Live τώρα    
17°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
17 °C
13.4°C18.7°C
3 BF 63%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
12.0°C16.9°C
1 BF 66%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
14.3°C16.6°C
2 BF 61%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
13.8°C18.0°C
2 BF 62%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
10 °C
9.9°C14.6°C
2 BF 76%
Δεσμοί αίματος
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Δεσμοί αίματος

Της Ευγενίας Μπογιάνου

Στο πέμπτο πεζογραφικό του έργο, το μυθιστόρημα «αδέλφια», ο Γιώργος Συμπάρδης αφηγείται με τον δικό του τρόπο, τον όλο υπαινιγμούς και κρυφά σημάδια, έναν «εμφύλιο σπαραγμό», για να θυμηθούμε και τον Νίκο Εγγονόπουλο. Δύο αδέλφια, «ο μεγάλος με τα δικαιώματα του μεγάλου κι ένας μικρός που δεν έκανε με τίποτα πίσω», με μόνο τρία χρόνια διαφορά ηλικίας, αρκετή όμως για να δώσει μοναδικά προνόμια στον πρωτότοκο, βάζοντας τον μικρότερο σε δεύτερη μοίρα και αναγκάζοντάς τον να τρέχει συνεχώς στο κατόπι του πρώτου, μεγαλώνουν σε μια υποβαθμισμένη περιοχή της δυτικής Αττικής που δεν κατονομάζεται, αλλά που, προφανώς, πρόκειται για την Ελευσίνα, γενέτειρα και του ίδιου του συγγραφέα. Ο τόπος αποδίδεται με τόσο αδρά χρώματα που καταφέρνει να αναδείξει την ατμόσφαιρά μιας ολόκληρης εποχής, μεταφέροντάς μας νοερά σε μια ασπρόμαυρη φωτογραφία προς το τέλος της δεκαετίας του '50, μια και τότε είναι που τοποθετείται η δράση. Και παρά το γεγονός ότι διάφορα μικρά και μεγάλα πράγματα συμβαίνουν, σε αντίθεση ίσως με προηγούμενα έργα του, αυτό που έχει τελικά μεγαλύτερη σημασία είναι ότι ο Συμπάρδης δημιουργεί, μέσω της γλώσσας, έναν τόσο άρτια συντονισμένο αφηγηματικό ρυθμό, με μια ασίγαστη επιμονή σε λεπτομέρειες, φωτίζοντας κάθε επιμέρους στοιχείο με τέτοια ενάργεια και κάνοντάς το μέρος ενός ενιαίου συνόλου που γινόμαστε πραγματικά κομμάτι μιας καθημερινότητας, παρακολουθώντας τα βήματα των ηρώων όχι από απόσταση αλλά σαν να βρισκόμαστε στο ίδιο δωμάτιο με αυτούς, σαν να βλέπουμε με τα μάτια μας τις ταινίες που βλέπουν στο σινεμά, σα να ακούμε τις μουσικές που ακούν από το ηλεκτρόφωνο, σαν να πέφτουμε με τα μούτρα στα ίδια λάθη και στις ίδιες εμμονές. Τόσο υπαρκτοί και σκιαγραφημένοι στην εντέλεια ήρωες, δίχως ίχνος υπερβολής αλλά και με ένα ανθρώπινο, μέσα στις αντιφάσεις του, μεγαλείο, δύσκολα απαντιούνται στην πεζογραφία.

Τα μάτια του μικρού αδελφού, άρα και του ίδιου του συγγραφέα, είναι προσκολλημένα πάνω στον ωραίο Θανάση, τον διαρκώς εξεγερμένο νεαρό που, ενώ δείχνει να τα έχει όλα και να καταφέρνει ακόμη περισσότερα, δεν διστάζει, όταν έρχεται η στιγμή, να τα τινάξει στον αέρα. Όχι από αίσθηση αυτοκαταστροφής, αλλά από μια πεισματική προσήλωση σε ένα παρόν που μοιάζει αιώνιο, άρα και ανοιχτών και απεριορίστων δυνατοτήτων. Και κάπου εκεί μπορούμε να πούμε ότι ο Θανάσης γίνεται το σύμβολο στο πρόσωπο του οποίου καθρεφτίζεται όλη η στρεβλή ανάπτυξη που καθόρισε τα βήματα μιας Ελλάδας η οποία, βγαίνοντας από τον Εμφύλιο, χωρίς μέτρο, προσπάθησε να «οικοδομήσει», στηριζόμενη σε μια δίχως τέλος αυθαιρεσία, ποντάροντας στην ευκολία και στο βόλεμα, περισσότερο καταστρέφοντας παρά δημιουργώντας.

Ο μικρός αδελφός γίνεται η σκιά του Θανάση, χωρίς όμως ο συγγραφέας να τον τοποθετεί στον αντίποδα. Αγαπάει, θαυμάζει και μισεί παρατηρώντας τα πάντα, με μια ματιά σαν μέσα από τηλεφακό εστιασμένη στον «Άλλο», σε μια προσπάθεια να βρει χώρο και να υπάρξει, να χαράξει τα δικά του βήματα, δημιουργώντας ένα αυτόνομο «Εγώ». Η σύγκρουση είναι διαρκής, ανελέητη, αμείωτης έντασης. Καμιά λύτρωση δεν έρχεται. Τίποτα δεν τελειώνει. Ο κλοιός της οικογένειας -την τετράδα συμπληρώνει ένας αυταρχικός βιοπαλαιστής πατέρας και μια όμορφη υποταγμένη μάνα- είναι πάντα εκεί. Το αξεδιάλυτο αγκάλιασμα - πάλη των δύο αδελφών στο τέλος της αφήγησης απηχεί όλο το πνεύμα του βιβλίου. Πόσο δυνατοί είναι οι δεσμοί αίματος που σε αναγκάζουν να συναναστρέφεσαι, να συζείς, να συντρώς με πλάσματα που, σε άλλη περίπτωση, ίσως να μην γυρνούσες να κοιτάξεις ποτέ; Τα ερωτήματα παραμένουν ερωτήματα. Οι μεγάλες αφηγήσεις δεν τα απαντούν, τα αναδεικνύουν. Και στην περίπτωση του Συμπάρδη, με τον πιο εύστοχο, περιεκτικό και ευθύβολο τρόπο.

Γιώργος Συμπάρδης, «αδέλφια»

Εκδ. Μεταίχμιο

312 σελ. Τιμή: 15,50 ευρώ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL