Η Angela Davis βρέθηκε στην πρώτη γραμμή των πολιτικών και κοινωνικών αγώνων των Αφροαμερικανών στις δεκαετίες του '60 και του '70. Πολιτική ακτιβίστρια, φεμινίστρια, ηγετικό στέλεχος του Αμερικανικού Κομμουνιστικού Κόμματος και σύνδεσμός του με τους Μαύρους Πάνθηρες, διανοούμενη με γερή μαρξιστική κατάρτιση, μαθήτρια του Χέρμπερτ Μαρκούζε, η Davis επιδίωξε με τη διδασκαλία, αλλά και την ακαταπόνητη δράση της, να υπογραμμίσει την απαραίτητη ενότητα μεταξύ θεωρίας και πράξης.
Για τη δράση της κυνηγήθηκε άγρια από το αμερικανικό κράτος. Το 1970 παύθηκε από την έδρα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, ύστερα από ενέργειες του τότε κυβερνήτη της πολιτείας, Ronald Reagan. Συγχρόνως μπήκε στο στόχαστρο του J. Edgar Hoover και του FBI. Τα γεγονότα εν τάχει: Τον Αύγουστο του 1970 ο 17χρονος Jonathan Jackson, αδελφός του φυλακισμένου Μαύρου Πάνθηρα George Lester Jackson (ο ένας εκ των επονομαζόμενων Soledad Brothers), εισέβαλε οπλισμένος στην αίθουσα του δικαστηρίου της κομητείας Μαρίν, απελευθέρωσε τρεις Αφροαμερικανούς κρατουμένους (τους οποίους και όπλισε) και πήρε πέντε ομήρους, ανάμεσά τους και τον δικαστή Harold Haley. Στην προσπάθειά τους να διαφύγουν, ο Jackson, δύο δραπέτες και ο δικαστής βρήκαν τον θάνατο στην ανταλλαγή πυρών με τους αστυνομικούς. Οι αδελφοί Jackson είχαν στενή σχέση με την Davis. Η τελευταία κατηγορήθηκε ότι προμήθευσε στον Jackson τον οπλισμό και επίσης για συνέργεια σε απαγωγή και φόνο (κάτι που δεν προέκυπτε από πουθενά). Ύστερα από ανθρωποκυνηγητό, συνελήφθη από το FBI τον Οκτώβριο του 1970 και φυλακίστηκε. Στη δίκη που ακολούθησε, υπερασπίστηκε η ίδια τον εαυτό της. Τελικά οι κατηγορίες κατέπεσαν και αποφυλακίστηκε στις αρχές του 1972.
Η σύλληψη της Davis γέννησε αυθόρμητα ένα παναμερικανικό κίνημα συμπαράστασης προς τη φυλακισμένη ακτιβίστρια. Περισσότερες από 200 επιτροπές συστάθηκαν στις ΗΠΑ, με συντονιστικό όργανο την National Committee for the Release of Angela Davis. Ο καλλιτεχνικός κόσμος ενεργοποιήθηκε άμεσα. Στον χώρο της μουσικής, τα πιο χαρακτηριστικά κομμάτια που είναι αφιερωμένα σ' αυτή την υπόθεση είναι το "Angela" των John Lennon και Yoko Ono (από το album Sometime In N.Y. City, 1972) και το "Sweet Black Angel" των Rolling Stones (από το Exile On Main Street, 1972). Τον ίδιο χρόνο ο τρομπονίστας Phil Ranelin ηχογράφησε το Angela's Dilemma, που εκδόθηκε σε δίσκο από την spiritual-free jazz κολεκτίβα Tribe. Στο κίνημα για την απελευθέρωση της Davis εντάσσεται και το album Free Angela, που κυκλοφόρησε το 1971 από την εταιρεία Sound of Soul και επανεκδόθηκε φέτος από το label της Secret Stash.
Εμπνευστής του album ήταν ο ιδιοκτήτης της εταιρείας, Alexander Randolph, ο οποίος συνεργάστηκε γι' αυτό τον σκοπό με τον καλό ερμηνευτή της soul, Larry Saunders. Ο τελευταίος τραγουδά στα τέσσερα κομμάτια της πρώτης πλευράς του δίσκου ("Free Angela", "This World", "Old Uncle Tom Is Dead", "Where Did Peace Go"), τα οποία ηχογραφήθηκαν στα φημισμένα στούντιο Muscle Shoals της Αλαμπάμα με τη συνοδεία εξαιρετικών session μουσικών. Στη δεύτερη πλευρά συμπεριελήφθησαν άλλα πέντε κομμάτια προερχόμενα από προγενέστερα singles της Sound of Soul (τα ερμηνεύουν οι Dickie Wonder, Tyrone Thomas, Soul Encyclopedia κ.ά.).
Μουσικά, τo Free Angela εγγράφεται στην τυπολογία της πολιτικοποιημένης soul funk των αρχών του '70: ο ρυθμός είναι στιβαρός, οι μπασογραμμές έντονες, οι ενορχηστρώσεις λεπτοδουλεμένες, ενώ οι πλούσιες μελωδικές γραμμές διαταράσσονται από τα κοφτερά jazz-funk ξεσπάσματα των πνευστών. Το συνολικό αποτέλεσμα προσιδιάζει σε κορυφαία έργα δημιουργών της ίδιας περιόδου όπως ο Donny Hathaway ("The Ghetto") ή ο Marvin Gaye ("What's Going On").Το φαλσέτο του υψίφωνου Larry Saunders παραπέμπει στον Curtis Mayfield. Σε μερικά σημεία ο Saunders (πρωτο)ραπάρει στο στιλ του Gil Scott Heron, χωρίς όμως να είναι το ίδιο εκηβόλος στις ρίμες με τον Νεοϋορκέζο ποιητή.
Στιχουργικά, τα τραγούδια πραγματεύονται θέματα όπως η ελλιπής στέγαση των Αφροαμερικανών, οι υποβαθμισμένες γειτονιές στις οποίες ζουν, τα σχολεία β' κατηγορίας που πηγαίνουν τα παιδιά τους, η υψηλή ανεργία που μαστίζει τη μαύρη κοινότητα. Από τη θεματική δεν θα μπορούσε να απουσιάζει το ζήτημα της παγκόσμιας ειρήνης, καθώς το album ηχογραφήθηκε καταμεσής του πολέμου του Βιετνάμ.
Στο εξώφυλλο, η σκιτσαρισμένη φιγούρα της Angela Davis με το περήφανο afro προσλαμβάνει συμβολική υπόσταση: μετατρέπεται σε σύμβολο των καταπιεσμένων ή πολιτικά διωκόμενων Αφροαμερικανών. Στο επαναλαμβανόμενο ρεφρέν "Free Angela" αντηχεί η κραυγή αγωνίας για τη χειραφέτηση της μαύρης εργατικής τάξης.
Θανάσης Μήνας
