Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
15 °C
12.0°C16.5°C
1 BF 69%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
14 °C
11.5°C16.0°C
0 BF 65%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
14 °C
7.0°C15.5°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
12.8°C15.8°C
2 BF 80%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
5 °C
4.9°C12.9°C
0 BF 100%
"Still Out To Lunch": Μια νέα ανάγνωση ενός κλασικού έργου της jazz
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

"Still Out To Lunch": Μια νέα ανάγνωση ενός κλασικού έργου της jazz

Του ΘΑΝΑΣΗ ΜΗΝΑ

Το «Out To Lunch!» του κλαρινετίστα / σαξοφωνίστα / φλαουτίστα Eric Dolphy (1928 – 1964) θεωρείται όχι μόνο το magnum opus της δισκογραφίας του, αλλά και ένας από τους ακρογωνιαίους λίθους της πιο προχωρημένης jazz της δεκαετίας του '60. Συνοδοιπόρος στην πρωτοπορία του John Coltrane και του Charles Mingus, μελετητής του Stravinsky και του Edgar Varese, ο Dolphy, παρέα με τους Freddie Hubbard (τρομπέτα), Bobby Hutcherson (βιμπράφωνο), Richard Davis (μπάσο) και με τον μόλις 18χρονο Tony Williams στα τύμπανα, κατάφερε να δημιουργήσει ένα πολυεπίπεδο έργο με σπάνιο βάθος, εσωτερικότητα και κρυστάλλινο λυρισμό – κάτω από τη φαινομενικά ξέφρενη free jazz «κακοφωνία». Το album, που ήταν και το μοναδικό που ηχογράφησε για λογαριασμό της Blue Note, κυκλοφόρησε τον Φεβρουάριο του 1964. Μερικές εβδομάδες μετά ο Dolphy έφυγε για περιοδεία στην Ευρώπη μαζί με τον Mingus. Στις 29 Ιουνίου κατέρρευσε στο Βερολίνο. Μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο όπου διαγνώστηκε ότι είχε πέσει σε διαβητικό κόμμα, από το οποίο δεν επανήλθε.

Πενήντα χρόνια μετά, ο τρομπετίστας Russ Johnson ανατρέχει στις ηχογραφήσεις τού «Out To Lunch!». Βετεράνος της σύγχρονης jazz, ο Johnson είναι επί σειρά ετών leader σχημάτων όπως οι New Math και οι Other Quartet, συνεργάζεται σταθερά με τον σαξοφωνίστα Lee Konitz και με τον μπασίστα Steve Shallow, ενώ έχει παίξει ως session μουσικός σε ηχογραφήσεις των Kenny Wheeler, Mark Ribot, Charles Earland, Bill Frisell, Joe Lovano, Elvis Costello, Aretha Franklin, Laurie Anderson, Lou Reed κ.ά.

Το φιλόδοξο εγχείρημα του Johnson φέρει τον τίτλο «Still Out To Lunch!» και κυκλοφορεί από την Enja. Συμμετέχουν ο μπασίστας Brad Jones, ο ντράμερ George Schuller και ο σαξοφωνίστας Roy Nathanson (πρώην μέλος των Lounge Lizards του John Lurie), ενώ στην ενορχήστρωση παρατηρείται μια σημαντική διαφοροποίηση σε σχέση με το αυθεντικό album: τον ρόλο που είχε το βιμπράφωνο υποκαθιστά εδώ το πιάνο της Myra Melford, η οποία δεν διστάζει να δοκιμάσει τολμηρά και πρωτότυπα σχήματα.

Ο Russ Johnson μοιράζεται με τον Dolphy τη λυρική αίσθηση και την προτίμηση σε έναν ήχο ρευστό και ευέλικτο, που συντίθεται από επάλληλα στρώματα μελωδίας που το ένα κυλά μέσα στο άλλο. Εκτός από το πιάνο της Melford, σ' αυτό συμβάλλουν αποφασιστικά οι κυματιστοί διάλογοι ανάμεσα στα πνευστά του Johnson και του Nathanson, συχνά αντάξιοι αυτών των Dolphy και Hubbard. Παρουσιάζονται και οι πέντε συνθέσεις που υπήρχαν στο «Out Of Lunch!»: «Hat and Beard» (αφιερωμένο στον Thelonious Monk), «Gazzeloni» (αναφορά στον μοντερνιστή φλαουτίστα Severiano Gazzeloni), «Something Sweet, Something Tender», «Out To Lunch», «Straight Up and Down». Επιπλέον, φιγουράρουν σε επανεκτελέσεις δύο σχετικά σπάνιες συνθέσεις του Dolphy («Song For The Ram's Horn», «Intake»), καθώς και το «Little Blue Devil» που έγραψε για τον κλαρινετίστα ο σπουδαίος συνθέτης - επινοητής του όρου third stream (συνδυασμός jazz με «λόγια» μουσική) Gunther Schuller.

Το «Still Out To Lunch!» δεν θα πρέπει να θεωρηθεί ως ένας εθιμοτυπικός φόρος τιμής με καλές προθέσεις. Δεν πρόκειται για tribute. Ο Russ Johnson επιχειρεί να εξερευνήσει τον πυρήνα, τη βαθύτερη ουσία της μουσικής του Dolphy. Έχουμε, με άλλα λόγια, να κάνουμε με έναν στοχασμό πάνω στο «Out To Lunch!», μια νέα ανάγνωση του έργου. Λάτρης και ο ίδιος της jazz, ο οξυδερκής Άγγλος λογοτέχνης και δοκιμιογράφος Geoff Dyer σημειώνει στο βιβλίο του Κι όμωςόμορφα (εκδ. Πάπυρος, 2008, μτφ. Δανάη Στεφάνου), ένα από τα καλύτερα που έχουν ποτέ γραφτεί για την jazz: «Όλες οι μορφές λογοτεχνίας, μουσικής και τέχνης ‘υλοποιούν έναν ερμηνευτικό στοχασμό, μια αξιολογική κρίση για την κληρονομιά και το περιβάλλον στα οποία ανήκουν'». Υπό αυτό το πρίσμα, το «Out To Lunch!», αλλά και εν γένει το έργο του Eric Dolphy θα είναι για πάντα ανοιχτά σε νέες αναγνώσεις.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL