Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
21.7°C26.3°C
2 BF 38%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
23 °C
20.6°C24.9°C
3 BF 38%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
19 °C
19.4°C24.3°C
2 BF 55%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.4°C21.6°C
2 BF 64%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
22 °C
21.9°C23.5°C
0 BF 37%
Τα μοάι του Άου Τόνγκαρικι
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Τα μοάι του Άου Τόνγκαρικι

Με φόντο τα ύψους 10 μέτρων μοάι του Άου Τόνγκαρικι

Κείμενο - φωτογραφίες: ΘΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ

Κυριακή του Πάσχα, 5 Απριλίου 1772. Ο Ολλανδός θαλασσοπόρος Γιάκομπ Ρόχεφεεν, πρώτος Ευρωπαίος ο οποίος επισκέπτεται το Ράπα Νούι, του δίνει το όνομα Πάασχ Εϊλάντ, δηλαδή "Νησί του Πάσχα". Οι ολλανδικές πηγές μάς πληροφορούν για νησί με πανύψηλα μεγαλοπρεπή μονολιθικά αγάλματα. Πρόκειται για τα περίφημα "μοάι", τα οποία σμίλευσαν οι κάτοικοι, οι Ράπα Νούι ή "Πασκουένσε" στα ισπανικά, επίσημη γλώσσα της Χιλής όπου ανήκει το νησί, σε ηφαιστειακή τέφρα του ηφαιστείου - "λατομείου" Ράνο Ραράκου, μεταξύ 1250 και 1500, για να τιμήσουν τους αρίνγκα όρα άτα τεπούνα έεν, τους θεοποιημένους προγόνους τους. Εκτός της λατρευτικής σημασίας τους, τα μοάι, που θεωρούνταν ως ξενιστές των πνευμάτων των προγόνων, αποτελούσαν και σύμβολο ισχύος και κοινωνικής καταξίωσης. Ένα κοινό χαρακτηριστικό τους είναι πως, με εξαίρεση μια επτάδα αγαλμάτων, από τα συνολικά 877, όλα κοίταζαν στην ενδοχώρα με την πλάτη στραμμένη στον ωκεανό. Κάτι που εξηγείται ως "δέσμευση" ότι ξέκοψαν από τον τόπο καταγωγής των πρώτων κατοίκων του νησιού (κατ' άλλους από την Πολυνησία, κατ' άλλους από τη Νότια Αμερική) αφοσιωμένοι πλέον στη νέα τους πατρίδα. Δύο χρόνια αργότερα, το 1774, ο 46χρονος Βρετανός εξερευνητής Τζαίημς Κουκ αναφέρει στις περιγραφές του τα πεσμένα ανθρωπομορφικά αγάλματα με το πρόσωπο στραμμένο στο χώμα.

Στα δύο χρόνια που μεσολάβησαν μεταξύ των δύο περιγραφών, ξέσπασε το "Χούρι Μοάι", η "Κατακρήμνιση των Μοάι", η οποία συνεχίστηκε επί μισόν και πλέον αιώνα, ώς τη δεκαετία του 1830. Σε όλα αυτά τα χρόνια, το νησί υπέφερε από συνεχείς εμφυλίους πολέμους, στη διάρκεια των οποίων η μία φρατρία γκρέμιζε τα αγάλματα των θεοποιημένων προγόνων της αντίπαλης, πράξη προκλητική και βλάσφημη, αφού το να πέσουν τα αγάλματα με το πρόσωπο στο χώμα εθεωρείτο πράξη ιεροσυλίας. Σχεδόν όλα τα μοάι, με ελάχιστες εξαιρέσεις, είχαν αυτήν την τύχη.


Πεσμένο μοάι με το πρόσωπο στο έδαφος. Μια "βλάσφημη" πρόκληση για τους προγονολάτρες Ράπα Νούι

Από τους πρώτους οικισμούς του νησιού όπου ξεκίνησε στη σύγχρονη εποχή η ανόρθωση και αποκατάσταση των μοάι ήταν το Άου Τόνγκαρικι.

Δεύτερο δεκαπενθήμερο Φεβρουαρίου και βρίσκομαι στο Νησί του Πάσχα, από τους τελευταίους σταθμούς του ταξιδιού που ξεκίνησα από την αργεντίνικη Γη του Πυρός κατευθυνόμενος προς την Πολυνησία. Και από τα πρώτα αξιοθέατα που επιλέγω να επισκεφθώ είναι το Άου Τόνγκαρικι.

Από την πρωτεύουσα του νησιού, την Άνγκα Ρόα, η απόσταση μέχρι το Άου Τόνγκαρικι είναι περίπου 15 χιλιόμετρα. "Άου" στην τοπική γλώσσα είναι η πέτρινη πλατφόρμα πάνω στην οποία στήνονται τα μοάι, τα οποία ζυγίζουν από 75 έως 86 τόνους το καθένα, φθάνοντας ακόμη και τα 10 μέτρα. Μάλιστα, το άου του Τόνγκαρικι είναι το μεγαλύτερο του Νησιού του Πάσχα και πάνω σε αυτό ορθώνονται 15 μοάι που μαζί με τα μοάι στο γειτονικό ηφαίστειο Ράνο Ραράκου είναι οι γνωστότερες παγκοσμίως εικόνες που προσελκύουν κάθε χρόνο δεκάδες χιλιάδες τουρίστες από κάθε γωνιά της γης στο πιο απομακρυσμένο κατοικήσιμο σημείο του κόσμου.


Ο όρμος στον οποίο στήθηκε το μεγαλύτερο από τα συνολικά 313 "άου" (πλατφόρμες) του Τόνγκαρικι, δημιούργημα σεισμού

Τα μοάι του Τόνγκαρικι, της περιοχής η οποία φέρει το ίδιο όνομα (που σχετίζεται με τους ανατολικούς ανέμους) με ένα από τα νησιά του Βαουάτου, αναποδογυρίστηκαν στους εμφυλίους, ενώ στις 22 Μαΐου 1960 παρασύρθηκαν από τσουνάμι που προκάλεσε σεισμός στη Νότια Χιλή, για να αποκατασταθούν και να αναστηλωθούν τη δεκαετία του 1960. Εντυπωσιακή είναι η ανομοιομορφία τους. Σε αντίθεση με τις άλλες ομάδες αγαλμάτων του νησιού, που διακρίνονται για την ομοιομορφία τους, αυτά εδώ έχουν διαφορετικό ύψος, ύφος, πάχος και έκφραση.

Στα αριστερά δεσπόζει το ηφαίστειο Πόικε, χάρη στην έκρηξη του οποίου σχηματίστηκε και η ομώνυμη χερσόνησος εδώ, με τον κρατήρα του να καλύπτεται από ευκαλύπτους, ενώ στο βάθος φαίνεται η νησίδα Μότου Μαρατίρι, που χρησίμευε ως άσυλο την περίοδο των εμφυλίων πολέμων.

Ο άξονας της κεντρικής πλατφόρμας αυτού εδώ του μεγαλύτερου τελετουργικού οικοδομήματος στο νησί και που είναι και το σπουδαιότερο μεγαλιθικό μνημείο σε όλη την Πολυνησία είναι προσανατολισμένος στην κατεύθυνση της ανατολής του ηλίου την ημέρα του θερινού ηλιοστασίου. Μαζί δε με τις προεκτάσεις του, το άου έχει μήκος περί τα 220 μέτρα.

Το μυστήριο της εξαφάνισης του πολιτισμού του Ράπα Νούι, η υποβλητική ατμόσφαιρα του νησιού, η αίσθηση πως βρίσκομαι στο πιο απόκοσμο σημείο που μπορεί να ζήσει άνθρωπος, η φύση, τα πάντα στο Ράπα Νούι, και ειδικά η θέα του Άου Τόνγκαρικι με φόντο τον απέραντο ωκεανό, με πείθουν να υποσχεθώ στον εαυτό μου να επιστρέψω κάποτε εδώ.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL