«Το προσωπικό είναι πολιτικό.» Ήταν ένα από τα κυρίαρχα συνθήματα του Μάη του '68 και του δεύτερου φεμινιστικού κινήματος που γεννήθηκε στο πλαίσιό του. Είχε ως στόχο την αποκάλυψη «των σχέσεων εξουσίας» που διέπουν την καθημερινότητά μας ως μια μορφή «εσωτερικής αποικιοποίησης», καθώς έγραφε χαρακτηριστικά στο βιβλίο της «Σεξουαλική πολιτική» η Κέιτ Μίλετ. Διέπλασε μια πολιτική από τα κάτω που εκτείνεται από το μερικό στο γενικό. Άνοιξε το άδυτο του «ιδιωτικού» της οικογένειας στο δημόσιο της γειτονιάς, του σχολειού και του δρόμου. Χειραφέτησε τη γυναίκα απέναντι στον σύζυγο-αφέντη και στα καθιερωμένα, συνήθη, καθησυχαστικά ταμπού που την εμπόδιζαν να μιλά για τη βία και την καταπίεση πίσω από τα κλειστά παντζούρια και τα ζητήματα τα προσωπικά. Οδήγησε τα παιδιά «που τα έλεγαν αλήτες» στην αμφισβήτηση της αυθεντίας του δασκάλου και στην αντιαυταρχική εκπαίδευση και τον απλό πολίτη στη διεκδίκηση των δικαιωμάτων του για μια καλύτερη ζωή μέσα σε νέες συλλογικότητες.
Η ζωγράφος Δέσποινα Τσάκνη μας εισάγει μέσα στο κλίμα αυτό, εξ αρχής, με τον τίτλο της ατομικής της έκθεσης που παρουσιάζει στην γκαλερί «Astra», στην Ακρόπολη. «Στενά παπούτσια» την αποκαλεί. Θέλοντας να περιγράψει μια σειρά έργων που έφτιαξε «με στενά παπούτσια», υποκύπτοντας «στη συνήθεια που δύσκολα αλλάζει» ακόμα και όταν αυτή μας πονά. Γιατί, όπως δηλώνει, «είναι πιο δυνατή κι από την επιθυμία να ανασάνεις».
Ταπεινά «γαϊδουράγκαθα», αποτυπωμένα πάνω στο χαρτί με παστέλ και κάρβουνο, φανερώνουν με τη σχεδιαστική της, εξπρεσιονιστική δεινότητα την εκθαμβωτική, εύθραυστη ομορφιά των λουλουδιών τους αλλά και την ανθεκτικότητά τους στα σύγχρονα δεσμά που μας περιβάλλουν. Μαύρα κοράκια, πλασμένα ως επίπεδες μορφές, τοποθετημένα το ένα δίπλα στο άλλο σε ένα ημιφωτισμένο, ζωγραφισμένο με αχνές κηλίδες δάσος, αποπνέουν με τις μυτερές μύτες τους και τη στάση αναμονής τους μια μυστηριώδη αίσθηση φόβου, συνυφασμένη και με τον διαχρονικά αρνητικό συμβολισμό τους, αυτές τις «εσωτερικευμένες εντυπώσεις της φύσης» όπου ο χρόνος σταματά, όπως έλεγε ο εκφραστής της «Αμερικανικής Σκηνής» Έντβαρντ Χόπερ. Αφηρημένες συνθέσεις φτιαγμένες με μελάνη συνδέουν τις αφηρημένες, κινούμενες από τις εσωτερικές ενορμήσεις του καλλιτέχνη στα τέλη της δεκαετίας του '50 με τα πλεγμένα με βελονάκι και την απίστευτη επιμονή των γιαγιάδων μας τραπεζομάντηλα.
Η Δέσποινα Τσάκνη εκφράζει τη δύναμη της φαντασίας στην τέχνη της απλής γυναίκας και της γυναίκας εικαστικού «ως μεγαλύτερη δυνατή ελευθερία, γιατί εκεί δεν μπορεί να επέμβει κανείς.» Δένοντας με ένα μοναδικό τρόπο «το προσωπικό με το πολιτικό» σε ένα ενιαίο, χειραφετημένο υποκείμενο.
Info: Δέσποινα Τσάκνη, «Στενά Παπούτσια», Astra Galerie, Καρυάτιδων 8. Διάρκεια έκθεσης: 11-27 Μαΐου. Ώρες λειτουργίας: Τρ./Παρ 18.00-21.00, Τετ./Πεμ./Σαβ. 11.00-16.00, κλείσιμο Κυρ. 27 Μαΐου 11.00-16.00
