Μεγάλος απατεώνας αυτός ο Φιάκας. Το λέει και το όνομά του (Φιάκα = απάτη). Έμαθε να ζει με ξένα χρήματα, δανεικά κι αγύριστα δηλαδή, και δεν λέει να ξεμάθει. Μας θυμίζει τίποτα; Έχει σχέση με κάποιους μεγαλοπλούσιους που κάνουν τις δουλειές τους με τα λεφτά των άλλων; Που περνούν καλά, νομιμοφανώς και έως πρότινος με την ευλογία του γκουβέρνου;
Λέμε συχνά πως οι πρόγονοί μας έχουν πει τα πάντα. Αλήθεια είναι. Το λέμε κατά κανόνα για τους αρχαίους ημών προγόνους. Να όμως που και οι νεότεροι, μια χαρά τα έχουν καταγράψει.
Ο «Φιάκας», λοιπόν, είναι μια υπέροχη κωνσταντινουπολίτικη κωμωδία του 1870, γραμμένη από τον δάσκαλο στο επάγγελμα, σε ρωμαίικα σχολεία της Πόλης, Δημοσθένη Μισιτζή, για να παιχθεί από μαθητές του. Το έργο όμως άρεσε, και άρχισε να παίζεται από ερασιτεχνικούς θιάσους στην αρχή και στη συνέχεια από επαγγελματίες της εποχής. Ανάλογη ήταν και η πορεία του συγγραφέα. Άφησε το δασκαλίκι, για να γίνει επαγγελματίας ηθοποιός! Ο «Φιάκας», είναι το μόνο ρωμαίικο έργο που μεταφράσθηκε στα τουρκικά το 1878 και παίχθηκε στο θέατρο «Γεδίκ Πασά» από τον θίασο «Γκιουλιάν».
Στους κατοπινούς χρόνους και έως τις μέρες μας, ο «Φιάκας» έκανε λαμπρή καριέρα. Παίχθηκε από επαγγελματικούς θιάσους, κρατικά θέατρα και φεστιβάλ.
Επηρεασμένος από τις κωμωδίες του Μολιέρου, αλλά και από θεατρικά συγκροτήματα που έφθαναν στην Πόλη από την Ευρώπη, ο Μισιτζής, στήνει μια ιστορία, όπου κάποιος κομψευόμενος δανδής, καταχρεωμένος και έχοντας φεσώσει τη μισή Πόλη, καταφεύγει από το αριστοκρατικό Πέρα σε κάποια φτωχική συνοικία, όπου καταστρώνει ένα απλό σχέδιο. Προσπαθεί, με τη συνδρομή του μπουνταλά υπηρέτη του, να παντρευτεί μια πλούσια ορφανή νέα που ζει με τη θεία της, και έτσι να λύσει το οικονομικό του πρόβλημα. Επειδή όμως, άθελά του, ο υπηρέτης του αποκαλύπτει στην κόρη την κατάντια του αφεντικού του, αυτός προσποιείται τον Γερμανό βαρόνο Δε Μαστερχάουζεν(!), που παριστάνει (ο υποτιθέμενος βαρόνος) τον μπατίρη Ρωμιό, για να διαπιστώσει (δήθεν) την ειλικρίνεια των αισθημάτων της κόρης. Το κόλπο πιάνει, ο γάμος ετοιμάζεται, όμως την τελευταία στιγμή εισβάλλουν οι δανειστές, ο απατεώνας αποκαλύπτεται, ο γάμος χαλάει, και ο Φιάκας καταδιώκεται αγρίως...
Η ιστορία είναι καθαρή και δραματουργικά στέρεη. Με παρούσα συνεχώς την Πόλη της εποχής, τον ρυθμό και τα ήθη της, με ρέουσα πλοκή και ζωντανούς χαρακτήρες, είναι μια κωμωδία που, όποτε ανεβαίνει, χαρίζει απλόχερα γέλιο και γνώση. Μια κωμωδία αντιπροσωπευτική της κουλτούρας μας που με το ένα χέρι κρατά και εμπνέεται από τη Δύση και με το άλλο κρατά και ανασαίνει την Ανατολή.
Στη σημερινή Ελλάδα της κρίσης και της απόπειρας να ανοίξουμε επιτέλους τις ντουλάπες με τα άπλυτα, όσα έρχονται στο φως της δημοσιότητας καθημερινά, μας θυμίζουν το ωραίο αυτό έργο.
Ώστε λοιπόν αυτοί οι φιλοπάτριδες κύριοι που έβαζαν από το υστέρημά τους για να διατηρούν επιχειρήσεις, κανάλια και ευαγή ιδρύματα, αποδεικνύεται πως δεν ταλαιπώρησαν και πολύ το δικό τους υστέρημα. Με το υστέρημα του ελληνικού λαού που ανακεφαλαιοποιούσε τις τράπεζες από όπου έπαιρναν τα δανεικά κι αγύριστα επιτελούσαν το θεάρεστο έργο τους. Και όχι μόνον αυτοί. Και τα κόμματα που τους γιατροπόρευαν, την ίδια δουλειά έκαναν. Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, χρωστούν από καμιά διακοσαριά εκατομμύρια το καθένα στις τράπεζες που (θα το ξαναπώ) ανακεφαλαιοποιούσε ο λαός από την τσέπη του. Και ένα εκατομμύριο να δίνει τον χρόνο έκαστος και πάλι χρειάζονται διακόσια χρόνια για να ξεχρεώσουν. Τι να πω. Υγεία και μακροημέρευση να έχουν, μπας και κάποτε ξοφλήσουν.
Οι θεωρίες και οι δικαιολογίες όλου αυτού του συστήματος που αναπαράγονται από έγκριτα και μη έγκριτα ΜΜΕ, από τον κόσμο αλλά και τον υπόκοσμο του Ίντερνετ, μοιάζουν τόσο πολύ με το κόλπο του κάλπικου βαρόνου Δε Μαστερχάουζεν!
Όμως αυτό το κράτος της φιάκας, της απατεωνιάς δηλαδή, αλλάζει πια ρότα. Μέρα με τη μέρα εδραιώνονται διαφάνεια, δικαιοσύνη και ισονομία, ώστε κάθε κατεργάρης να πάει στον πάγκο του. Και για να το πω καλύτερα, στα κάτεργα να πάνε οι φιάκες που έκλεψαν και φτώχυναν το Δημόσιο και τον ελληνικό λαό! Αυτόν τον λαό, που προσπαθούν να τον πείσουν πως καλά κι άγια ήταν όλα καμωμένα, και η ανεργία, η φτώχεια και η διαπλοκή που του επέβαλαν, δεν υπήρξαν ποτέ!
* Ο Πάνος Σκουρολιάκος είναι μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ και βουλευτής περιφέρειας Αττικής
