Κείμενο - Φωτογραφίες:
ΘΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ
1825. Στην Τασμανία μαίνεται ο «Μαύρος Πόλεμος». Έτσι θα ονομαστεί, 10 χρόνια αργότερα, από τον δημοσιογράφο Χένρι Μέλβιλ η σύγκρουση Βρετανών αποικιοκρατών και Αυστραλών Αβοριγίνων στο νησί που βρίσκεται 240 χιλιόμετρα νοτίως της Αυστραλίας έχοντας τη μισή έκταση της Ελλάδας. Ο πόλεμος ξεκίνησε στις 3 Μαΐου 1804, όταν απόσπασμα Βρετανών του Ρίσντον -αργότερα θα αποτελέσει προάστιο της πρωτεύουσας του νησιού Χόμπαρτ- υπό τον υπολοχαγό Μουρ άνοιξε πυρ εναντίον ομάδος Αβοριγίνων. Και θα λήξει τον Ιανουάριο του 1832, αφήνοντας 219 νεκρούς Βρετανούς και περίπου 900 ιθαγενείς. Το αποτέλεσμα θα είναι να εγκαταλείψουν οι Αβορίγινες το νησί είτε εκουσίως είτε διά της βίας. Παράλληλα όμως με τον πόλεμο, συνεχίζεται ο εποικισμός της Αυστραλίας με κατάδικους και μέσα στο ίδιο έτος, το 1825, ιδρύεται το συγκρότημα φυλακών του Μαρία Άιλαντ, ενός μικρού νησιού 2,5 μίλια ανατολικά της Τασμανίας.
Τη χρονιά αυτή, στις 3 Δεκεμβρίου, η Γη του Φαν Ντίμεν, όπως ονομάζεται ακόμη το 1825 η Τασμανία, από το όνομα του Άντονι Φαν Ντίμεν, γενικού κυβερνήτη των Ολλανδικών Ανατολικών Ινδιών, μετέπειτα Ινδονησίας, θα αποτελέσει ανεξάρτητη αποικία με ιδιαίτερη εκτελεστική, νομοθετική και δικαστική εξουσία. Την ίδια χρονιά που θα παραδοθούν η παλαιότερη γέφυρα σε ολόκληρη την Αυστραλία, η οποία θα συνεχίσει να λειτουργεί και τον 21ο αιώνα, η γέφυρα του Ρίτσμοντ, και οι φυλακές. Στην πόλη αυτή θα βρεθώ Φεβρουάριο μήνα, μεσοκαλόκαιρο νότιου ημισφαιρίου, στον δρόμο από το Χόμπαρτ για το Πορτ Άρθουρ, ένα απέραντο συγκρότημα φυλακών και υπαίθριο μνημείο της UNESCO για τον εποικισμό της Αυστραλίας από Βρετανούς κατάδικους.
Χάρμα ιδέσθαι οι κατοικίες και οι αυλές του Ρίτσμοντ
Ενέταξα στο πρόγραμμά μου το Ρίτσμοντ καθώς πρόκειται για το ιδανικότερο μέρος στην Τασμανία που να συμπυκνώνει την ιστορία της διατηρώντας ταυτόχρονα σχεδόν αναλλοίωτη την αισθητική του 19ου αιώνα. Εδώ ζούσαν οι ιθαγενείς Παρενταρέρμε. Το 1803 έφτασαν οι πρώτοι έποικοι στους οποίους διατέθηκαν εκτάσεις να καλλιεργήσουν σιτάρι και το 1815 κατασκευάσθηκε και ο πρώτος αλευρόμυλος.
Πρώτο θέαμα που μου τραβά την προσοχή είναι η πλειάδα κτηρίων αρχιτεκτονικής γεωργιανής εποχής. Σκέφτομαι ότι είναι αξιοθαύμαστοι οι κάτοικοι που διατηρούν σε άριστη κατάσταση τα παλαιά πετρόκτιστα κτήριά τους. Πολλά κατοικούνται και άλλα έχουν μετατραπεί σε γκαλερί, εστιατόρια, εμπορικά καταστήματα, καφέ, ακόμη και μουσεία. Ένας επιπλέον λόγος διατήρησης του γεωργιανού χρώματος, είναι και το ότι η τρίτη σε μέγεθος πόλη της Τασμανίας "απομονώθηκε" όταν, το 1872, η κύρια οδική αρτηρία που κατασκευάστηκε την παρέκαμπτε.
Πρώτο αξιοθέατο που επισκέπτομαι είναι η περίφημη γέφυρα του Ρίτσμοντ, από το 2005 εθνικό μνημείο, αποτελώντας την παλαιότερη και μεγαλύτερη πέτρινη τοξωτή γέφυρα της Αυστραλίας. Την κατασκεύασαν μεταξύ 1823 και 1825 κατάδικοι οι οποίοι μετέφεραν με χειράμαξες τον ψαμμίτη, που είναι και το βασικό της υλικό, και έκτοτε την συνοδεύουν διάφοροι θρύλοι και ιστορίες. Όπως για τον κατάδικο που αυτοκτόνησε σε αυτήν έχοντας βαρεθεί τη ζωή του ή τον σαδιστή δεσμοφύλακα Σίμεον Γκρόβερ τον οποίο ξυλοκόπησαν και πέταξαν από τη γέφυρα στο ποτάμι φυλακισμένοι οι οποίοι είχαν υποφέρει από τα βασανιστήρια στα οποία τους υπέβαλλε. Ο θρύλος λέει πως το φάντασμά του περιπλανιέται ακόμη στη γέφυρα.
Ο Άγιος Ιωάννης, στην όχθη του Κόουλ, είναι ο παλαιότερος εν λειτουργία καθολικός ναός της Αυστραλίας
Τα επόμενα αξιοθέατα περιλαμβάνουν και δύο εκκλησίες. Ο καθολικός ναός του Αγίου Ιωάννου του Ευαγγελιστού στην όχθη του Κόουλ είναι η παλαιότερη ρωμαιοκαθολική εν λειτουργία εκκλησία της Αυστραλίας, καθώς τα θυρανοίξιά της πραγματοποιήθηκαν στις 31 Δεκεμβρίου 1837. Εδώ είναι θαμμένος ο μικρός γιος του Ιρλανδού επαναστάτη Τόμας Φράνσις Ο' Μάαρ, όπως προφέρουν οι Αυστραλοί το "Ο' Μίγκερ", ο οποίος κατάφερε να δραπετεύσει στις ΗΠΑ για να γίνει κυβερνήτης της Μοντάνα. Η άλλη εκκλησία είναι αγγλικανική, του Αγίου Λουκά. Πολλές είναι οι αξιοσημείωτες λεπτομέρειες του ναού, αυτές όμως τις οποίες δύσκολα θα παραβλέψει κάποιος είναι το ρολόι του πύργου, το οποίο κατασκευάστηκε στην Αγγλία το 1828, και η υπέροχη ξυλουργική δουλειά στο εσωτερικό, χάρη στην οποία ο κατάδικος που την επιμελήθηκε ανταμείφθηκε με την ελευθερία του.
Εδώ βρίσκεται και η παλαιότερη ανέπαφη φυλακή της Αυστραλίας, η οποία χτίστηκε το 1825, ενώ τα αξιοθέατα συμπληρώνουν το δικαστήριο, το νεκροταφείο και ασφαλώς μερικά υπέροχα ιδιωτικά κτήρια.
Αφήνω τη γαλήνια γραφική μικρή πόλη του Ρίτσμοντ κατευθυνόμενος στο Πορτ Άρθουρ, με τις καλύτερες εντυπώσεις.
