Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
21.7°C24.7°C
3 BF 55%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
19.7°C24.9°C
1 BF 41%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.4°C21.6°C
4 BF 61%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
21 °C
20.4°C20.8°C
2 BF 68%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.9°C24.0°C
3 BF 33%
Ημερολόγια Αναγνώσεων / "Τα γράφω και κοντεύει να σπάσει η καρδία μου"
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Ημερολόγια Αναγνώσεων / "Τα γράφω και κοντεύει να σπάσει η καρδία μου"

Έτσι σώθηκε η ιστορία του Δημήτρη του Ψύλλου, που κυκλοφορούσε με το ένα παζάκι του παντελονιού πάνω και το άλλο κάτω και έναν τενεκέ χταπόδια στον ώμο του, καπετάν Κουρέλης, μαύρος από τα μελάνια, που είχε έναν χρόνο να ρίξει νερό στο πρόσωπό του και πέθανε το 1944 στον πόλεμο από την πείνα...

Και το καλαμπούρι του Δημήτρη Κουτούζου - «Αξίζεις όσο ένα τσουβάλι ψείρες και κοριοί», τότε που ο αφηγητής, ο Λαλής, τον βοήθησε να φυτέψουν μια μαυροσυκιά. Νοικοκύρης άνθρωπος και μερακλής, «πρεζάκιας της δουλειάς», που δεν είχε άλλον στο ταίρι του να χτίζει ξερολιθιές, με το πριόνι και το κλαδομάχαιρο να μπολιάζει δεντράκια, να περνάει με το γαϊδουράκι του από όλα τα ξωκλήσια να θυμιάσει και να ανάψει τα καντηλάκια...

Και η περίφημη ομιλία «του Μουσολίνη», ίσως το 1934 ή το 1937 στην πλατεία της Λέρου, που υποχρεώθηκε όλος ο πληθυσμός του νησιού να την ακούσει, τη ραδιοφωνική της αναμετάδοση δηλαδή από τα μεγάφωνα για όλες τις χώρες της αυτοκρατορίας...

Για τον μηχανικό τον Γιάννη τον Κλειδομύτη, που πέθανε στα σφουγγάρια και τον έφεραν με το φέρετρο στο σπίτι του στο νησί χωρίς να ειδοποιήσουν τη γυναίκα του, που τον είδε εκεί που σκούπιζε και έπεσε ξερή...

Για το ζευγάρι τα γεροντάκια το Ρηνώ και τον Γιάννη τον Κούκλη -παλιό ναυτικό- που ήταν πια τόσο ανήμπορα που ούτε νερό δεν μπορούσαν να φέρουν για να πιουν. Τον «Σερζεβούλη», που ξύπνησε με φωνή γυναίκας μέσα στη νύχτα το Ρηνώ στα νιάτα της και την έκανε να τον ακουλουθεί και να μην τον φτάνει ώς στις άκρες των γκρεμών, ώσπου το πήρε είδηση και βρήκε καταφύγιο σε μια εκκλησιά. Ο Γιάννης, πάλι, πέθανε λίγες μέρες μετά που έχασε το Ρηνώ του και τον είδαν πολλοί πως γονάτισε στο κρεβάτι μόνος, πήρε μια πετσέτα και έκανε πως κοινωνεί -«τον κοινώνησε ο άγγελος».

Για το ιταλικό σχολείο και τα συσσίτια, τον μύλο του πατέρα του, τη μουρουνιά του Παλιασκλούπη (Ασκληπιού), το θεόρατο δέντρο, το φιόρο του χωριού, τόπο συνάντησης και κορταρίσματος των κοριτσιών, που μάζευε μύγες όμως και το κόψανε -«κοντεύει να σπάσει η καρδία μου από τόσες αναμνήσεις» γράφει ο Θανάσης Παραπονιάρης, ο Λαλής, ο άνθρωπος που αποφάσισε να γράψει σε εννιά τετράδια την προσωπική του ιστορία, τη μικρή ιστορία του ιδίου και της οικογένειάς του όπως συνδέεται με την ιστορία του νησιού του, της Λέρου κατά τη διάρκεια της ιταλικής κατοχής, του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου-, τα γεγονότα της Μάχης της Λέρου, ο βομβαρδισμός και η βύθιση του αντιτορπιλικού «Βασίλισσα Όλγα» από τους Γερμανούς είναι κάποια από αυτά ευρύτερα γνωστά, ο μύλος του πατέρα του βρέθηκε στο επίκεντρο των πολεμικών επιχειρήσεων...
Οι βομβαρδισμοί, η πείνα, η πείνα, η πείνα...

Μια έκδοση που δεν χόρταινα να διαβάζω. Ο Λαλής αποφάσισε να τα γράψει όλα αυτά σε μεγάλη ηλικία, έχοντας επίγνωση της ευθύνης που αναλάμβανε να σώσει το παρελθόν του, να μάθουν τα εγγόνια του και οι επερχόμενοι για τη μεγάλη πείνα και τα βάσανα που πέρασαν αυτοί οι άνθρωποι. Για τον κατατρεγμό της ιταλικής κατοχής στα Δωδεκάνησα, την ακριβή εξαγορά ενός πιστοποιητικού κοινωνικών φρονημάτων μετά την Απελευθέρωση για να βρεις δουλειά στα καράβια αργότερα, τις στερήσεις, τις κακίες, τα παράπονα, μια ματιά στη ζωή τόσο ζωντανή, τόσο γλαφυρή. Εξαιρετική η επιμέλεια του Κώστα Ασλανίδη, που βασίστηκε σε μια πρώτη δακτυλογράφηση από το χειρόγραφο και πλαισίωσε την έκδοση με σπάνιο φωτογραφικό υλικό. Μια μαρτυρία τόσο ακριβής, τόσο ειλικρινής εκ βαθέων, τόσα μυστικά αποκαλύπτονται για να μη χαθούν, άλλα βέβαια μένουν σφραγισμένα... Ο Λαλής περιμένει τον θάνατο και τον αντιμετωπίζει στα μαρμαρένια αλώνια γράφοντας για να σώσει τη μνήμη των ανθρώπων σαν κι αυτόν, των «αδελφών του των ελαχίστων», αυτών για τους οποίους δεν μιλά ποτέ η Ιστορία. Τους απαθανατίζει. Το «ταμείον των ψυχών» άλλη μια φορά διασώζεται στο μικρό νησάκι της Λέρου.

Θανάσης Β. Παραπονιάρης "Τα τετράδια του Λαλή”

Μνήμες από τη Λέρο 1935 – 1965"

Επιμέλεια: Κώστας Ασλανίδης

Εκδόσεις: "ΑΩ",

Σελ. 512 σελ. Τιμή: 21,20 ευρώ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL