Live τώρα    
21°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.2°C23.6°C
2 BF 62%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
17.4°C22.5°C
2 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.2°C19.9°C
4 BF 68%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
24 °C
21.0°C24.8°C
4 BF 46%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
22 °C
21.9°C23.5°C
3 BF 40%
Υπάρχει λόγος / Τα χρέη της τυφλότητας
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Υπάρχει λόγος / Τα χρέη της τυφλότητας

Του Κώστα Καναβούρη

Τα πράγματα αλλάζουν. Αργά, βασανιστικά, με λάθη, με υστερήσεις, με εμπεριεχόμενες αδικίες πολλές φορές, αλλά όμως τα πράγματα αλλάζουν. Η προτεινόμενη αναθεώρηση του Συντάγματος, η θέσπιση της απλής αναλογικής είναι ικανά παραδείγματα ώστε να δει όποιος θέλει να δει ότι, πράγματι, αλλάζουν τα πράγματα. Ουδέποτε στις, αρκετές, τελευταίες δεκαετίες δεν ανελήφθησαν τόσες πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση αλλαγής των πραγμάτων. Όσο κι αν κατηγορηθούν οι πρωτοβουλίες αυτής της κυβέρνησης, το γεγονός παραμένει: τα πράγματα αλλάζουν. Πάει να πει τα πράγματα μπαίνουν σε κίνηση. Γίνεται προσπάθεια ώστε το Σύνταγμα να μην είναι το κενό δοχείο της Δημοκρατίας, αλλά να γίνει η πύλη ανάπτυξης του πολιτεύματος. Δύσκολο. Γιατί η προσπάθεια είναι να αλλάζει επί το δημοκρατικότερο το Σύνταγμα, μέσα στο ίδιο ασφυκτικά ταξικό οικονομικό σύστημα. Και όντως. Με μια κυβέρνηση διαφορετικής πολιτικής πρόθεσης από ό,τι οι προηγούμενες (επί τόσες δεκαετίες ων ουκ έτσι αριθμός) μπορεί να γίνουν αλλαγές. Και μάλιστα κεφαλαιώδεις. Ωστόσο, κατ’ ουδένα τρόπο επαναστατικές, με βάση τουλάχιστον τα θεωρητικά βιβλία της επαναστατικής διαδικασίας.

Να το σταματήσουμε εδώ; Όχι. Το πράγμα προχωράει έτσι κι αλλιώς. Εμείς δεν μπορούμε να σταματήσουμε τίποτα. Γι’ αυτό είναι φαιδρή, ας πούμε, η “παρδαλή” προσπάθεια του αρχηγού της ΝΔ Κυριάκου Μητσοτάκη να σταματήσει την αλλαγή του τρόπου έκφρασης και του τρόπου αντιμετώπισης της Δημοκρατίας. Θα χάσει. Η Δημοκρατία άλλαξε. Άλλαξε η αισθητική τής πρόσληψης στο πολίτευμα. Και είναι ακόμα η αρχή. Αυτό όμως ακριβώς είναι που φοβούνται: την αλλαγή στην αισθητική τής πρόσληψης του ίδιου ταξικού συστήματος. Την αλλαγή στην αισθητική της πρόσληψης του ταξικού φόβου. Την αλλαγή βάρους της μεγάλης σκιάς πάνω στη λευκή οθόνη τής πραγματικότητας. Γιατί, βλέπεις, τώρα η οθόνη δεν είναι και τόσο λευκή, το αντίθετο: είναι γεμάτη από το απόβραδο των ανθρώπων που νυχτώνουν πιο πολύ κι από τη νύχτα.

Αυτή η κατάσταση δεν αλλάζει εύκολα. Το σύστημα και αύριο θα νυχτώσει το βράδυ του ανάλογα με τους δείκτες των χρηματιστηρίων. Σε άμεση αντιστοίχιση (που δεν αντιλαμβάνεται ο Νεφεληγερέτης των αριθμών Κυριάκος Μητσοτάκης) ενός άνεργου στην Ιβηρική Χερσόνησο με τον τρελαμένο τζιχαντιστή της μεταεστιακής Γαλλίας και τον «golden» οικονομικό φονιά που πιθανώς προσεύχεται στον ίδιο θεό με τον Ερντογάν. Τον θανατηφόρο θεό των εκτελεστικών αποσπασμάτων, την ίδια στιγμή που τα εκτελεστικά αποσπάσματα των δουλεμπόρων του χρήματος στέλνουν κι άλλα παιδιά στα σχολεία εκμάθησης του θανάτου. Σε μια αιματοβαμμένη επωνυμία ένδυσης. Υπόδησης. Χειρονομίας συμβολικά αναγνωρίσιμης στα απογεύματα των παιδιών σου.

Ω, ναι. Αυτό το ανελέητο της κατασκευασμένης ταυτότητας. Αυτό το ανελέητο της ταξικής υπόστασης σε παγκόσμιο επίπεδο. Σε παγκόσμια μέγγενη: είσαι ελεύθερος να μην έχεις δουλειά. Είσαι ελεύθερος να ονειρευτείς τι θα μπορούσες να κάνεις αν είχες δουλειά. Αλλά είναι τόσος ο τρόμος, που δεν μπορείς να ονειρευτείς το όνειρο της ελευθερίας: το όνειρο της επιλογής. Δηλαδή την ελευθερία που σου ταιριάζει. Αργούν, βέβαια, κάτι τέτοια. Το θέμα είναι να προσπαθείς ώστε να μην καθυστερήσουν κι άλλο. Ν’ αλλάξει το γλέντι της σιωπής, πώς να το πω αλλιώς. Ν’ αλλάξει το χνάρι του χειμώνα καθώς κατηφορίζει προς την άνοιξη. Δεν είναι εύκολο. Τι λέω; Ποιο δύσκολο δεν υπάρχει. Να προχωράς και να σου τσακίζουν τα γόνατα οι Συμπληγάδες της αξιοπρέπειας. Να προχωράς και να γίνεται χαρτοπόλεμος η σκιά σου από το φαιό φως που διαδίδει την αιχμηρότατη αιχμή του ως αναντίρρητο επιχείρημα. Και να μην προλαβαίνεις να δεις ότι τα πράγματα αλλάζουν.

Όμως ναι, τα πράγματα αλλάζουν. Για την ακρίβεια, τα πράγματα πάντοτε άλλαζαν. Η τάξις ουδέποτε ήταν απαρασάλευτη. Η τάξις, λοιπόν, ουδέποτε ήταν απαρηγόρητη. Επειδή το δάκρυ πάντοτε κατέληγε ως υδροφόρος ορίζων σε καταστάσεις απελπισίας. Και τότε μια επανάσταση άναβε τα φαναράκια της στα πίσω σώματα των βράχων. Εκεί όπου οι εραστές δεν έβλεπαν ούτε τον εαυτό τους, πάρα μονάχα έβλεπαν τη μεγάλη έναστρη νύχτα που ερχόταν κατά πάνω τους. Και δεν έφευγαν. Κι όλα αργότερα έγιναν αλλιώς. Γι’ αυτό σου λέω: τα πράγματα αλλάζουν. Ώρα να φεύγουμε. Μυρίζει φαγητό στο σπίτι μας κι αυτό το φαγητό δεν το έχουμε μαγειρέψει εμείς. Δεν είναι σκεύη από γουέστερν, είναι σκηνή από εξορία. Ένα μέρος από όπου δεν επιστρέφεις ποτέ. Ούτε σε χρόνο παρελθόντα, ούτε σε χρόνο μέλλοντα. Ακούς εκεί! Να επιστρέψεις από την εξορία στο μέλλον. Τι ωραία! Σαν παιδικό όνειρο. Σαν όνειρο ενός παιδιού που γεννήθηκε μέσα στη φυλακή. Και δεν ξέρει πώς είναι να είναι ελεύθερο μαζί με τα όνειρά του.

Αλλά δεν είναι αυτό το πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι η αλλαγή. Η ταξική ποιότητα. Η ταξική ποιότητα στο ιστορικό πλαίσιο της εποχής της. Στις αμαρτίες της και στα διαμαρτημένα της εσχατολογικά σύμβολα. Που δεν έσπασαν ποτέ. Λέω, για παράδειγμα, ότι τρεις μέρες μετά την εκτέλεση του Μπελογιάννη έγιναν καλλιστεία στην Αθήνα. Τα παρουσίασε η Μελίνα Μερκούρη. Εκεί γνώρισε ο Μητσοτάκης τη γυναίκα του. Μια στιγμή σιωπής. Ας αρχίσουμε τώρα: τα πράγματα αλλάζουν.

Προς το καλύτερο; Προς το καλύτερο. Αλλά έχει πολλά χρέη αυτό το «καλύτερο». Και δεν είναι μόνο ποσοτικά. Το καλύτερο έχει χρέη στην αισθητική, την ηθική και τη λογική. Το καλύτερο έχει χρέη απόηχου των πυροβολισμών και χρέη αγαλμάτων. Καθώς που κάθονται πίσω από το ανοιχτό παράθυρο για να ζωγραφίζουνε οι ποιητές και οι εκτελεσμένοι. Α, ναι, γι’ αυτά τα εκπληκτικά χρέη της τυφλότητας μιλούσα, καθώς τα πράγματα αλλάζουνε και τίποτα δεν ξεχρεώνεται.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL