Πριν από τρία χρόνια, ύστερα από κουβέντα με φίλους, ξεκίνησα να βρω αρχεία για να γράψω για τη γειτονιά μου, τον Κολωνό. Με τρόμο διαπίστωσα ότι πολλοί από τους τόμους των πρακτικών του Δημοτικού Συμβουλίου είχαν χαθεί. Ψάχνοντας, έμαθα πως ήταν ριγμένοι σε κάποιο υπόγειο, συλλέχθηκαν πριν από περίπου δέκα χρόνια και ταξινομήθηκαν ημερομηνιακά και εκεί βέβαια έληξε η αρχειακή προσπάθεια του Δήμου Αθηναίων. Από τους απολεσθέντες τόμους έλειπαν δυστυχώς και τα πρακτικά επί της δημαρχίας Σκούφου, όπου κατασκευάσθηκε το μνημείο για τον Λενορμάν στον Κολωνό (1862-64) και μέσα του κλείστηκε η καρδιά αυτού του μεγάλου φιλέλληνα.
Επί δημαρχίας Κοτζιά (1934) ιδρύθηκε το κέντρο νεότητας με γήπεδο μπάσκετ, βόλεϊ, αίθουσα προβολών, μπαντίνα, θέατρο και βιβλιοθήκη. Αυτό το πρώτο κέντρο νεότητας έγινε από τότε ένα μεγάλο σχολείο που διαπαιδαγώγησε και έδωσε πρωταθλητές στον αθλητισμό, δύο πρωταγωνιστικές ομάδες στο βόλεϊ και στο μπάσκετ (Νηρέας - Αττικός), έδωσε μουσικούς, ηθοποιούς και συγγραφείς και μάζεψε κοινωνικά νέους που με άλλον τρόπο δεν θα είχαν πρόσβαση σε τέτοιου είδους εκπαίδευση. Δυστυχώς επί Έβερτ καταργήθηκε το Κέντρο Νεότητας και ίσως να καλύφθηκε κάποιο δημοτικό οικονομικό έλλειμμα, αλλά δημιουργήθηκε μια τεράστια κοινωνική τρύπα. Κλασική πρακτική του νεοφιλελευθερισμού!
Σήμερα στη γειτονιά μιλούν μόνο οι παλιοί για τις ομάδες που δεν υπάρχουν πια, για τις «φίρμες» αθλητών και καλλιτεχνών - πρότυπα που έβγαζε κάποτε αυτή η σκληρή λαϊκή γειτονιά με μοχλό κοινωνικής διαπαιδαγώγησης το Κέντρο Νεότητας. Ίσως ηχεί λίγο περίεργα σήμερα, ακόμη και ως τίτλος, "Κέντρο Νεότητας", και να ξενίζει, όμως λειτουργικά ήταν θετική πηγή για τους νέους της γειτονιάς. Ένας δρόμος που με άλλον τρόπο (η φτώχεια απέκλειε άλλους τρόπους) δεν θα τον περπατούσαν.
Τώρα με τις εκλογές ήρθαν ξανά οι παλιοί φίλοι και μου ζήτησαν να οργανώσουμε δική μας ομάδα (να βγουν από το καφενείο στους δρόμους), για να γράψουμε για εκείνα τα χρόνια και το Κέντρο Νεότητας που ήταν και κέντρο της ζωής μας. Δυστυχώς, όμως, ψάχνοντας να βρω τα ίχνη της μπαντίνας, του θεατρικού, ακόμη και του ίδιου του Κέντρου Νεότητας βρήκα κενό, κενό μνήμης, ανύπαρκτα αρχεία και μαρτυρίες ότι πετάχτηκαν, είναι κάπου που κανείς δεν ξέρει. Ποιος υποτιμά και αρνείται τη μνήμη σε αυτόν τον τόπο; Μία από τις πρώτες δουλειές που έχουμε είναι να βρούμε αυτά τα σπαράγματα, τα σκόρπια κομμάτια της μνήμης που ήταν υπερηφάνεια και πρότυπο αγώνα ζωής και αξιοπρέπειας σε μια μη προνομιούχο γειτονιά. Να τα συγκροτήσουμε ξανά σε ζώσα και απτή μνήμη. Να τα καταστήσουμε αρχείο οργανωμένο για να αποδοθούν στον δημότη ξανά ώστε να έχει πρότυπα και αναφορές για να βρίσκει πάλι τον δρόμο. Μέσα από τον κουρνιαχτό της κρίσης που μας φόρεσαν και τον φόβο που διασπείρουν, ο δρόμος της αξιοπρέπειας όλο και δύσκολα διακρίνεται. Με ανακούφιση έμαθα τελευταία ότι τα ΑΣΚΙ ξεκίνησαν τη χαρτογράφηση των μέχρι τώρα διασωθέντων αρχείων του Δήμου.
* Ο Θανάσης Σκρουμπέλος είναι συγγραφέας, αντιπρόεδρος της Ένωσης Σεναριογράφων Ελλάδας και υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος στον Δήμο Αθηναίων με την Ανοιχτή Πόλη
