Στην Αυστρία και τη Γαλλία δεν χρειάζεται πια δικαστική εντολή για να παρακολουθούν οι διωκτικές αρχές κάποιον πολίτη. Στην Ουγγαρία για την παρακολούθηση μπορεί να αρκεί η εντολή του υπουργού Δικαιοσύνης, ενώ σύμφωνα με τη νέα αντιτρομοκρατική νομοθεσία της Πολωνίας οι κατηγορούμενοι ή ύποπτοι για "τρομοκρατικές δραστηριότητες" καταγράφονται σε μια λίστα και οι αρχές μπορούν να αποκτούν πρόσβαση σε δεδομένα για "τρομοκρατικές απειλές" από διάφορους δημόσιους φορείς -μέχρι και ασφαλιστικά ταμεία- αλλά και από ιδιώτες ιδιοκτήτες. Φυσικά ο "φακελωμένος" μπορεί μέχρι και να καταγράφεται από κάμερες.
Όχι, δεν προσπαθώ να αντιγράψω κεφάλαια του “1984” του Τζορτζ Όργουελ. Απλά μεταφέρω τις εξελίξεις της αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας τα τελευταία χρόνια σε κράτη - μέλη της Ε.Ε., όπως τις έχει καταγράψει και αναλύσει η Διεθνής Αμνηστία στην πρόσφατη έκθεση που παρουσίασε την περασμένη Πέμπτη με τίτλο «Επικίνδυνα δυσανάλογη η διαρκώς διευρυνόμενη ‘εθνική ασφάλεια’ στην Ευρώπη».
Αφορμή για την έκθεσή αυτή ήταν η υιοθέτηση ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ το 2014, το οποίο προέτρεπε τα κράτη να ενισχύσουν το αντιτρομοκρατικό τους νομικό οπλοστάσιο υπό την απειλή των «ξένων τρομοκρατών μαχητών».
Την υιοθέτηση του ψηφίσματος ακολούθησαν τα τρομοκρατικά χτυπήματα στην Ευρώπη, με τα περισσότερα να γίνονται στη Γαλλία, γεγονός που προκάλεσε μια... καταιγίδα νόμων και αναθεωρήσεων υπαρχόντων νόμων σε μια "αντιτρομοκρατική λογική" που συνθλίβει θεμελιώδεις ελευθερίες και εγγυήσεις και καταργεί πολιτικά και ατομικά δικαιώματα.
Αυτό είναι το αντικείμενο της έκθεσης, που περιλαμβάνει παραδείγματα των παραβιάσεων από 14 κράτη - μέλη της Ε.Ε., όπως η Αυστρία, το Βέλγιο, η Βουλγαρία, η Δανία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ουγγαρία, η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία, η Πολωνία, η Σλοβακία, η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Ο Μεγάλος Αδελφός παρών για όλους, αλλά για κάποιους πιο πολύ!
Και φυσικά οι ξένοι υπήκοοι σε μια τέτοια ένταση της παρακολούθησης αποτελούν Νο 1 στόχους, εάν όχι συνώνυμους πια με το “ύποπτος”! Στην Γερμανία πια, με τις νέες αλλαγές, επιτρέπεται να παρακολουθούνται οι επικοινωνίες μεταξύ ξένων πολιτών, όπως βλέπουμε από την έκθεση.
Στην Πολωνία ο νέος αντιτρομοκρατικός νόμος στοχοποιεί ιδιαίτερα τους αλλοδαπούς πολίτες. Όπως σημειώνεται στην έκθεση, οι αρχές μπορούν να υποκλέπτουν τηλεφωνήματα και να παρακολουθούν τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες ενός αλλοδαπού πολίτη χωρίς καν δικαστική έγκριση! Ο μόνος λόγος που αναζητείται δικαστική έγκριση είναι μόνο για τη συνέχιση της παρακολούθησης ενώ στην περίπτωση αυτή δεν χρειάζεται καν να επικαλεστούν εύλογη υποψία, αλλά "φόβο" ότι ο ξένος υπήκοος εμπλέκεται σε τρομοκρατικές δραστηριότητες!
Και εδώ φτάνουμε σε ένα άλλο χαρακτηριστικό των νόμων, που ουσιαστικά τους καθιστούν απειλή για τα δικαιώματα όλων των πολιτών: την ασάφεια των λόγων που επικαλούνται οι νέοι νόμοι ώστε να παρακολουθούν πρακτικά το σύνολο των πολιτών ή να διευκολύνεται η στόχευση μεγάλων κοινωνικών ομάδων από τις αρχές. Σκεφτείτε πόσο ασαφής, και ανεπαρκής θα λέγαμε, είναι η επίκληση απλώς του "φόβου" για τον ξένο για να μπει ένας πολίτης στο στόχαστρο των αρχών!
Παράλληλα, όπως επισημαίνει η έκθεση, ορισμένα κράτη - μέλη έχουν καταχραστεί τους αντιτρομοκρατικούς νόμους για να στοχοποιήσουν υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πολιτικούς ακτιβιστές. Κατεξοχήν παράδειγμα της κατάχρησης των μέτρων έκτακτης ανάγκης από τη γαλλική αστυνομία αποτελεί ο κατ’ οίκον περιορισμός οικολόγων ακτιβιστών λίγο πριν από τη Διάσκεψη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή στο Παρίσι το 2015, ενώ και η ίδια η Διεθνής Αμνηστία έχει αποτελέσει στόχο παρακολούθησης για τις βρετανικές αρχές, όπως επισημαίνεται στην ίδια έκθεση.
Η έκτακτη ανάγκη που έγινε μόνιμη
Ένα άλλο χαρακτηριστικό της διολίσθησης του νομικού πολιτισμού της Ε.Ε. είναι η κανονικοποίηση της "έκτακτης ανάγκης" και των νόμων που αυτή συνεπάγεται. Για παράδειγμα στη Γαλλία, η κατάσταση έκτακτης ανάγκης έχει παραταθεί πέντε φορές μονιμοποιώντας μια σειρά επεμβατικών μέτρων, στα οποία συμπεριλαμβάνονται η δυνατότητα απαγόρευσης συγκεντρώσεων και η διενέργεια κατ’ οίκον ερευνών χωρίς δικαστικό ένταλμα. Τα προσωρινά έκτακτα μέτρα, όπως τα διοικητικά διατάγματα για τον έλεγχο των μετακινήσεων στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία, έχουν σταδιακά και αυξανόμενα ενσωματωθεί στο κοινό δίκαιο.
Ποτέ οι διωκτικές αρχές δεν είχαν χιούμορ
Και για να δείξουμε πόσο απλό είναι για έναν άνθρωπο να βρεθεί σε κελί, γίνεται αναφορά σε δύο περιπτώσεις από την Ισπανία. Ένα από τα παραδείγματα της έκθεσης αφορά διάσημο μουσικό που συνελήφθη και κρατήθηκε για μια σειρά κοινοποιήσεων στο Twitter, μια εκ των οποίων αφορούσε ένα ανέκδοτο στο οποίο ο τέως βασιλιάς Χουάν Κάλρος λάμβανε μια τούρτα - βόμβα ως δώρο γενεθλίων.
Στην ίδια χώρα δύο κουκλοπαίκτες συνελήφθησαν και κατηγορήθηκαν για «εξύμνηση τρομοκρατικής ενέργειας» έπειτα από σατιρική παράσταση στην οποία η μια μαριονέτα κρατούσε ένα πανό με σλόγκαν το οποίο θεωρήθηκε ότι υποστήριζε μια ένοπλη ομάδα.
Πόσο ασφαλείς αισθάνεστε μετά την ανάγνωση του κειμένου;
