Οι επαναλαμβανόμενοι σεισμοί στην Κεφαλλονιά έρχονται να μας υπενθυμίσουν με τον χειρότερο και πλέον κατηγορηματικό τρόπο ότι η Ελλάδα είναι μία έντονα σεισμογενής χώρα που απαιτεί συγκεκριμένο και σταθερό εθνικό σχέδιο δράσης για τον συντονισμό των αρμόδιων υπηρεσιών και φορέων στην αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών.
Για πρώτη φορά το Ελληνικό Δημόσιο απέκτησε σταθερό πλαίσιο και τεχνογνωσία για την αποκατάσταση ζημιών από σεισμούς και μηχανισμό ενίσχυσης των κατοίκων των σεισμόπληκτων περιοχών με τη δημιουργία της ΥΑΣΒΕ (Υπηρεσία Αποκατάστασης Βορείου Ελλάδος) μετά τον σεισμό της Θεσσαλονίκης την 20.6.1978 και από το 1998 προστέθηκαν αρμοδιότητες παρέμβασης για την αποκατάσταση κτισμάτων που πλήττονται και από άλλες φυσικές καταστροφές, όπως πλημμύρες, εκτεταμένες πυρκαγιές και κατολισθήσεις.
Από το 1978 έως το 2013 δημιουργήθηκε ένα δίκτυο περιφερειακών υπηρεσιών στελεχωμένων από προσωπικό με εξειδικευμένη εμπειρία που κάλυπταν έγκαιρα και αποτελεσματικά την αντιμετώπιση των συνεπειών από κάθε ακραίο φυσικό φαινόμενο στον ελλαδικό χώρο.
Οι αρμόδιοι όμως για την αναδιάρθρωση του δημόσιου τομέα, δείχνοντας αδικαιολόγητη άγνοια και εφησυχασμό, με τον Ν. 4199/2013, αντί να ενισχύσουν, διέλυσαν το προϋπάρχον, δοκιμασμένο και επιτυχημένο πλαίσιο αντιμετώπισης των επιπτώσεων από φυσικές καταστροφές καταργώντας τις περιφερειακές δομές με απώτερο σκοπό, ορμώμενοι και από τις επιταγές των δανειστών, την εκχώρηση του αντικειμένου από το κράτος στους ιδιώτες.
Σύμφωνα με το άρθρο 126 του παραπάνω νόμου, την αρμοδιότητα της αποκατάστασης από φυσικές καταστροφές παρακρατεί ο υπουργός ΥΜΕΔΙ ενώ τις υπηρεσίες και το προσωπικό των ΤΑΣ, ΤΑΠ και ΥΑΣΒΕ το μεταφέρει διοικητικά στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις μόνο για την ολοκλήρωση του αντικειμένου που τους έχει ανατεθεί στο παρελθόν. Το παραπάνω προσωπικό (330 υπάλληλοι) από τις 31.10.2013 τέθηκε σε διαθεσιμότητα και η έλλειψή του από τον κρατικό μηχανισμό καταδείχτηκε με τον πλέον εμφατικό τρόπο στον σεισμό της Κεφαλλονιάς προκαλώντας προβλήματα συντονισμού και απαράδεκτη καθυστέρηση στην κήρυξή της ως σεισμόπληκτης περιοχής και τη διενέργεια των αναγκαίων αυτοψιών των πληγέντων κτισμάτων.
Το έργο της αποκατάστασης είναι εθνικού επιπέδου και δεν είναι δυνατόν να περιοριστεί σε επίπεδο Περιφέρειας, διότι σε περίπτωση φυσικής καταστροφής που θα προκαλέσει ζημιές σε περισσότερες της μιας Περιφέρειας δεν θα είναι δυνατή η ενιαία αντιμετώπιση και θα προκληθούν δυσλειτουργίες ανεπίτρεπτες σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης με αντίκτυπο στον πληγέντα πολίτη και το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμά του στην προστασία της κατοικίας του από την Πολιτεία. Ακόμη εντείνεται η γραφειοκρατία με την εμπλοκή περισσότερων πολιτικών παραγόντων, όπως οι γενικοί γραμματείς των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και οι αντίστοιχοι υπουργοί, ενώ στο παρελθόν απαιτούνταν η εντολή ενός υπουργού για να ενεργοποιηθεί ο κρατικός μηχανισμός.
Επειδή το φαινόμενο είναι ακόμη σε εξέλιξη και για την πλήρη αποκατάσταση των πληγέντων στην Κεφαλλονιά θα απαιτηθεί χρόνος και κατάλληλη στελέχωση του κρατικού μηχανισμού, θα πρέπει να υπάρξει άμεση επιστροφή με πράξη νομοθετικού περιεχομένου των υπαλλήλων των ΤΑΣ (Τομείς Αποκατάστασης Σεισμοπλήκτων), ΤΑΠ (Τομείς Αποκατάστασης Πυροπλήκτων) και ΥΑΣΒΕ και κατάργηση του άρθρου 126 του Ν. 4199/2013 που δημιουργεί δυσλειτουργία στον μηχανισμό αποκατάστασης των πληγέντων από φυσικές καταστροφές με επικάλυψη των αρμοδιοτήτων σε διάφορους φορείς του Δημοσίου.
Επίσης, για να μην ξαναβρεθεί απροετοίμαστο το κράτος σε παρόμοια φαινόμενα, επιβάλλονται μεταξύ άλλων και τα παρακάτω:
* Εκπόνηση νέου εθνικού σχεδίου δράσης για τον συντονισμό των αρμόδιων υπηρεσιών και φορέων στην αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών.
* Άμεσος προσεισμικός έλεγχος όλων των δημόσιων κτηρίων της χώρας.
* Υπογραφή προγραμματικών συμβάσεων με τους Δήμους για τις εργασίες υποστυλώσεων και κατεδαφίσεων των επικινδύνως ετοιμόρροπων κτισμάτων.
* Αποζημίωση επαγγελματικού εξοπλισμού με το ποσό που θα παρουσιάζεται με νόμιμα παραστατικά για την αντικατάσταση ή επισκευή αυτού.
* Καθιέρωση ενιαίου πλαισίου για την αποζημίωση των πληγέντων σε όλη τη χώρα και όχι επιλεκτικά ανά περιστατικό όπως συμβαίνει σήμερα δημιουργώντας άνιση αντιμετώπιση των πολιτών από περιοχή σε περιοχή.
* Κατασκευή δωρεάν κατοικιών στις ευπαθείς ομάδες πολιτών των οποίων οι κατοικίες κρίθηκαν κατεδαφιστέες, όπως στον σεισμό Γρεβενών - Κοζάνης το 1995 και στην Κόνιτσα το 1996.
* Η Όλια Ζηκοπούλου είναι πολιτικός μηχανικός, διευθύντρια της ΥΑΣΒΕ έως 31.10.2013, σε διαθεσιμότητα τώρα ύστερα από 29 χρόνια υπηρεσίας στην αποκατάσταση σεισμόπληκτων περιοχών...
