Του Γιάννη Ανδρουλιδάκη
Όταν ο δολοφόνος Γιώργος Ρουπακιάς εκστόμιζε την περιβόητη φράση «μια απλή ανθρωποκτονία την κάνατε πολιτικό ζήτημα», δεν μπορούσε ίσως να φανταστεί ότι, πέντε μήνες αργότερα, η εισαγγελέας της έδρας Αδαμαντία Οικονόμου θα ξόδευε επτά ώρες αγόρευσης για να πει επί της ουσίας ακριβώς το ίδιο, απαλλάσσοντας κάθε άλλον κατηγορούμενο όχι μόνο από την ευθύνη της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα αλλά και από οποιαδήποτε άλλη κατηγορία. Στην πραγματικότητα, κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί αυτά που θα έλεγε η Οικονόμου στην εισαγγελική της αγόρευση, ούτε καν οι ίδιοι οι χρυσαυγίτες, οι οποίοι στις τελευταίες απολογίες τους και ιδιαίτερα αυτές των ηγετικών τους στελεχών (Μιχαλολιάκος, Κασιδιάρης, Παπάς) ήταν απολύτως συμβιβασμένοι με την ιδέα των καταδικαστικών αποφάσεων και επικεντρώνονταν στην προσπάθεια να αποφύγουν τον χαρακτηρισμό της συμμορίας τους ως εγκληματικής οργάνωσης, για να αποφύγουν να προστεθεί η οικονομική ασφυξία στην πολιτική και τη νομική ασφυξία τους.
Η αγόρευση της Οικονόμου ωστόσο πήγε πιο πέρα από τις απολογίες των χρυσαυγιτών. Δεν αρκέστηκε να αποσυνδέσει τα «κεντρικά» των ναζιστών από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, αλλά προχώρησε στην αποσύνδεση του Ρουπακιά και της δολοφονίας ακόμα και από το Τάγμα Εφόδου της Νίκαιας. Είπε δηλαδή ότι όλος ο σκληρός πυρήνας της Νίκαιας μαζεύτηκε επειγόντως αργά το βράδυ έξω από τα κλειστά γραφεία και πήγε κομβόι μέχρι την καφετέρια «Κοράλι» στην Αμφιάλη για κάποιον άλλο, ανεξακρίβωτο λόγο, και την ίδια στιγμή ο Ρουπακιάς πήγε και αυτός εκεί μόνος του, βγήκε από το αμάξι του, σκότωσε τον Φύσσα με μαχαίρι και γύρισε πίσω, χωρίς να έχει επαφή με κανέναν άλλον. Ακόμα και τα ίδια τα μέλη του Τάγματος Εφόδου της Νίκαιας δεν είχαν φτάσει στο σημείο να υποστηρίξουν ρητά κάτι τέτοιο, αρκούμενα σε απολογίες κατά τις οποίες κάθε ένας κατηγορούμενος υποστήριζε ότι του διέφευγε κάποια κρίσιμη πληροφορία για να εξηγήσει τι έγινε.
Ξεδιάντροπο ξέπλυμα του ναζισμού
Το σοκαριστικό και ξεδιάντροπο ξέπλυμα του ναζισμού από την Οικονόμου συνοδεύτηκε βέβαια από την πλήρη αποδοχή εκ μέρους της κάθε εξωφρενικού χρυσαυγίτικου ισχυρισμού, έτσι ώστε στο σύνολό του να καταλήξει να αποτελεί ένα χρυσαυγίτικο μανιφέστο. Η εισαγγελέας, αφού αποδέχθηκε χωρίς καν να το συζητήσει ότι η Χρυσή Αυγή είναι ένα κόμμα σαν όλα τα άλλα, υποστήριξε ότι ως εκ τούτου δεν θα είχε κανένα όφελος από τη δολοφονία και ότι ακόμα και αν την διέπραττε, θα φρόντιζε αυτό να γίνει στα κρυφά, «σε μια σκοτεινή γωνία». Κι αυτό μπροστά σε ένα δικαστήριο που επί τέσσερα χρόνια λαμβάνει στα χέρια του εκατοντάδες αποδεικτικά στοιχεία που καταδεικνύουν ότι η δημόσια επίδειξη δύναμης, βίας και κυριαρχίας -και σωματικής- επί των αντιπάλων αποτελούσε ακριβώς τη μέθοδο της Χρυσής Αυγής για να ενισχύει την επιρροή της και να προσελκύει μέλη. Τούτο δε, δεν βασίζεται μόνο στις επιθέσεις που πραγματοποίησε η Χρυσή Αυγή όλα τα χρόνια της δράσης της -και οι οποίες ήταν πάρα πολύ συχνά δημόσιες και έχουν επιφέρει ήδη καταδίκες-, αλλά δηλώνεται ρητά από τα ίδια τα στελέχη και την ηγεσία της σε ομιλίες και διακηρύξεις.
Έφτασε στο σημείο να θεωρήσει ως απενοχοποιητική για τη Χρυσή Αυγή τη δήλωση του Μιχαλολιάκου περί ανάληψης της πολιτικής ευθύνης για τη δολοφονία, μια δήλωση που οι ίδιοι οι συνήγοροι και ακόμα και ο ίδιος ο Μιχαλολιάκος είχαν χρεώσει σε παραδρομή. Μετά από όλα αυτά, αποτελούν μάλλον πταίσματα σε αυτή την ντροπιαστική για κάθε έννοια δικαίου αγόρευση οι προσπάθειες της Οικονόμου να εξηγήσει τη δολοφονική επίθεση εναντίον των συνδικαλιστών του ΠΑΜΕ ως συμπλοκή μεταξύ αντιτιθέμενων πολιτικά ομάδων ή η σπουδή της να προτείνει ελάφρυνση του κατηγορητηρίου σε κάθε υπόθεση, μετατρέποντας όλες τις απόπειρες ανθρωποκτονίας σε σκοπούμενες σωματικές βλάβες. Ίσως μάλιστα να μην εκπλήσσει και το γεγονός ότι η Οικονόμου ξόδεψε τόσο μεγάλο μέρος περιγράφοντας οπλικά συστήματα και μετατροπές στα αυτόματα όπλα, προκειμένου να απαλλάξει τους χρυσαυγίτες ακόμα και από το αδίκημα της οπλοκατοχής.
Ήταν τέτοιος ο υπερβάλλων ζήλος της Οικονόμου να μοιράσει απαλλακτικές προτάσεις ώστε σε ένα σημείο πρότεινε να απαλλαγεί κατηγορούμενος για οπλοκατοχή την οποία έχει ο ίδιος παραδεχθεί ως παράνομη.
Θύμιζε τις δίκες των δωσιλόγων
Αν και η εισαγγελέας ήταν από την αρχή μέχρι το τέλος της αποδεικτικής διαδικασίας εμφανώς ο άνθρωπος που από όλη την έδρα είχε καταλάβει λιγότερο τι ακριβώς δίκαζε, η αγόρευσή της ξεπέρασε οποιαδήποτε κακή πρόβλεψη μπορεί να είχε προηγηθεί. Θυμίζοντας σε πολλά σημεία τους εισαγγελείς στις απαλλακτικές δίκες των δωσίλογων στις δεκαετίες του ’40 και του ’50, προκάλεσε σε πολλά σημεία της πρότασής της την απορία αν πραγματικά δεν έχει καταλάβει τίποτα από όσα ακούγονταν επί τέσσερα χρόνια στην αίθουσα ή συμβαίνει κάτι πιο περίπλοκο από αυτό.
Η πιθανότητα να γίνει δεκτή η πρότασή της από το δικαστήριο είναι ωστόσο μικρή. Η έδρα φαινόταν -τουλάχιστον κατά το τελευταίο διάστημα των εξετάσεων των μαρτύρων υπεράσπισης και των απολογιών- να στρέφεται σε εντελώς άλλη κατεύθυνση από αυτήν της Οικονόμου. Και αν η αγόρευση της τελευταίας δεν επιτρέπει εφησυχασμό σε κανέναν, η απαλλαγή των κατηγορούμενων του Τάγματος Εφόδου της Νίκαιας -αν μη τι άλλο- θα αποτελούσε έκπληξη μεγατόνων και θα δημιουργούσε ερωτήματα σχετικά με το τι άλλαξε ανάμεσα στο διάστημα που το δικαστήριο εξέταζε τους κατηγορούμενους και την απόφασή του.
Η οικονομική ενίσχυση των 8,5 εκατομμυρίων
Το ίδιο ισχύει και για την υπόθεση της διεύθυνσης εγκληματικής οργάνωσης, πάνω στην οποία η πρόεδρος έχει ήδη τοποθετηθεί υπαινικτικά. Το δικαστήριο δεν έχει έως τώρα δώσει δείγματα πρόθεσης να επαναφέρει στην πολιτική ζωή μια εγκληματική συμμορία η οποία ήδη βαρύνεται με μεγάλες καταδίκες στελεχών της για βίαιη και δολοφονική δράση. Μια απαλλακτική απόφαση στο ζήτημα της εγκληματικής οργάνωσης δεν θα αποτελούσε μόνο ένα παταγώδες φιάσκο της ελληνικής Δικαιοσύνης που θα επέτρεπε στους ναζιστές να επαναφέρουν στους εναπομείναντες οπαδούς τους το αφήγημα ότι είναι ανίκητοι, αλλά θα παρείχε στον αρχηγό τους Ν. Μιχαλολιάκο μια ξαφνική οικονομική ενίσχυση 8,5 εκατομμυρίων ευρώ (όσα κόπηκαν από την κρατική επιχορήγηση στο διάστημα που η Χ.Α. κατηγορείται ως εγκληματική οργάνωση), τα οποία στην καλύτερη περίπτωση θα τα χρησιμοποιούσε για να ζήσει μεγάλη ζωή και στη χειρότερη για να ξανασπείρει το δηλητηριώδες μικρόβιο του ναζισμού στην ελληνική κοινωνία.
Περισσότερο από όλα, μια απόφαση του δικαστηρίου που θα προσέγγιζε έστω το πνεύμα της εισαγγελικής πρότασης θα έστελνε το μήνυμα ότι η ελληνική πολιτεία, 70 χρόνια μετά, εξακολουθεί να μοιράζει απαλλακτικά χαρτιά στους δωσίλογους. Και αυτό το μήνυμα μόνο καταστροφικά αποτελέσματα θα μπορούσε να έχει, λαμβάνοντας υπόψη ότι αποδέκτες του δεν θα είναι μόνο οι αθωωμένοι δωσίλογοι.
Σε αυτή τη δίκη, τη μεγαλύτερη που γνώρισε η Ελλάδα μετά το 1974, η εισαγγελέας τράβηξε αιφνιδιαστικά μαχαίρι. Το δικαστήριο καλείται πλέον να το βάλει γρήγορα στη θήκη του, να την κλειδώσει και να πετάξει και το κλειδί.
