των 254 υπό σύσταση Κέντρων Κοινότητας, τα οποία θα χαρτογραφούν τις ανάγκες των πολιτών, θα τους κατευθύνουν στα επιδόματα που δικαιούνται και θα τους δικτυώνουν με επιχειρήσεις που χρειάζονται προσωπικό.
Ένας ακόμη στόχος
Όσα θα συζητηθούν σήμερα έχουν έναν ακόμη κοινό παρανομαστή. Τον στόχο όπως είχε αναφέρει ο πρωθυπουργός, να κερδηθεί «η μάχη της πολιτικής ηγεμονίας”, που “κρίνεται πάντα στο πεδίο της καθημερινότητας». Η επικράτηση θα συνεπάγεται τη νίκη σε μια επίσης καθοριστική καθημερινή μάχη που δίνει η κυβέρνηση και είναι η αναγνώριση από τον κόσμο ότι "δεν είναι όλοι ίδιοι".
