Του Κώστα Καναβούρη
«Κινδυνεύουμε να απελπιστούμε και όταν υπάρχει τόση απελπισία, η Ακροδεξιά παίρνει δύναμη». Το είπε ο μεγάλος Κεν Λόουτς, παραλαμβάνοντας τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες (για το «I, Daniel Blake») και ποιος μπορεί να το αμφισβητήσει; Ποιος δηλαδή από όσους δεν προσκυνούν το ιερό τοτέμ του νεοφιλελευθερισμού, δεν προσκυνούν τους αριθμούς «που λένε την πραγματικότητα», όπως ο ελαφρώς αλλοπρόσαλλος, εδώ που τα λέμε, αρχηγός της Ν.Δ. Κυριάκος Μητσοτάκης. Αλλά είχε... οράματα για τη γούνα τους ο Κεν Λόουτς: «Ο κόσμος μας αυτή τη στιγμή κινδυνεύει από τις ιδέες που αποκαλούμε νεοφιλελευθερισμό και που έχουν οδηγήσει στη δυστυχία εκατομμύρια ανθρώπους από την Ελλάδα ώς τη Βραζιλία».
Και μια που μιλάμε για Βραζιλία, καλό θα ήταν να μην περάσει απαρατήρητη (με την αγαστή βοήθεια των ελληνικών ΜΜΕ, που τόσο κόπτονται εσχάτως για την καταστροφή που έχει φέρει στη χώρα αυτή κυβέρνηση), η πολύ σημαντική είδηση ότι υπήρξαν ολόκληρη μεθόδευση και σχέδιο προκειμένου να αποπεμφθεί η εκλεγμένη πρόεδρος Ντίλμα Ρούσεφ. Για να μην αποκαλυφθεί το τεράστιο σκάνδαλο της Pertobas, όπου είναι βουτηγμένοι πολλοί και διάφοροι επίδοξοι σωτήρες της Βραζιλίας. Και δεν είναι τυχαίο, όπως αρχίζει να αποκαλύπτεται, ότι η νέα κυβέρνηση υπό τον Μισέλ Τέμερ είναι ένας εσμός διεφθαρμένων πολιτικών. Αν σκεφτεί κανείς τις χαοτικές κοινωνικές διαφορές και την αγριότατη φτώχεια που μαστίζει τεράστιο μέρος του πληθυσμού της Βραζιλίας, τότε καταλαβαίνουμε τι εστί διαφθορά και πόση απελπισία μπορεί να προκαλέσει κάθε καινούργια ενέργεια που μεγαλώνει τη φτώχεια.
Και δεν είναι φυσικά μόνο η Βραζιλία. Εδώ και καιρό εξελίσσεται μπροστά στα μάτια της παγκόσμιας κοινότητας το σχέδιο πτώσης όσων κυβερνήσεων της Λατινικής Αμερικής δεν βαδίζουν την πεπατημένη: να παραδίδουν το φυσικό πλούτο της χώρας τους και τους ανθρώπινους πόρους στον μεγάλο αδελφό που ονομάζεται Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.
Μπορεί να πέρασε ο καιρός (αν και δεν πρέπει να είμαστε και τόσο βέβαιοι, αφού η Ιστορία παραμένει «μεγάλο κουμάσι») που οι φρικιαστικές δικτατορίες επιβάλλονταν η μία μετά την άλλη, όμως η δικτατορία των αριθμών του παγκόσμιου νεοφιλελευθερισμού ζει και βασιλεύει. Για να μπορούν να κορδακίζονται και να ευφυολογούν οι εγχώριοι υποστηρικτές του και να ελεεινολογούν τον ΣΥΡΙΖΑ ότι θέλει να κάνει τη χώρα Βενεζουέλα. Ξεχνώντας ότι οι ίδιοι είναι το συνώνυμο της διαφθοράς.
Από πού ν' αρχίσεις και πού να τελειώσεις με τα ποικιλώνυμα σκάνδαλα, και τα κουκουλωμένα, και εκείνα των οποίων η έρευνα βαλτώνει κι αραχνιάζει σε διάφορα ανακριτικά συρτάρια. Ξεχνώντας ότι μέχρι και τη Βουλή έκλεισαν πριν την ώρα της για να μην ερευνηθεί το σκάνδαλο του Βατοπεδίου και αποδοθούν ευθύνες στα πολιτικά πρόσωπα. Ξεχνώντας ότι υπάρχουν και κάποιοι αριθμοί που πράγματι λένε την αλήθεια, μια αλήθεια για την οποία καταβάλλουν κάθε θεμιτή (και αθέμιτη) προσπάθεια ώστε να μην αποκαλυφθεί. Και είναι οι αριθμοί των κρυφών λογαριασμών τους στις διάφορες off shore των φορολογικών παραδείσων και των ερμητικά κλειστών τραπεζικών θυρίδων. Και είναι φονικοί αυτοί οι αριθμοί, αυτός ο μυθικός κρυμμένος πλούτος που βυθίζουν στην απελπισία ολόκληρο τον πλανήτη και σκοτώνουν τους ανθρώπους σαν τις μύγες για χάρη της ελευθερίας της αγοράς, που όλα τα ρυθμίζει, που, σαν την παλιά διαφήμιση της αλήστου μνήμης Πειραϊκής - Πατραϊκής, όλα τα ντύνει, τα στολίζει και τα νοικοκυρεύει. Για χάρη μιας μηχανής θανάτου, αφού η ελευθερία της αγοράς είναι η ανελέητη ελευθερία, η ψυχρή μηχανή που βαδίζει νεκρώνοντας τους πληθυσμούς της Γης.
Ουδείς μπορεί να μετρήσει το μέγεθος του αιματοβαμμένου κρυμμένου πλούτου, του προϊόντος δηλαδή που προκύπτει από την αχαλίνωτη ελευθερία του κέρδους, από την αχαλίνωτη νεοφιλελεύθερη ελευθερία που απάλλαξε τον πλούτο από τα παλιομοδίτικα δεσμά της εργασίας. Πώς λοιπόν να μετρήσεις πόσο είναι το κέρδος που αποφέρει η φρίκη; Οι εκτιμήσεις για το μέγεθος του κρυμμένου πλούτου έχουν διαφορές πολύ παραπάνω από τεράστιες. Από 7 τρισ. -σου λέει- μέχρι 37.
Αυτή είναι η ελευθερία της αγοράς: Η ελευθερία παραγωγής απελπισίας, η ελευθερία παραγωγής θανάτου, η ελευθερία παραγωγής εξαθλίωσης. Αυτό είναι το θάλπος όπου επωάζεται το μαύρο αυγό του φασισμού.
Μια ολόκληρη περιοχή του πλανήτη σφαγιάζεται μπροστά στα μάτια μας, χώρες ολόκληρες διαλύονται μπροστά στα ματιά μας από τις ανακατατάξεις γεωπολιτικών συμφερόντων με ανυπολόγιστο κόστος σε ανθρώπινες ζωές και το αποτέλεσμα είναι ο φασισμός που επελαύνει στην Ευρώπη. Ο φασισμός που δεν είναι τίποτε άλλο, παρά ο αιματηρός εμφύλιος μεταξύ φτωχών και απελπισμένων. Αυτές οι οδυνηρές στρατιές που γεμίζουν με το αίμα τους και με τη σπαταλημένη ζωή τους τα μεγέθη των αριθμών «που λένε την πραγματικότητα».
Κι όποιος νομίζει ότι ο κίνδυνος είναι μονάχα η Λεπέν, αλλά όχι η πολιτική που διαλύει τις εργασιακές σχέσεις, όποιος νομίζει ότι ο κίνδυνος είναι οι διάφοροι Μιχαλολιάκοι που ξεφυτρώνουν παντού («καλώς τους» και στην κυπριακή Βουλή), αλλά όχι εκείνοι που καταδικάζουν με τη μεγαλύτερη ευκολία χιλιάδες ανθρώπους στην απελπισία της ανεργίας για να εξυπηρετηθεί η ανοικονόμητη οικονομία της αγοράς, είναι βαθιά νυχτωμένος. Κι ακόμα πιο βαθιά νυχτωμένοι όσοι θεωρούν πως η εξαθλίωση και η απελπισία είναι ο δρόμος προς την επανάσταση. Η απελπισία και ο εξευτελισμός είναι ο πιο σίγουρος δρόμος για τον φασισμό. Όταν σε γονατίζουν, δεν βλέπεις τον εχθρό σου, βλέπεις τον γονατισμένο διπλανό σου. Και του επιτίθεσαι. Προχωρώντας ακόμα πιο βαθιά στον εξευτελισμό. Γιατί βέβαια ο φασισμός είναι ο τέλειος εξευτελισμός. Για να μπορούν να αλωνίζουν οι αριθμοί «που λένε την πραγματικότητα».
