Live τώρα    
24°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
22.2°C26.3°C
2 BF 36%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
24 °C
22.3°C26.0°C
3 BF 36%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.4°C24.8°C
2 BF 52%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.8°C21.6°C
2 BF 63%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
22.9°C24.0°C
2 BF 38%
Περπατώντας στην πόλη / Η Μαγική Πόλη
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Περπατώντας στην πόλη / Η Μαγική Πόλη

Του Άγγελου Μανταδάκη

H μαγική πόλη γεννήθηκε στο Δουργούτι. Τα νέα παιδιά, παρ' ότι σήμερα είναι κοσμογυρισμένα, σπάνια θα σου απαντήσουν θετικά στην ερώτηση τι είναι και πού είναι το Δουργούτι.

Το Δουργούτι είναι λοιπόν μια συνοικία της Αθήνας γειτονική με τον Νέο Κόσμο, που πριν από τη Μικρασιατική Καταστροφή ήταν μια ερημική περιοχή με λίγα σπίτια, στα οποία έμεναν εργάτες, κυρίως Αρμένιοι.

Μετά την καταστροφή του 1922, το κράτος φρόντισε να εγκατασταθούν εκεί μερικές χιλιάδες Μικρασιάτες πρόσφυγες για να αντιμετωπιστεί το τεράστιο πρόβλημα που είχε δημιουργηθεί σχεδόν σε όλη την επικράτεια.

Η ονομασία της συνοικίας, σύμφωνα με την επικρατούσα άποψη, οφείλεται στον μεγαλοκτηματία της περιοχής ονόματι Δουργούτη ή πιθανόν κάποιον Τούρκο ονόματι Δουργούτ Αγά. Μια άλλη εκδοχή συνδέει τον συνοικισμό Μεταξουργείο στο κέντρο της πόλης.

Οι Αθηναίοι αποκαλούσαν τη γειτονιά αρμένικη λόγω της παρουσίας των Αρμενίων από παλιά. Οι υποδομές της συνοικίας προκειμένου να φιλοξενήσει τόσες προσφυγικές οικογένειες ήταν σχεδόν ανύπαρκτες. Τα σπίτια που υποδέχτηκαν τους πρόσφυγες ήταν κατ’ ουσίαν παράγκες, πολλές από τις οποίες ήταν ετοιμόρροπες σε κάθε θεομηνία. Βεβαίως, και τα φτωχά σπίτια της πόλης ακόμα και στο κέντρο της Αθήνας δεν ήταν και πολύ καλύτερα. Τα σπίτια με κεραμοσκεπές έμπαζαν συνήθως νερά όταν έβρεχε και οι άνθρωποι κοιμόντουσαν έχοντας δίπλα τους κατσαρόλες και λεκάνες για να στάζει το νερό.

Η παραγκούπολη του Δρουγουτιού ήταν από τις πιο φημισμένες στην εποχή της. Το μεγάλο πρόβλημα ήταν η ύδρευση. Οι γυναίκες έκαναν ουρά στην πλησιέστερη βρύση προς την παράγκα τους για να γεμίσουν έναν ντενεκέ νερό. Πολλές φορές από τον εκνευρισμό και την κούραση οι γυναίκες έρχονταν στα χέρια και τότε οι καυγάδες ήταν ομηρικοί. Η ζωή της παραγκούπολης ενέπνευσε τον Νίκο Κούνδουρο που στα 1954 γύρισε την ταινία «Μαγική πόλη», όπου πρωταγωνιστούσε ο αείμνηστος Γιώργος Φούντας. Μια άλλη ταινία γυρίστηκε αργότερα, η μικρού μήκους ταινία του Κώστα Φέρρη «Τα ματόκλαδά σου λάμπουν».

Η πρώτη συστηματική προσπάθεια για να βελτιωθεί η ζωή στο Δουργούτι έγινε το 1924, όταν χτίστηκαν 24 μονοκατοικίες σε έξι σειρές, ιταλικής έμπνευσης και χρηματοδότησης. Δέκα χρόνια μετά, ανεγέρθηκαν οι πρώτες προσφυγικές πολυκατοικίες, που βασίστηκαν στην αρχιτεκτονική του Μπαουχάους. Σκληρό ήταν το τίμημα του Δουργουτιού στους Γερμανούς ναζί λόγω της συμμετοχής πολλών κατοίκων του συνοικισμού στην ΕΑΜική Εθνική Αντίσταση. Ένα από τα τελευταία μπλόκα που έγινε στην Αθήνα ήταν αυτό στο Δουργούτι, όταν τον Αύγουστο του 1944 οι Γερμανοί συνέλαβαν 1.200 άτομα, από τα οποία τα 120 εκτελέστηκαν αμέσως, ενώ σχεδόν 600 οδηγήθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.

* Ο Άγγελος Μανταδάκης είναι υπεύθυνος Πολιτισμού εκ μέρους της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL