Της Κάκης Μπαλή
Πώς μπορεί να αντισταθεί κανείς όταν δυο τρελαμένοι με τα αυτοκίνητα έφηβοι τον σέρνουν στο μουσείο της Μερσέντες στη Στουτγάρδη; Είναι πολύ απλό. Δεν μπορεί. Στην αρχή κάνει την καρδιά του πέτρα και λέει, τι να κάνουμε, ο ρόλος της νουνάς έχει και τις υποχρεώσεις του. Στη συνέχεια, ευχαριστεί σιωπηλά μεν, από βάθους καρδίας δε, τους πιτσιρικάδες, που είχαν την ιδέα. Κι αυτό, διότι το μουσείο της χιλιοτραγουδισμένου αυτοκινήτου -με κορυφαίο το άσμα-προσευχή της Τζάνις Τζόπλιν, «Θεέ μου, χάρισέ μου μια Mercedes Benz»- προσφέρει απόλαυση ακόμη και σε κάποιον που δεν έχει σε καμία εκτίμηση τους τέσσερις τροχούς.
Με το που μπαίνει κανείς στο μουσείο -πλάι στο στρατηγείο της DaimlerChrysler στο προάστιο Ούντερτιρκχαϊμ της Στουτγάρδης- εντυπωσιάζεται από την αρχιτεκτονική του κτηρίου. Τοποθετημένο ανάμεσα σε αυτοκινητοδρόμους, ένας βωμός κι αυτό αφιερωμένο στον θεό της κίνησης, μοιάζει με πίστα της Formula 1, απλωμένη σε εννιά επίπεδα, που συνδέονται μεταξύ τους με κεκλιμένες επιφάνειες. Η περιπλάνηση στον χώρο ξεκινά υποχρεωτικά από την οροφή, στην οποία φτάνει ο επισκέπτης με hi tech ασανσέρ, βγαλμένα κατ’ ευθείαν από τα εργαστήρια διακτίνισης του μίστερ Σκοτ στο "Star Trek". Κατόπιν αρχίζει να κατεβαίνει προχωρώντας κυκλικά, χωρίς να συναντήσει ούτε ένα σκαλί. Στα σημεία, μάλιστα, που μπορεί να βλέπει από τα τεράστια παράθυρα τον περιβάλλοντα χώρο, ο επισκέπτης έχει την ψευδαίσθηση ότι είναι κι αυτός πάνω σε ένα όχημα που τρέχει στον αυτοκινητόδρομο.
Οι εκθεσιακοί χώροι του μουσείου είναι αφιερωμένοι στον μύθο του αυτοκινήτου - και στον τρόπο που άλλαξε τη ζωή των ανθρώπων. Εκπληκτικές αντίκες, αγωνιστικά μοντέλα του περασμένου αιώνα, αρχαία λεωφορεία, αλλά και δεκάδες μίνι ταινίες που δείχνουν την πορεία του αυτοκινήτου μέσα στον χρόνο: από τα ράλι του Μόντε Κάρλο, όταν ακόμη οι κυρίες φορούσαν κρινολίνα, μέχρι τις πρώτες απεργίες στην αυτοκινητοβιομηχανία και τα αυτοκίνητα που καίγονταν στα οδοφράγματα των κινητοποιήσεων του ’68.
Παράλληλα με την ιστορία της Μερσέντες, καλαίσθητα ταμπλό και βίντεο διηγούνται την ιστορία της κινητικότητας, της βιομηχανικής εποχής, του εργατικού κινήματος, της τεχνολογίας, της μουσικής κ.λπ.
Δυο ξένοι στην ίδια ιστορία
Εξίσου γοητευτικές είναι οι μικρές ιστορίες των ανθρώπων που έφτιαξαν τον σημερινό γιγαντιαίο όμιλο της DaimlerChrysler: του Γκόντλιμπ Ντάιμλερ και του Καρλ Μπεντζ. Ο Ντάιμπλερ και ο Μπεντζ ανακάλυψαν σχεδόν ταυτόχρονα τη μηχανή εσωτερικής καύσης του αυτοκινήτου, έφτιαξαν σχεδόν ταυτόχρονα άμαξες δίχως άλογα και ποδήλατα με μηχανή, τα εργαστήριά τους απείχαν ελάχιστα χιλιόμετρα μεταξύ τους -του πρώτου στη Στουτγάρδη, του δεύτερου στο Μάνχαϊμ-, έζησαν και οι δυο πολύ για την εποχή τους και παρ' όλα αυτά δεν γνωρίστηκαν προσωπικά ποτέ. Μόνο μετά τον θάνατό τους ενώθηκαν τα δύο εργαστήρια και έφτιαξαν το εργοστάσιο της Daimler-Benz.
Η πρώτη σοφερίνα
Ο Καρλ Μπεντς ήταν ένας ευφυής μηχανικός, αλλά δεν είχε το μάτι για τις λεπτομέρειες. Αντίθετα, η σύζυγός του, η Μπέρθα, ήταν ένα απίστευτα πρακτικό πνεύμα και λάτρης της περιπέτειας. Πήρε, λοιπόν, το πρώτο αμάξι που έφτιαξε ο άνδρας της, κάθισε στο τιμόνι και οδήγησε μονάχη μια τεράστια για τα δεδομένα της εποχής απόσταση - 130 χιλιόμετρα. Την έπιασε το σκοτάδι - κι έτσι διαπίστωσε ότι το αυτοκίνητο χρειάζεται και φώτα. Την πόνεσε η μέση της - κι έτσι έπεισε τον Καρλ να σκεφτεί ότι χρειάζεται και κάτι που αργότερα ονομάστηκε αναρτήσεις. Στράβωνε στις στροφές ο λαιμός της -για να αποφύγει κάρα και άλογα-, κι έτσι τοποθετήθηκαν στο αυτοκίνητο οι πρώτοι καθρέφτες. Πάντως, έπειτα από αυτή την πρώτη μεγάλη βόλτα, ο Καρλ έκανε καιρό να ξαναμιλήσει στη γυναίκα του, επειδή κόντεψε να πεθάνει από τον φόβο του μέχρι να τη δει να επιστρέφει ζωντανή. Η Μπέρθα δεν είχε φροντίσει να ενημερώσει κανέναν για την πρώτη περιπέτειά της ως σοφερίνας.
Η αγαπημένη κόρη
Στην αρχή τα μοντέλα δεν είχαν σοφιστικέ ονόματα. Μάλιστα, ο Ντάιμλερ έφτιαχνε αγωνιστικά οχήματα κατά παραγγελία για διάφορους πάμπλουτους εραστές της περιπέτειας, που είχαν ανακαλύψει τον ίλιγγο της ταχύτητας. Ο καλύτερος πελάτης του ήταν ο Βιεννέζος επιχειρηματίας Εμίλ Γέλινεκ, που το αγαπημένο χόμπι του ήταν οι αγώνες ταχύτητας της Νίκαιας. Όταν του παρέδωσαν το πανίσχυρο για την εποχή μοντέλο των 35 αλόγων, ο Γέλινεκ το «βάφτισε» για γούρι Μερσέντες, όπως έλεγαν το στερνοπούλι του. Εκείνη τη χρονιά, το 1900, ο Γέλινεκ είχε πάνω του το κοκαλάκι της νυχτερίδας και πετύχαινε σε ό,τι κι αν καταπιανόταν. Σε κάθε project του έδινε το όνομα της κόρης του κι έπεισε τον Ντάιμλερ να το υιοθετήσει για την τελευταία γενιά αυτοκινήτων του. Η Μερσέντες Γέλινεκ έζησε μια ήσυχη ζωή, αλλά το αυτοκίνητο με το όνομά της έκανε μια εντυπωσιακή διεθνή καριέρα - που λίγο-πολύ αντέχει μέχρι σήμερα.
