Της Ελευθερίας Ράπτου*
Η Φρουτοπία ξεκίνησε ως κόμικ το 1983 με κείμενα του Ευγένιου Τριβιζά και σκίτσα του Νίκου Μαρουλάκη. Μετρά τρεις κύκλους και πενήντα τεύχη, ενώ το 1985 μεταφέρθηκε στην κρατική τηλεόραση της εποχής. Από τότε, η Φρουτοπία, οι ιστορίες της, τα λαχανικά - μαριονέτες και φυσικά η φιγούρα του δαιμόνιου και φλεγματικού δημοσιογράφου Πίκου Απίκου αποτέλεσαν όχι μόνο ορόσημο για τα τηλεοπτικά δεδομένα της εποχής που προβλήθηκε αλλά και αγαπημένη ιστορία για παιδιά διαχρονικά. Απευθύνονται όμως τα έργα του Τριβιζά μόνο στα παιδιά;
Κατηγορηματικά όχι. Διαβάζοντας τα βιβλία του Τριβιζά, ο αναγνώστης διαπιστώνει ότι πίσω από τον παραβολικό λόγο και τις παραμυθιακές εικόνες, τις νέες λέξεις και τις φραστικές ακροβασίες του συγγραφέα αναδεικνύονται γλαφυρά η κοινωνία μας, οι καθημερινές συμπεριφορές, η σκοτεινιά των ανθρώπων, αλλά και οι στιγμές του μεγαλείου τους. Ο Ευγένιος Τριβιζάς, χρησιμοποιώντας το παραμυθιακό στοιχείο, προβάλλει τον κόσμο μας με τη λογική του ανάστροφου ρεαλισμού, χωρίς να τον ωραιοποιεί.
Για όλους εμάς, λοιπόν, που καρφωνόμασταν, κάποτε στην τηλεόραση να παρακολουθήσουμε τη Φρουτοπία, που θυμόμαστε ακόμα «μια μακρινή χώρα που συνορεύει στα δυτικά με το Αβγατηγανιστάν, στα ανατολικά με το Πιπερού και στα βορειοδυτικά με τη Χώρα του Χασμουρητού» και ότι «η ιστορία της Φρουτοπίας είναι γεμάτη με πράξεις αφάνταστου ηρωισμού και κατάπτυστης προδοσίας, με υπέροχες θυσίες και ασίγαστα μίση, τολμηρές προσδοκίες και αποτρόπαιες δολοπλοκίες», η ομώνυμη παράσταση στο Θέατρο Παλλάς είναι ταξίδι στις αναμνήσεις αλλά και ευκαιρία για τα σημερινά παιδιά να γνωρίσουν τον κόσμο των «φρούτων»;
Η παράσταση Φρουτοπία στο Παλλάς, σε σκηνοθεσία, χορογραφία και σκηνογραφία Κωνσταντίνου Ρήγου, έχει να αναμετρηθεί, αφενός, με ένα πολύ ισχυρό και πετυχημένο τηλεοπτικό ανέβασμα και, αφετέρου, χρειάζεται να συμβαδίσει με τα δεδομένα του σύγχρονου κοινού, που έχει πλείστα οπτικά ερεθίσματα, αλλά και με το θεατρικό ανέβασμα, που αποτελεί ισχυρότατη πρόκληση από μόνο του.
Οι χαρακτήρες της Φρουτοπίας (ο Πίκος Απίκος, η Μάτα η ντομάτα, ο Αιμίλιος το μήλο, ο Μανόλης ο μανάβης, ο Ανανίας το πεπόνι και τόσοι άλλοι) παρελαύνουν με ζωντάνια επί σκηνής, παρουσιάζοντας τα έργα και τις ημέρες τής κοινωνίας των φρούτων. Στην παράσταση, βέβαια, κυριαρχεί περισσότερο το στοιχείο του μιούζικαλ και του βαριετέ, με αποτέλεσμα οι ευφυείς διάλογοι του Τριβιζά και το παιχνίδι των λέξεων να μένουν σκηνικώς ανυπεράσπιστα. Είναι απορίας άξιο γιατί δεν χρησιμοποιήθηκε η λογική της μαριονέτας, όχι με στόχο την αναπαραγωγή του τηλεοπτικού προτύπου, αλλά κυρίως για την ποικιλία στην κίνηση των ηθοποιών και, φυσικά, για να δώσει λύσεις στην εναλλαγή των επεισοδίων. Οι ηθοποιοί αναμετρήθηκαν ικανοποιητικά με τους απαιτητικούς ρόλους τους, ενώ ο Γιάννης Τσεμπερλίδης στον ρόλο του Πίκου Απίκου είναι καλός.
Η σκηνική διαχείριση έχει στοιχεία ενδιαφέροντα και ελκυστικά, αν και η λύση της κλίμακας και του δεύτερου σκηνικού επιπέδου - σκαλωσιάς είναι ασφαλής και λειτουργική μεν, αλλά έχει χρησιμοποιηθεί κατά κόρον από τους σκηνογράφους. Σε ό,τι αφορά τα κοστούμια (Ν. Δημητρίου), αυτά προσαρμόστηκαν περισσότερο στο ανθρώπινο μέτρο, με ενδιαφέρουσες χρωματικές γκάμες. Η μουσική (Δ. Αναστασιάδης) απηχεί τις σύγχρονες ποπ νόρμες, με τον ήχο κάποιες φορές να ανταγωνίζεται τον λόγο.
Αν πρέπει, ωστόσο, να απαντήσουμε στο ερώτημα περί του αξιόλογου ή όχι της παράστασης, η απάντηση είναι ανοιχτή. Η νέα Φρουτοπία είναι μια παράσταση στο ύφος του μουσικοχορευτικού θεάτρου, που θα διασκεδάσει τους θεατές. Παρουσιάζει με κέφι την ιστορία, αλλά δεν εμβαθύνει σ' αυτήν. Είναι ένα «άλλο φρούτο», που η γεύση του θα αρέσει, άλλα όχι σε όλους.
* Η Ελευθερία Ράπτου είναι θεατρολόγος, υπ. διδάκτωρ Αρχιτεκτονικής ΕΜΠ
